( γελοιογραφία από το περιοδικό Ρεσάλτο)
Έψαξα να βρω το βιβλίο της ιστορίας. Για το βιβλίο αυτό έχουν γραφεί τόσες γνώμες όσες υπάρχουν για το πλήθος της ελληνικής γραμματείας. Μπορείτε να σχηματίσετε και εσείς τη δική σας άποψη διαβάζοντάς το, ενώ όταν θα συγκεντρώσω και αντιπροσωπευτικές απόψεις από όλες τις τάσεις (η πλειοψηφία βέβαια τάσσεται κατά του περιεχομένου αλλά υπάρχουν κλιμακούμενες αντιδράσεις) θα τις παραθέσω.
Διαβάστε ολόκληρο το βιβλίο
Διαβάστε στα comments μαζί με πολλά ακόμη
....Μέχρι που κάποιος μου έδειξε το ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ στο εξώφυλλο, χωρίς τη λέξη, ΕΘΝΙΚΗΣ. Αντέδρασα θεωρώντας το τυπογραφικό λάθος, στο εσώφυλλο ήταν γραμμένο σωστά! Όμως το ίδιο λάθος υπήρχε και στα βιβλία της Ιστορίας των άλλων τάξεων και μόνον σε αυτά. Και τότε προβληματίστηκα σοβαρά και θέλησα να δω, αν υπήρχαν και άλλες παραλείψεις στο εσωτερικό του βιβλίου. Και βρήκα, δυστυχώς πολλές και όσο περισσότερο διάβαζα το βιβλίο, έβρισκα περισσότερες παραλείψεις, λάθη, ασάφειες, και πολλές αποσιωπήσεις....
12 σχόλια:
Κριτικές Παρατηρήσεις στο Βιβλίο Ιστορίας της Έκτης Δημοτικού
(2η μορφή, 8 Μαρτίου 2007)
Ακαδημία Αθηνών
Παρόν 18.03.2007
Α. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Η Ακαδημία Αθηνών προβαίνει στη διατύπωση κριτικών παρατηρήσεων στο βιβλίο ιστορίας της έκτης δημοτικού βάσει αντικειμενικών κριτηρίων. Ως τοιαύτα λαμβάνει
1) τον βαθμό συμμόρφωσής του με το άρθρο 16, παρ. 2 του Συντάγματος και το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών Ιστορίας,
2) τον βαθμό συμμόρφωσής του με τους κανόνες της ιστοριογραφίας προσαρμοζομένους στις συνθήκες σχολικού βιβλίου της 6ης δημοτικού, σύμφωνα με τις αντιλήψεις αντιλήψεις της εποχής μας
3) τις διάφορες πραγματολογικές αδυναμίες του και
4) μερικές παιδαγωγικές αδυναμίες του.
Το Βιβλίο του Δασκάλου (ΔΣ) ελήφθη επίσης υπόψη.
1. Το Σύνταγμα ορίζει (άρθρο 16, παρ. 2) ότι το Κράτος έχει ως βασική αποστολή του την ανάπτυξη της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων [Δ. Σ. και Τ. Π. Β.]. Προς τούτο προσφέρεται κατ\' εξοχήν το μάθημα της ιστορίας, άλλωστε οι περισσότερες από τις προδιαγραφές του ΔΕΠΠΣΙ, εκτός του ότι υπαγορεύονται από προφανείς λόγους ιστορικής γνώσεως, εμπνέονται επίσης από την ανωτέρω συνταγματική επιταγή. Για όλους αυτούς τους λόγους θεωρήσαμε καθήκον μας να ελέγξουμε εάν το υπό κρίση βιβλίο συμμορφώνεται με αυτήν και τις σύμφωνες με αυτήν εξειδικευμένες διατάξεις του ΔΕΠΠΣΙ, χωρίς βέβαια να παραποιεί την ιστορία (κατά παράβαση της γενικής επιστημονικής δεοντολογίας και της ειδικής ιστοριογραφικής) και να καλλιεργεί στους μαθητές αρνητικά συναισθήματα εναντίον λαών, με τους οποίους οι Έλληνες συγκρούσθηκαν κατά το παρελθόν (σ\' αντίθεση με το πνεύμα της εποχής μας, που ενστερνίζεται και η σημερινή ελληνική κοινωνία). Γενικώς διαπιστώσαμε ότι οι συγγραφείς του βιβλίου, στο ίδιο μεν δεν επέδειξαν την επιβαλλομένη μέριμνα (βλ. 0.0.0.,….), αλλά στο ΒΔ είναι προσεκτικότεροι. Κατά την κρίση μας, η ανάπτυξη της εθνικής συνειδήσεως πρέπει να γίνεται όχι μόνον διά των δασκάλων, σύμφωνα με τις οδηγίες του σχετικού βοηθήματος, αλλά και διά του βιβλίου που διαβάζουν οι μαθητές, δεδομένου ότι, πρώτον, η μάθηση εξυπηρετείται περισσότερο με την ανάγνωση παρά με την άκρη και, δεύτερον, ένα βιβλίο προσφέρεται σε επανειλημμένες αναγνώσεις. Εννοείται ότι πρέπει να υπάρχει μελετημένος συντονισμός μεταξύ του διδακτικού βιβλίου και του βιβλίου για τον δάσκαλο.
2. Ένα σχολικό βιβλίο ιστορίας πρέπει, πρώτα, να είναι ένα επιμελημένο κείμενο, δεύτερον, να μην αποκλίνει από τους ιστοριογραφικούς κανόνες, τρίτον να ελκύει τους μαθητές και, τέταρτον, να κερδίζει την εμπιστοσύνη των ίδιων, των μελών της οικογενείας τους, των δασκάλων, αλλά και των ενδεχομένων τυχαίων αναγνωστών. Το υπό κρίση βιβλίο είναι ελαττωματικό από όλες τις ανωτέρω απόψεις. Το κείμενο έχει διάφορες αδυναμίες, όπως ασάφειες (βλ. 0.0.0 -), απροσεξίες (βλ. 0.0.0….), αντιφάσεις (βλ. 0.0.0.-), Ιστοριογραφικές αδυναμίες. Οι αδυναμίες των ανωτέρω κατηγοριών δεν διεγείρουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη, αντιθέτως κλονίζουν την εμπιστοσύνη του.
3. Μερικές από τις πραγματολογικές παρατηρήσεις μας είναι εκτενείς. Τούτο όχι επειδή κρίνουμε ότι όλα όσα επισημαίνουμε πρέπει να ενταχθούν στο κείμενο ενός σχολικού βιβλίου της 6ης δημοτικού, αλλά για να γίνουμε σαφείς.
4. Σύντομη κριτική του ΒΔ
Β. ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΤ\' ΕΝΟΤΗΤΕΣ
1η Ενότητα: Η Ευρώπη στα νεότερα χρόνια
1.1.0. ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ
1.1.1 Ο όρος «Αναγέννηση» μένει ένα όνομα χωρίς περιεχόμενο, αφού α) δεν αναφέρεται το γεγονός ότι εκφράζει την ιδέα μιας αναγέννησης αρχαίων (ελληνικών και ρωμαϊκών) ιδεών, αξιών και προτύπων, θ) δεν παρέχονται μερικά στοιχειώδη παραδείγματα και γ) δεν σημειώνονται οι πηγές από τις οποίες αυτό το γεγονός έλαβε τις εμπνεύσεις του: τα αρχαία ελληνικά κείμενα που έφεραν στην Δύση Έλληνες λόγιοι από το Βυζάντιο, οι οποίοι και δίδαξαν την αρχαία ελληνική γλώσσα σε λογίους των τόπων όπου εγκαταστάθηκαν.
1.1.2. Στην πραγματεία περί του «Διαφωτισμού» δεν δηλώνεται ότι οι πηγές από τις οποίες αυτός εμπνεύσθηκε τις ιδέες του ορθού λόγου και της ελευθερίας είναι αρχαίες ελληνικές.
1.1.3 Σελ. 1: Στον χάρτη της σελ. 1 δεν μνημονεύεται η Βενετία, σημαντική δύναμη που εξουσίαζε πολλά ελληνικά εδάφη [Π. Β.].
1.1.4. Τυπογραφία: Η εκτύπωση βιβλίων με τη χρήση κινητών μεταλλικών στοιχείων (σελ. 2). Για την ακρίβεια, δεν θα έπρεπε να προστεθεί ότι τα στοιχεία ήταν αρχικώς ξύλινα; [Π. Β.]
1.2.0. ΑΠΡΟΣΕΞΙΕΣ, ΛΑΘΗ
1.2.1. Η διατύπωση, στη σελ. 1 «Η εποχή αυτή είναι τόσο σημαντική, που οι ιστορικοί την ονομάζουν Νεότερη εποχή είναι ακατανόητη [Π. Β.]. Δεν θα ήταν, εάν οι συγγραφείς έδιναν τη σωστή σημασία της: Αμέσως μετά την Αναγέννηση ένας λόγιος, ο Cellarius (με χαρακτηριστικά εκλατινισμένο το γερμανικό όνομά του), χώρισε την ιστορία σε τρεις εποχές: Αρχαιότητα, Μέσοι αιώνες, Νέα εποχή.
1.2.2. Σελ. 2: Βησσαρίωνας. Σελ. 3: Βησσαρίων. [Π. Β. Π.]
1.2.3. Σελ. 5: τελευταίοι στίχοι: το πολύτιμο αυτό υλικό. Ποιο υλικό; [Π. Β.]. Πρέπει να γίνει σαφές αν πρόκειται για τα στοιχεία που αφορούν στους ιθαγενείς πολιτισμούς ή για το χρυσάφι.
1.2.4. Σελ. 11: Κάθε κυριαρχία πηγάζει από το έθνος. Διάβαζε κάθε εξουσία πηγάζει από το έθνος. [Π. Β.]
1.2.5. Στή σελ. 13 γράφεται ότι η Κα ντε Γκουζ έζησε από το 1478 μέχρι το 1793 [Π.Β]. Γράφε: 1748-1793.
2η Ενότητα: Οι Έλληνες κάτω από ξένη κυριαρχία.
2.1.0. ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ ΔΕΠΠΣΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ
(διατηρούνται οι επίσημες διατυπώσεις):
2.1.1. Δεν οδηγεί στην κατανόηση εκ μέρους των μαθητών των εννοιών «σκλαβιά», «τουρκοκρατία», «παιδομάζωμα», «εξισλαμισμός», «θρύλος», «παραδόσεις».
2.1.2 Δεν διακρίνει τους λόγους που οδήγησαν τον Σουλτάνο να δώσει προνόμια στην Εκκλησία και άλλους ελληνικούς οργανισμούς, καθώς και τις συνέπειές τους.
2.1.3. Δεν γνωρίζει στους μαθητές τις υποχρεώσεις και τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν στους υποδούλους και τις ταπεινώσεις που αυτοί υφίσταντο.
2.1.4. Δεν κάνει τους μαθητές να κατανοήσουν τις διαφοροποιήσεις που υπήρχαν ή που διαμορφώθηκαν σε κάποιες κοινότητες.
2.1.5. Δεν κάνει τους μαθητές να εκτιμήσουν τον ρόλο των θρύλων, των παραδόσεων και των συμβολισμών στη διατήρηση της ιδιαιτερότητας των Ελλήνων (πβ. 2.4.1).
2.1.6. Δεν προκαλεί τον θαυμασμό των μαθητών για τον ηρωισμό των Σουλιωτισσών.
2.1.7. Δεν γνωρίζει στους μαθητές τα σημαντικότερα από τα κινήματα που έκαναν οι Έλληνες για να ανακτήσουν την ελευθερία τους (πλην αναφοράς στα Ορλωφικά) και τις αιτίες της αποτυχίας τους. [Πρβλ. ΒΔ. 43-45]
2.1.8. Δεν έχει τις προβλεπόμενες θεματικές ενότητες «Οι Έλληνες εκφράζουν τους καημούς και τις ελπίδες τους» (πβ. 2.1.7, 2. 4.1), «Σούλι, Μάνη, Σφακιά» (πβ. 2.4.1), «Εξεγέρσεις των Ελλήνων» (πβ. 2.4.1).
2.1.9. Η πραγματεία της θεματικής ενότητας «Οι ελληνικές κοινότητες και η οργάνωση τους» είναι ελλιπής και όχι ουσιαστική (πρβλ. πιο πάνω)
Σημείωση: Μερικές από τις ανωτέρω παραλείψεις διορθώνονται στο ΒΔ. Ερωτάται όμως εάν αυτό είναι σύμφωνο με το πνεύμα του ΔΕΠΠΣΙ, καθώς και εάν είναι παιδαγωγικώς αποτελεσματικό.
2.2.0. ΑΛΛΕΣ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ
Δεν θίγεται ένα από τα σημαντικότερα θέματα αυτής της ιστορικής περιόδου: η βαθμιαία αναβίωση της ελληνικής αυτογνωσίας έπειτα από ένα διάλειμμα δεκαπέντε αιώνων. Υπενθυμίζουμε τα βασικά δεδομένα, όχι γιατί πρέπει να μνημονευθούν σε ένα βιβλίο του δημοτικού σχολείου, αλλά επειδή οι συγγραφείς φαίνεται να τα αγνοούν. Το 1453 οι ελληνόφωνοι αυτοπροσδιορίζονται γενικά ως Ρωμαίοι (αρχίζοντας από τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες, όταν έλαβαν την ιδιότητα του Ρωμαίου πολίτη). Οι Οθωμανοί, που δεν είχαν μια έννοια ανάλογη με το «έθνος», τους κατατάσσουν θεσμικά σ\' ένα από τα «μιλιέτ» (θρησκευτική ομάδα): εκείνο των Ρουμ (=Ρωμαίων), η οποία όμως περιλαμβάνει όλους τους Ορθοδόξους της αυτοκρατορίας, ποιμενομένους από τα 4 Πατριαρχεία. Έτσι οι ελληνόφωνοι πληθυσμοί των δύο μεγάλων χερσονήσων, της Βαλκανικής και της Μικρασιατικής, είναι για μεν την κρατική διοίκηση «Ρουμ», όπως και οι υπόλοιποι Ορθόδοξοι υπήκοοι του Σουλτάνου, για δε τους ίδιους «Ρωμιοί». Η αναβίωση της ελληνικής αυτογνωσίας συντελείται με βραδύτατο βαθμό. Υπενθυμίζοντας απλώς ότι αυτό το φαινόμενο άρχισε σε ατομικό επίπεδο ήδη προ της αλώσεως, επισημαίνουμε ότι διαδόθηκε, αλλά πάντοτε στο ίδιο επίπεδο, πρώτα μεταξύ των Ελλήνων λογίων, που μετανάστευσαν στη Δύση, έπειτα μεταξύ των Ελλήνων μεταναστών, αργότερα στους Έλληνες της οθωμανικής αυτοκρατορίας που σπούδαζαν σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Μεταξύ όλων αυτών διαδίδεται ως εθνικό όνομα των Ελλήνων, νωρίτερα και ευρύτερα ο όρος «Γκραικοί», αργότερα ο όρος «Έλληνες». Σε συνάφεια με αυτή την εξέλιξη αναπτύσσεται ενδιαφέρον για την ελληνική αρχαιότητα, φαινόμενο απεικονιζόμενο και διαδιδόμενο διά μέσου βιβλίων, όπως του Γ. Κονταρή, Ιστορίαι παλαιαί και νέαι και πάνυ ωφέλιμοι της περίφημου πόλεως Αθήνης, 1676, και άλλα. Επίσης μεταφράζονται ξένα βιβλία με αρχαία ελληνικά θέματα. Όλα αυτά μνημονεύονται στη βιβλιογραφία, και μάλιστα με σχόλια από τις ειδικές μελέτες. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες πριν από τη Μεγάλη Επανάσταση η ελληνική αυτογνωσία έχει διαδοθεί πέραν των μορφωμένων. Υδραίοι και Σπετσιώτες δίνουν στα πλοία τους ονόματα αρχαίων Ελλήνων. Σε κείμενα της Επαναστάσεως υπάρχουν αναφορές στην ελληνική αρχαιότητα, αλλά και στο Βυζάντιο.
2.2.2. Άλλο σπουδαίο ιστορικό θέμα της εποχής, ανεξαρτήτως της εθνικής σημασίας του, είναι η επιβίωση των Ελλήνων, εν μέσω δυσμενών συνθηκών. Και αυτό αγνοείται από το υπό κρίση βιβλίο. Αλλά τα σχετικά στοιχεία υπάρχουν στη βιβλιογραφία. Σε σχέση με τις δυσμενείς συνθήκες υπενθυμίζουμε συνοπτικά ότι ναι μεν η νομοθεσία του κυριάρχου ανεχόταν την ύπαρξη Χριστιανών (και Εβραίων), από την άλλη όμως μεριά τούς απωθούσε μακρυά από τις παραγωγικότερες γαίες, περιόριζε τα δικαιώματά τους και δεν τους προστάτευε από αυθαιρεσίες τοπικών αρχόντων και απλών μελών της κυρίαρχης κοινότητας. Συχνά εκδηλώνονταν μαζικές επιθέσεις και αναγκαστικοί εξισλαμισμοί, που περιόριζαν αριθμητικώς τους ελληνικούς πληθυσμούς. Έτσι π.χ. περί το 1685 ο ελληνικός πληθυσμός της Πελοποννήσου είχε συρρικνωθεί πολύ κάτω των 100.000 (απογραφή πληθυσμού κατά τη σύντομη βενετοκρατία). Σε σχέση με τους παράγοντες που επέτρεψαν στους υπόδουλους Έλληνες, αρχικώς μεν να επιβιώσουν στη δε συνέχεια να ανακτήσουν δυνάμεις και να απελευθερωθούν, τα διαθέσιμα στοιχεία δημιουργούν την εξής γενική εικόνα (για να μην εκταθούμε σε λεπτομέρειες). Ο υπόδουλος Ελληνισμός κατορθώνει να αναπτύξει άμυνα και επιθετικότητα. Από αυτή τη σκοπιά η ιστορία των Ελλήνων επί τουρκοκρατίας είναι μια περίπτωση ενός γενικοτέρου ιστορικού φαινομένου: Το ιστορικό γίγνεσθαι συντελείται διά της συνεχούς αντιπαραθέσεως «προκλήσεων» και «απαντήσεων» και επιβιώνει όποιος οργανισμός «απαντά» επιτυχώς. Στην περίπτωση που μας ενδιαφέρει ο Ελληνισμός «απαντά» επιτυχώς στις «προκλήσεις» που δέχεται από τον επικυρίαρχο σε ποικίλα κλιμάκια (από την κάθε τοπική κοινωνία έως το «γένος», δηλ. το έθνος), σε ποικίλα πεδία (από το οικονομικό έως το ιδεολογικό), καθώς και στην παραγωγή ηγεσίας. Ο Ελληνισμός εκμεταλλεύεται τα κενά και τις αδυναμίες που εμφανίζει η Οθωμανική διοίκηση, για να ανασυγκροτηθεί και κερδίζει διαρκώς έδαφος. Ο συσχετισμός δυνάμεων μεταβάλλεται διαρκώς προς όφελος των Ελλήνων. Η Μεγάλη Επανάσταση ξεσπάει και επιτυγχάνει σε μια ιστορική στιγμή που συνδυάζει εξασθένηση του επικυριάρχου και ενίσχυση του Ελληνισμού, ιδίως σε αποφασιστικότητα, ιδεολογική ωριμότητα, πλήθος και ικανότητες πολεμικών δυνάμεων κατά ξηρά και θάλασσα, εμπειρία πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών. Η έμπειρη πολιτική ηγεσία της Μεγάλης Επανάστασης είχε προκύψει μέσα από τους θεσμούς αυτοδιοίκησης (κοινότητες και ανώτερα κλιμάκια) και τη διακυβέρνηση της Βλαχιάς και της Μολδαβίας (Φαναριώτες). Χαρακτηριστική είναι η ακόλουθη διαπίστωση: έως και την επανάσταση του 1770 τα κινήματα δεν δημιουργούσαν πολιτικές κυβερνήσεις (στην επανάσταση του 1770 υπήρξε μία εξαίρεση, που όμως οφειλόταν σε Επτανησίους που αποβιβάσθηκαν στην Ηλεία). Στην επανάσταση του 1821 όμως θα σχηματισθούν αμέσως πολλές τοπικές κυβερνήσεις και θα δημοσιευθούν αντίστοιχα κανονιστικά κείμενα, και λίγο αργότερα θα συνέλθει η πρώτη εθνοσυνέλευση που θα ψηφίσει ένα σύνταγμα δημοκρατικού χαρακτήρα. Ιδού λοιπόν ένα ιστορικό θέμα που πρέπει να θίγεται στα διδακτικά βιβλία μας σε συνδυασμό με τις ελληνικές κοινότητες της προεπαναστατικής εποχής.
2.2.3 Δεν παρουσιάζονται οι πτυχές της τουρκοκρατίας που ήσαν δυσμενείς για τους Έλληνες και συνετέλεσαν σε διαδοχικούς εξισλαμισμούς-αφελληνισμούς και δραματική μείωση του ελληνικού πληθυσμού.
2.2.4. Στα πλαίσια του ιστορικού θέματος περί της ελληνικής απαντήσεως στον ξένο επικυρίαρχο τοποθετούνται μερικά ειδικότερα, αλλά το ίδιο σπουδαία από γενική ιστορική άποψη. Αυτά είναι η στενή διασύνδεση των Ελλήνων με συγκεκριμένη Πίστη και Εκκλησία και η παιδεία τους. Οι Έλληνες ταυτίζονταν τότε ως μέλη της ορθόδοξης Εκκλησίας τόσο υποκειμενικά (αυτοπροσδιορισμός) όσο και από το περιβάλλον, επίσημο και ιδιωτικό. Οι Οθωμανοί δεν διέκριναν έθνη, αλλά «μιλιέτ», θρησκευτικές κοινότητες. Έτσι κατέτασσαν τους Έλληνες στο «μιλιέτ των Ρουμ», επικεφαλής του οποίου αναγνώριζαν τον Οικουμενικό Πατριάρχη (η σχετική αναφορά του βιβλίου, σελ. 18, περιορίζεται στην εξωτερική περιγραφή). Συνέπεια αυτών των αντιλήψεων ήταν το ότι εξισλαμισμός Ελλήνων σήμαινε και απώλεια της εθνικής ταυτότητάς τους -εκτουρκισμό. Οι εκτουρκισμένοι Έλληνες διατηρούσαν για μερικές γενεές την ελληνική γλώσσα, αλλά θεωρούσαν τους εαυτούς τους Τούρκους. Ενώ, αντίθετα, οι γλωσσικά εκτουρκιζόμενοι Έλληνες παρέμεναν μέλη της Ορθόδοξης Εκκλησίας και Ρωμιοί (= Έλληνες). Ορισμένοι κληρικοί πρόσφεραν επίσης παιδευτικό έργο, άλλοι ηγούνταν επαναστατικών κινημάτων. Και οι μεν και οι δε αναφέρονται από πηγές και έχουν απασχολήσει την έρευνα. Εν τούτοις το υπό κρίση βιβλίο αγνοεί το πρώτο από αυτά τα θέματα και αναφέρεται ανεπαρκώς στο δεύτερο.
2.2.5. Σχετικά με αυτό υπενθυμίζουμε ότι η παιδεία καλύπτει σχολεία και βιβλία. Αλλά το υπό κρίση βιβλίο δεν κάνει καμία μνεία ελληνικών τυπογραφείων (Βενετία από το 1493 και έπειτα, με μικρές διακοπές, άλλες πόλεις, όπως Κωνσταντινούπολη, Ιάσιο, Βουκουρέστι, Βιέννη, Μοσχόπολη, Σμύρνη, κατά διαστήματα), πλήθους εκδοθέντων βιβλίων (μεταξύ του 1496 και του 1821 δημοσιεύθηκαν σχεδόν 9.000 ελληνικά βιβλία, κυκλοφορίας έργων σε χειρόγραφα (επί πλέον των εντύπων κυκλοφορούσαν ανά τον ελληνικό κόσμο και πολλά χειρόγραφα κείμενα). Ως προς τα σχολεία, επισημαίνουμε μερικές ελλείψεις ενδεικτικά: Δεν μνημονεύονται τα κυριότερα από τα ελληνικά σχολεία εντός της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και εκτός αυτής, όπου ακμαίες ελληνικές κοινότητες (Ουγγαρία, Ρουμανία). Δεν αναφέρεται το γεγονός ότι πολλά από τα ελληνικά σχολεία ιδρύθηκαν και συντηρήθηκαν από ευεργέτες.
2.2.6. Άλλο σημαντικό θέμα της εποχής, οι ελληνικές παροικίες του εξωτερικού, προσεγγίζεται ανεπαρκώς από το υπό κρίση βιβλίο. Αυτό αγνοεί, μεταξύ άλλων, ότι στο σημερινό έδαφος της Ουγγαρίας δημιουργήθηκαν πολλές δεκάδες ακμαίων ελληνικών κοινοτήτων. Συνεπώς θα έπρεπε να σημειώνονταν στον χάρτη της σελ. 29 μερικά ακτινωτά βέλη γύρω από τη Βουδαπέστη.
2.2.7. Η αναφορά στο σχέδιο του Ρήγα (σελ. 34) είναι ελλιπής: παραλείπεται η μνεία των Τούρκων [Κ. Σ. 5]. Αυτή η παράλειψη, εκτός του ότι δημιουργεί μια ανακρίβεια, αφαιρεί από τον Ρήγα μια σημαντική διάσταση της πολιτικής σκέψης του
2.3.0. ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ
2.3.1. Η διατύπωση «Ξένη κυριαρχία θεωρείτο, η περίοδος της ελληνικής ιστορίας που αρχίζει με την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Οθωμανούς το 1453 και καταλήγει στην ελληνική επανάσταση του 1821» (σελ. 15) αναιρείται αμέσως με την αρχή του κειμένου της επομένης σελίδας: «Οι Λατίνοι μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης (1204) κυριεύουν βυζαντινά εδάφη…». Καλύτερα: Ξένες κυριαρχίες.
2.3.2. Οι πληροφορίες για τα χρονικά όρια της ξένης κυριαρχίας της σελ. 16 συγκρούονται με εκείνες της σελ. 15.
2.4.0. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΩΝ, ΑΠΡΟΣΕΞΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΑΔΥΝΑΜΙΩΝ.
2.4.1. Ο συνδυασμός των ανωτέρω δύο διατυπώσεων (2.3.1 και 2.3.2) σημαίνει ανακριβώς ότι τα βυζαντινά εδάφη που κατακτήθηκαν από τους Λατίνους το 1204 δεν ήσαν ελληνικά.
2.4.2. Η διατύπωση που λέει ότι η περίοδος της ξένης κυριαρχίας στα πλαίσια της ελληνικής ιστορίας λήγει το 1821 σημαίνει για τον αναγνώστη ανακριβώς ότι μετά το 1821 δεν υπάρχουν πια Έλληνες κυριαρχούμενοι από ξένα κράτη και κατά συνέπεια ότι Έλληνες ήσαν μόνο όσοι περιλαμβάνονταν μέσα στα όρια των επαναστατημένων περιοχών του έτους 1821.
2.4.3. Η επιλογή του έτους 1453 ως αρχής της ιστορικής περιόδου και ο τίτλος Οι Έλληνες κάτω από ξένη κυριαρχία ορίζονται από το αρμόδιο Πρόγραμμα Σπουδών. Ο δε συνδυασμός τους δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα. Τα γραφόμενα όμως στο βιβλίο προς εξήγηση της φράσεως «αρχή ξένης κυριαρχίας» συγκρούονται με την ιστορική πραγματικότητα (η περίοδος ξένης κυριαρχίας αρχίζει το 1204 και -με την εξαίρεση των μειονοτήτων που νομικά ανήκουν σε άλλη κατηγορία- λήγει το 1948, οπότε περιήλθαν στην Ελλάδα τα Δωδεκάνησα), [βλ όμως ΒΔ 32]. Αλλά και μόνον για την αρχή της τουρκικής κυριαρχία επί ελληνικών πληθυσμών, έχουμε πλήθος χρονολογιών μεταξύ της καταλήψεως της Μ. Ασίας από τους Σελτζούκους Τούρκους, το 1081, μέχρι της καταλήψεως της Τήνου από την Οθωμανική αυτοκρατορία, το 1715. Ένα σχολικό βιβλίο της 6ης δημοτικού δεν αντέχει βέβαια στον όγκο όλων των σχετικών πληροφοριών. Όταν όμως παρουσιάζει μερικές από αυτές, δίνει λανθασμένα μηνύματα. Επιπλέον τούτου οι πληροφορίες του βιβλίου σε διάφορες σελίδες είναι ασταθείς και οδηγούν σε σύγχυση, απώλεια πολύτιμου χρόνου και εξασθένηση της εμπιστοσύνης μαθητών και διδασκόντων στο διδακτικό βιβλίο. Όλη αυτή η εμπλοκή και οι συνέπειές της θα αποφεύγονταν εάν το βιβλίο έλεγε απλώς: «Μετά τό 1453 συνεχίζονται οι ξένες κυριαρχίες, που άρχισαν παλαιότερα και ολοκληρώνονται σε λίγο με την κατάκτηση από τους Τούρκους των τελευταίων ελευθέρων ελληνικών περιοχών, της Πελοποννήσου, το 1461, και του Πόντου, το ίδιο έτος».
2.5.0. ΑΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ
2.5.1. Είδαμε πιο πάνω ότι οι συγγραφείς δεν συμμορφώθηκαν με τις διατάξεις του οικείου «Προγράμματος» που ζητούν τη σύνταξη ειδικών θεματικών ενοτήτων. «Οι Έλληνες εκφράζουν τους καημούς και τις ελπίδες τους», «Σούλι, Μάνη, Σφακιά», «Εξεγέρσεις των Ελλήνων» (2.1.8), καθώς και να εκτιμήσουν τον ρόλο θρύλων, παραδόσεων και συμβολισμών στη διατήρηση της ιδιαιτερότητας των Ελλήνων (2.1.5). Προσπάθησαν όμως εκ των ενόντων να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι συμμορφώθηκαν προς τις ανωτέρω διατάξεις του προγράμματος παραθέτοντας μερικές βιαστικές μνείες των τίτλων, και μόνον αυτών, των θεματικών ενοτήτων που παρέλειψαν, στις σελ. 32 και 34. Αλλά τα εκεί γραφόμενα είναι ελλιπή, παραμορφωτικά και ανούσια και οι μεταξύ τους συσχετισμοί ασαφείς, συχνά μάλιστα ακατανόητοι. Επιπλέον έχουν λάθη (π.χ. οι όροι ελεύθερη και αυτονομία λαμβάνονται ως ταυτόσημοι).
2.6.0. ΑΠΡΟΣΕΞΙΕΣ, ΛΑΘΗ
2.6.1. Σελ. 15: Κατοχή ελληνικών περιοχών από τους Λατίνους, τους Βενετούς και τους Φράγκους. Οι Φράγκοι και οι Βενετοί ήταν μέρη των Λατίνων [Π. Β.]
2.6.2.. Σελ. 23: «έως τριάκοντα επαρχίας περιήλθαν...»: διάβαζε περιήλθον. [Π. Β.]
2.6.3. Σελ. 25, εικ. 2.25: Αντί Ντοντβειλ διάβαζε Ντόντουελ. [Π. Β.]
2.6.4.. Σελ. 26, εικ. 2.27: Αντί στις αρχές διάβαζε των αρχών, [Π. Β.]
2.6.5. Στον χάρτη της σελ. 29 η Λιψία έχει τοποθετηθεί λανθασμένα στον άξονα από Μόναχο προς Άμστερνταμ. Στην πραγματικότητα βρίσκεται στη Σαξωνία (νότος της Α. Γερμανίας).
2.6.6. Στη σελ. 36 γράφεται ότι για την Πελοπόννησο «η ξένη κυριαρχία ξεκινάει το 1453». Στην πραγματικότητα έχουμε: Λατινική κυριαρχία 1204 κ.εξ. (τέλος διαφορετικό για επιμέρους περιοχές που απελευθερώνονται), Οθωμανική κυριαρχία 1461-1685/1687 (πλην ορισμένων περιοχών που μένουν βενετικές. Βενετική κυριαρχία 1685/1687-1715, Οθωμανική κυριαρχία 1715-1821.
3η Ενότητα: Η Μεγάλη Επανάσταση
3.1.0. ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ ΔΕΠΠΣΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ (βλ. όμως ΒΔ σελ. 46) Οι αποκλίσεις του βιβλίου του μαθητή από τους στόχους και τις θεματικές ενότητες που ορίζει το ισχύον Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων είναι και εδώ γενικευμένες και κραυγαλέες. Οι περισσότεροι στόχοι δεν επιτυγχάνονται, με ολέθριες συνέπειες σε όλα τα πεδία: της γνώσης σημαντικών ιστορικών γεγονότων της ελληνικής επαναστάσεως, της κατανόησης της ιστορίας, της πατριωτικής και ηθικής διαπαιδαγώγησης. Αποκλίσεις παρατηρούνται επίσης ως προς τις οριζόμενες θεματικές ενότητες.
3.2.0. ΑΛΛΕΣ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ
Και σ\' αυτή την ενότητα παρατηρούνται πολλές ελλείψεις. Μεταξύ άλλων
3.2.1. Δεν μνημονεύονται η ουσία, η ιδεολογία και οι σκοποί της Μεγάλης επανάστασης, σύμφωνα με τους ίδιους τους επαναστάτες [πρβλ. Δ.Β.], και δεν παρατίθενται σχετικά αποσπάσματα από τις πρώτες επαναστατικές διακηρύξεις, από κείμενα συνταγμάτων και από απομνημονεύματα αγωνιστών καθώς και αναφορές στην αρχαία Ελλάδα και το Βυζάντιο, από τις ίδιες πηγές [πρβλ. Β.Δ. 53].
3.2.2. Δεν μνημονεύονται σοβαρές επιχειρήσεις όπως π.χ., η εισβολή και καταστροφή του Δράμαλη. [πρβλ. όμως ΒΔ 50]
3.2.3. Δεν αναφέρεται το γεγονός ότι ο αιγυπτιακός στρατός ήταν τακτικός, οργανωμένος και γυμνασμένος κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα από μισθοφόρους, τέως αξιωματικούς του Ναπολέοντος, και ότι, κατά συνέπεια, οι ελληνικές δυνάμεις βρέθηκαν μπροστά σε ένα τύπο στρατού και ένα τύπο τακτικής που αγνοούσαν. Όθεν η κάμψη τους.
3.2.4. Δεν αναφέρεται η ηρωική αντίσταση της Σάμου στην τουρκική επίθεση και η επακολουθήσασα συντριπτική νίκη του ελληνικού στόλου κατά του τουρκικού, τον Αύγουστο του 1824. Πρόκειται για γεγονός αξιομνημόνευτο όχι μόνον καθαυτό, αλλά και γιατί σημειώθηκε μετά την άφιξη του αιγυπτιακού στόλου στο Αιγαίο και τις καταστροφές Κάσου και Ψαρών.
3.2.5. Παρασιωπάται επίσης η ηρωική αντίσταση των Πελοποννησίων υπό τον Κολοκοτρώνη κατά των Αιγυπτίων.
3.2.6. Η λέξη «κυβερνήτη» δε γράφεται με μαύρα γράμματα ούτε ερμηνεύεται στο γλωσσάριο (σελ. 60), όπως γίνεται κανονικά σ\' αυτό το βιβλίο για λέξεις άγνωστες ή με ειδική σημασία
3.2.7. Σελ. 40: Δεν αναφέρεται ότι ο Καποδίστριας ήταν Κερκυραίος ευγενής. [Π. Β.]
3.2.8. Στη σελ. 42, δεν λέγεται ότι πολέμησαν και μέλη του κλήρου [Κ.Σ. 6], μερικά των οποίων έγιναν θρυλικά (π.χ. Αθανάσιος Διάκος, Παπαφλέσσας).
3.2.9. Σελ. 46: {----} «οπότε και σκοτώνεται ο ίδιος ο Καραϊσκάκης». [Κ. Σ. 7]
3.2.10. Σελ. 46: Δεν αναφέρεται ότι ο Ιμπραήμ ήταν γιος του Μωχάμετ Αλυ. [Π. Β]
3.1.11. Σελ. 54: Αφιερώνονται στο θέμα 22 γραμμές, χωρίς να υπάρχει αναφορά στα κίνητρα του φιλελληνισμού: στο ρεύμα, συγκεκριμένα, του φιλελευθερισμού που εκφράζει ρωμαλέα η ελληνική επανάσταση, στη διάκριση μεταξύ Χριστιανών και «βαρβάρων» και στις παρορμήσεις του Κλασικισμού και του Ρομαντισμού. [Κ. Σ..8.]
3.3.0. ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΕΣ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ.
Η όλη σύνθεση δεν έχει σαφείς άξονες (κεντρικό και δευτερεύοντες) ούτε σταθερή διόρθωση, π.χ.
3.3.1. Για να διακριθούν περίοδοι πολεμικών επχειρήσεων, χρησιμοποιούνται όχι ένας γνώμων, αλλά δύο: πρωτευόντως, ένας χρονολογικός, βάσει του οποίου διακρίνονται περίοδοι 1821-1824 και 1825-1827, και, δευτερευόντως, ένας ουσιαστικός, που είναι η παρέμβαση του αιγυπτιακού πολεμικού μηχανισμού. Η αρχή αυτής της παρεμβάσεως χρονολογείται λανθασμένα το 1825, όταν έγινε η απόβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, αντί των μέσων του 1824, όταν ο αιγυπτιακός στόλος εμφανίστηκε στο Αιγαίο, καταστρέφοντας την Κάσο. Μια ορθή και παραγωγική διάρθρωση θα επέλεγε ένα μόνο γνώμονα, και αυτόν ουσιαστικό, άρα όχι μιά αλλαγή έτους, αλλά την αιγυπτιακή παρέμβαση που επιφέρει μεταβολή στον συσχετισμό δυνάμεων,
3.4.0. ΑΠΡΟΣΕΚΤΕΣ ΔΙΑΤΥΠΩΣΕΙΣ
Π.χ.
3.4.1. Στη σελ. 44, η διατύπωση που αρχίζει «Τον Μάρτιο του 1821....» και τελειώνει «της Κάσου και των Ψαρών» σημαίνει, συνειδητά ή ασυνείδητα, ότι η τουρκική αντίδραση στην έναρξη της ελληνικής επανάστασης κατέστρεψε μέσα στο έτος 1821 τη Χίο, την Κάσο και τα Ψαρά. Αλλά η Χίος καταστράφηκε το 1822, τα δύο άλλα νησιά καταστάφηκαν το 1824.
3.5.0. ΛΑΘΗ, ΑΝΑΚΡΙΒΕΙΕΣ, ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ.
Π.χ.
3.5.1. «Στις αρχές του 1825 η οθωμανική Πύλη αποφασίζει να αντιμετωπίσει… με τη βοήθεια των αιγυπτιακών στρατευμάτων» (σελ. 46). Στην πραγματικότητα αυτή η απόφαση ανάγεται πολλούς μήνες νωρίτερα και το καλοκαίρι του 1824 αιγυπτιακός στόλος δρα στο Αιγαίο (Κάσος) και αιγυπτιακά στρατεύματα αποβιβάζονται στην Κρήτη.
3.5.2. Στη φράση «και ο Ιμπραήμ τελικά καταπνίγει την επανάσταση στην Πελοπόννησο» (Σελ. 46), το ρήμα υπερβάλλει την πραγματικότητα.
3.5.3. 0 Καποδίστριας προσπάθησε να ιδρύσει όχι «ένα ισχυρό κράτος» (σελ. 60), αλλά ένα σύγχρονο κράτος με ισχυρή κυβέρνηση, ικανή να αντιμετωπίσει τις αυθαιρεσίες τοπικών παραγόντων. Η λ. «ισχυρό κράτος» μπορεί να νοηθεί ως στρατιωτικά ισχυρό, γεγονός εξωπραγματικό επί του προκειμένου [πρβλ. ΒΔ 60. σχετική η παρουσίαση του Καποδίστρια, σελ. 60-62]
3.5.4. Το νόημα της διατύπωσης «οι Μεγάλες Δυνάμεις λαμβάνουν υπόψη και τις εδαφικές διεκδικήσεις της ελληνικής πλευράς» (σελ. 64) δεν είναι σωστό. Ακριβέστερα, οι Δυνάμεις δεν ικανοποίησαν όλες τις εδαφικές διεκδικήσεις (σύγκρινε τους δύο χάρτες της σελ. 65, όπου φαίνεται η μεγάλη διαφορά μεταξύ των διεκδικήσεων της ελληνικής πλευράς και της ικανοποίησής τους).
3.5.5. «Οι περιοχές αυτές θα αποτελέσουν και τα πρώτα σύνορα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους» (σελ. 66). Η φράση πάσχει λογικά (τα σύνορα, μία γραμμή μεταξύ ομόρων κρατών, δεν αποτελούν περιοχές, που είναι δισδιάστατες πραγματικότητες) και ουσιαστικά δεν δόθηκε στην Ελλάδα η Σάμος που επαναστάτησε μεταξύ των πρώτων, το 1821, αντιστάθηκε σε όλες τις τουρκικές επιθέσεις και συνέχισε μόνη και μετά τον αποκλεισμό της από το ελληνικό κράτος, έως το 1834, επιτυγχάνοντας μια συμβιβαστική λύση: να γίνει αυτόνομη ηγεμονία).
3.6.0. ΛΑΘΗ
3.6.1. Σελ. 28: Οι παραδουνάβιες ηγεμονίες δεν ήταν γύρω από τον Δούναβη, αλλά μόνο βορείως του ποταμού αυτού. [Π.Β.]
3.6.2. Σελ. 30: Σουλτάνοι δεν υπήρχαν μόνο στην Οθωμανική αυτοκρατορία. [Π.Β.]
3.6.3. Σελ. 50: Π. Π. Γερμανός επίσκοπος Καλαβρύτων!!!! [Π.Β.]
4η ενότητα. Η Ελλάδα ανεξάρτητο κράτος.
4.1.0. ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ ΔΕΠΠΣΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ
Και σ\' αυτό το κεφάλαιο δεν επιτυγχάνονται οι στόχοι που ορίζονται από το οικείο πρόγραμμα.
4.2.0. ΑΛΛΕΣ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ
4.2.1. Δεν υπάρχει ειδική αναφορά στη θέση και τον ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου μεταξύ του 1830 και του 1922 και από το 1924 και έπειτα [Κ.Σ. 2]
4.2.2. Δεν μνημονεύεται η δραστηριότητα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του Συλλόγου Κωνσταντινουπόλεως στον τομέα της ίδρυσης ελληνικών σχολείων στις τουρκοκρατούμενες επαρχίες.
4.2.3. Δεν μνημονεύεται η δραστηριότητα του «Συλλόγου προς διάδοσιν των ελληνικών γραμμάτων» (έκδοση πλήθους μορφωτικών βιβλίων).
4.2.4. Δεν αναφέρεται το μεγάλο κύμα μεγάλων ευεργετών του 19ου και του 20ού αιώνα, χάρη στο οποίο ιδρύθηκε το Εθνικό Πανεπιστήμιο (έπειτα Εθνικό και Καποδιστριακό, τώρα Πανεπιστήμιο Αθήνας), το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Αρσάκειο, πλήθος σχολείων (από τον Μαρασλή), η Βαλλιάνειος Εθνική Βιβλιοθήκη, το Ζάππειο, αναστηλώθηκε το Παναθηναϊκό στάδιο και έγιναν τόσα άλλα κοινωφελή έργα.
4.2.5.. Παραλείπεται η αναφορά στα πολιτικά και διπλωματικά γεγονότα που αφορούν την Ελλάδα κατά την περίοδο μεταξύ των δύο πολέμων. Ουδεμία, ειδικότερα, μνεία επιχειρείται για τον Ελευθέριο Βενιζέλο, καθώς και τόσο για την ανακήρυξη της αβασίλευτης δημοκρατίας όσο και για την παλινόρθωση της Δυναστείας το 1935 [Κ. Σ. 3].
4.2.6. Ουδεμία αναφορά επιχειρείται στη βαθύτερη δύναμη που συνετέλεσε στη διαμόρφωση της διεθνούς ζωής κατά τον 19ο και 20ο αιώνα, ήτοι την αρχή των εθνοτήτων και την αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών [Κ.Σ. 4].
4.2.7. Ουδαμού γίνεται λόγος περί του εξωελλαδικού ελληνισμού μετά τη σύσταση του ελληνικού κράτους [Κ.Σ.1].
4.2.8. Αφιερώνονται στο θέμα 20 γραμμές χωρίς οποιαδήποτε αναφορά στην πρόοδο των επιστημών και τη σύσταση Πανεπιστημίου. [Κ. Σ. 9].
4.2.9. Ουδεμία αναφορά υπάρχει σε άλλη μορφή τέχνης, πλην της ζωγραφικής (γλυπτική, π.χ. ή μουσική) [Κ.Σ. 10].
4.2.10. Αποτελεί γενικότερα αξιοσημείωτο γεγονός ότι στην Ελλάδα λειτούργησε ενωρίς το κοινοβουλευτικό καθεστώς, με αφετηρία την καθιέρωση της «αρχής της δεδηλωμένης». Οι παρεμβάσεις του Στέμματος (οριακές κατά καιρούς) δεν αναιρούν το μείζον αυτό γεγονός. (Ν. Αλιβιζάτος, Εισαγωγ στην ελληνική συνταγματική ιστορία, Αθήνα, 1981, σ. 93). [Κ. Σ. 21]
4.3.0. ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΣΥΓΧΥΣΗ, ΑΣΑΦΕΙΕΣ
Π. χ.
4.3.1. Στη φράση «...μεγάλο μέρος των εδαφών που οι Έλληνες θεωρούν ελληνικά…» (σελ. 71), το ρήμα έχει υποκειμενικό περιεχόμενο, εκφράζοντας επί του προκειμένου το λανθασμένο νόημα ότι τα εν λόγω εδάφη δεν είχαν στην πραγματικότητα ελληνικό χαρακτήρα. [Πρβλ. διατύπωση Κ.Σ 23]; Δεν πρόκειται περί «εδαφών που οι Έλληνες θεωρούν ελληνικά», αλλά περί εδαφών που κατοικούνται από πλειοψηφία Ελλήνων -βάσει της θεμελιώδους δημοκρατικής αρχής. [Πρβλ. επίσης Δ. Σ.]. Συναφώς βλέπε Βιβλίο Δασκάλου, σελ. 68, όπου απαντούν δύο ανακριβείς πληροφορίες: α) Μεταξύ των λαών που κατοικούσαν στη Μακεδονία αναφέρονται και Ρουμάνοι. Στην πραγματικότητα ήσαν λίγοι ρουμανίζοντες Βλάχοι, κατ\' αντιδιαστολή προς τη μεγάλη πλειονότητα των Βλάχων, που από πολλούς αιώνες έχουν ελληνική συνείδηση, την οποία διαδηλώνουν με ποικίλους τρόπους (συμμετοχή στις ελληνικές επαναστάσεις, στη Μεγάλη επανάσταση και στα επόμενα απελευθερωτικά κινήματα, συμμετοχή στην πολιτική, πνευματική, επιστημονική, στρατιωτική ιστορία του ελληνικού κράτους, μεγάλοι ευεργέτες κ.λπ.). Άρα γράφε: ρυμανίζοντες Βλάχοι. Β) Η φράση «Η διαφύλαξη της Μακεδονίας- στον προσεταιρισμό εξαρχικών» συγχέει πράγματα: Θεωρεί τη διάκριση σε «πατριαρχικούς» και «εξαρχικούς» ως προϋπάρχουσα του ελληνοβουλγαρικού ανταγωνισμού για τη Μακεδονία. Στην πραγματικότητα προ αυτού του ανταγωνισμού δεν υπήρχαν «πατριαρχικοί» και «εξαρχικοί», αλλά μέλη μιας ενιαίας Εκκλησίας υπό τον Πατριάρχη. Οι Βούλγαροι τοποθέτησαν στις εκκλησιαστικές επαρχίες της Μακεδονίας και της Θράκης αρχιερείς πλάι στους κανονικούς και επικεφαλής τους ένα Έξαρχο στην Κωνσταντινούπολη. Όσοι από τους κατοίκους της Μακεδονίας και της Θράκης είχαν βουλγαρική συνείδηση προσχώρησαν στη νέα εκκλησία και ονομάσθηκαν «εξαρχικοί», ενώ όσοι είχαν ελληνική συνείδηση ονομάσθηκαν «πατριαρχικοί» κατ\' αντιδιαστολή προς τους «εξαρχικούς». Έτσι είναι λάθος το γραφόμενο ότι οι Βούλγαροι προσπαθούσαν να προσεταιρισθούν τους εξορχικούς, δεδομένου ότι εξαρχικοί είχαν γίνει οι βουλγαρίζοντες.
4.3.2. «Η προσάρτηση των εδαφών αυτών στα οποία κατοικούν και άλλοι πληθυσμοί που δεν είναι ελληνικοί, προκαλεί ανταγωνισμούς» (σελ. 71). Προσοχή όμως: α) Τα συμφραζόμενα εννοούν ένα τετελεσμένο γεγονός. Αλλά στην προκειμένη πρόκειται για την περίοδο αγώνων προς απελευθέρωση, β) Ενώ εδώ χρειάζεται διατύπωση που να αφορά σ\' όλες τις απελευθερωτικές κινήσεις από το 1830 έως το 1922 (Κρήτη, Θεσσαλία, Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη, Μ. Ασία), η συγκεκριμένη φράση δείχνει να εννοεί μόνον τον μακεδονικόν αγώνα, γ) Η περικοπή «και άλλοι πληθυσμοί που δεν είναι ελληνικοί» δεν είναι σαφής, γιατί δεν προσδιορίζει αν οι μη ελληνικοί πληθυσμοί ήσαν λιγότεροι ή περισσότεροι από τους ελληνικούς. Ως εκ τούτου δημιουργεί στους μαθητές την αμφιβολία, μήπως οι Έλληνες εποφθαλμιούσαν περιοχές με πληθυσμό κατά πλειονότητα μη ελληνικό.
4.3.3. Σελ. 75. Εικ. 4.20 και 21: Ασαφείς χάρτες [Π.Β.] Χρειάζεται διευκρίνηση [Μ.Σ.]
4.3.4. Σελ. 80: Δεν φαίνεται ότι η κατάσταση που περιγράφεται δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά όλο τον κόσμο. [Π.Β.]
4.3.5. Σελ. 81, 4.35: Ποιος είναι ο Δ. Παπούλιας; [Π.Β.]
4.4.0. ΛΑΘΗ
4.4.1. Η ερμηνεία της αρχής της δεδηλωμένης είναι ανακριβής: όχι περισσότερες έδρες, αλλά εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας των μελών της Βουλής. [Κ.Σ. 22]
4.4.2. Σελ. 77: Ο Χαρίλαος Τρικούπης θεωρείται ο σημαντικότερος πολιτικός του 19ου αιώνα. Γράφε ο σημαντικότερος Έλλην πολιτικός του 19ου αι. [Π.Β.]
4.4.0 Σελ. 78, εικ. 4.27: Γιατί Ματαπά και όχι Ταίναρο; [Π.Β.] ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΗΓΗΣ [Μ.Σ.]
4.4.0. Σελ. 79 εικ. 4.30: Αντί βελανίδι διάβαζε βελανίδια. [Π.Β.] ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΗΓΗΣ [Μ.Σ.]
4.0.0. Σελ. 62: ο/η δάσκαλος/α εκπαιδεύει τους/τις μεγαλύτερους/ες και ικανότερους/ες μαθητές/τριες και αυτοί/ες τους/τις υπολοίπους/ες μαθητές/τριες μαθητών/τριών. Αλίμονο αν οι μαθητές υιοθετήσουν τις υπερατλαντικές ηλιθιότητες που έχουν καθώς φαίνεται ενστερνισθεί οι τέσσερις συγγραφείς. [Π. Β.] Να το διατυπώσουμε διαφορετικά; (Μ. Σ.]
5η ενότητα. Η Ελλάδα στον 20ό αιώνα
5.1.0. ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ ΔΕΠΠΣΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ
Το φαινόμενο της εκτεταμένης αποκλίσεως του βιβλίου από τις προδιαγραφές που ορίζει το οικείο πρόγραμμα συνεχίζεται και σ\' αυτό το κεφάλαιο.
5.2.0. ΑΛΛΕΣ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ
Π. χ.
5.2.1. Σελ. 24: Οι δυτικές δυνάμεις είχαν στην Οθωμανική αυτοκρατορία και μείζονα πολιτικά και στρατηγικά συμφέροντα [Κ. Σ. 24]
5.2.3. Εκτός από τα στοιχεία για τη σύνθεση του πληθυσμού της Θεσσαλονίκης (σελ. 00) πρέπει να παρατεθούν και εκείνα που φανερώνουν τη σύνθεση του πληθυσμού και των τριών βιλαετίων, που συμβατικά ονομάσθηκαν και ονομάζονται «Μακεδονία» (σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, το όνομα «Μακεδονία» νομιμοποιείται για μια έκταση που μόλις κατά το 1/10 περιέχεται στη σημερινή FYROM [βλ. Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών, 70, τεύχ. Α, 1995, σελ. 164-177]). Έτσι οι μαθητές θα είχαν μία εικόνα, όχι μέρους, αλλά του όλου. Η εικόνα του μέρους θα γενικευθεί αναπόφευκτα από τους μαθητές, τους γονείς και άλλους οικείους τους για ολόκληρη τη Μακεδονία. Ενώ η εικόνα του όλου θα δείξει στους ίδιους ότι ναι μεν υπήρχαν μη ελληνικοί πληθυσμοί στο τμήμα της Μακεδονίας που περιήλθε στην Ελλάδα, αλλά συγχρόνως υπήρχαν ελληνικοί πληθυσμοί, που έμειναν εκτός των ελληνικών συνόρων (βλ. 5.2.6).
5.2.4. Δεν δίνονται μερικά χαρακτηριστικά στοιχεία (δημογραφικά, κοινωνικά, εκπαιδευτικά, πολιτισμικά) για τους πληθυσμούς αυτούς.
5.2.5. Σελ. 94. Ο ελληνικός στόλος κατέλαβε το 1912 και την Κρήτη. [Κ. Σ. 11]
5.2.6. Αποσιωπάται το γεγονός ότι ο ελληνικός στρατός προωθείται ολοένα βαθύτερα στη Μ. Ασία, όχι για να κατακτήσει εδάφη, αλλά για να εξασθενίσει τον τουρκικό στρατό και έτσι να υποχρεώσει την τουρκική κυβέρνηση σε διαπραγματεύσεις για ειρήνη [πρβλ. Δ. Σ.]
5.2.7. Δεν αναφέρονται τα αίτια της ήττας του ελληνικού στρατού στη Μ. Ασία, τα οποία ήσαν εν μέρει εσωγενή και εν μέρει εξωγενή, τα οποία και επέφεραν την ανατροπή του συσχετισμού των δυνάμεων (τέλος των τουρκικών μετώπων στα τουρκο-σοβιετικά σύνορα και στην Κιλικία, από όπου αποχώρησαν τα γαλλικά στρατεύματα, παράδοση γαλλικών πολεμοφοδίων στους Τούρκους, αλλαγές στη διεθνή σκηνή) [πρβλ. Δ. Σ.]
5.2.8. Δεν αναφέρεται το γεγονός ότι η συστηματική βίαιη εξώθηση των Ελλήνων από τον προελαύνοντα τουρκικό στρατό συνεχίζει παλαιότερες πράξεις προγραμματισμένης εθνοκάθαρσης.
5.2.9. Δεν υπάρχει επαρκής αναφορά στις ανταλλαγές πληθυσμών, μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά και μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας. Με αυτές τις ανταλλαγές έφυγαν από την Ελλάδα οι ξένες μειονότητες και αντικαταστάθηκαν από Έλληνες που κατοικούσαν μέσα στην Τουρκία και τη Βουλγαρία, με αποτέλεσμα την επίτευξη εθνικής ομοιογένειας σε πολύ υψηλό βαθμό. Απαραίτητη είναι η υπογράμμιση του γεγονότος ότι πολύ μεγάλος αριθμός Ελλήνων προσφύγων εγκαταστάθηκαν σε περιοχές από τις οποίες έφυγαν Τούρκοι και Βούλγαροι.
5.2.10. Ουδαμού αναφέρεται ο όρος της υποχρεωτικής ανταλλαγής, ο οποίος προσδιόρισε το δραματικό και πρωτοφανές έως τότε στη διεθνή ζωή περιεχόμενο της παραπάνω διεθνούς πράξης. [Κ. Σ. 12]
5.2.11. Δεν αναφέρεται ότι διά της εξόδου ελληνικών πληθυσμών από τη Μ. Ασία και τη Βουλγαρία έληξε μια περίοδος παρουσίας Ελλήνων σ\' αυτές τις χώρες που άρχισε το νεωρίτερο πριν από το 1.000 π.Χ. και το αργότερο από το 300 π.Χ.
5.2.12. Δεν αναφέρεται το τι ζητούσε από την Ελλάδα το τελεσίγραφο του Μουσσολίνι ούτε τονίζεται η ελληνική απάντηση σ\' αυτό. [πρβλ. Δ. Σ.].
5.2.13. Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος τελειώνει μέσα σε μιάμιση σειρά. Δεν αναφέρονται οι μεγάλες επιτυχίες των Ελλήνων ούτε η διεθνής απήχησή τους, ούτε το γεγονός ότι αυτές ανάγκασαν τους Γερμανούς να επέμβουν, ούτε η συναφής προς αυτό καθυστέρηση της γερμανικής επίθεσης εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης. Ο ελληνογερμανικός πόλεμος παραλείπεται: μάχη των οχυρών, ηρωική αντίσταση, αναγνώριση αυτού του γεγονότος από τον Χίτλερ [Δ. Σ.]
5.2.14. Σελ. 71: Ουδείς λόγος περί Ανατολικής Θράκης, Βορείου Ηπείρου, Τενέδου. [Π. Β.]
5.2.15. Σελ. 86: Δεν αναφέρονται τα ονόματα των Κάλβου, Βαλαωρίτη, Ροΐδη κ.ά., που είναι σημαντικότεροι από την Ελισάβετ Μαρτινέγκου και την Καλλιρρόη Παρρέν [Π. Β., Κ. Σ.34]. Η Καλλιρρόη Παρρέν έχει θέση στο φεμινιστικό κίνημα του οποίου υπήρξε πρωταγωνίστρια.
5.2.16. Σελ. 86: Το μεγαλύτερο μέρος του έργου του Παλαμά γράφηκε τον 20ο άι. Το Οθώνειον Πανεπιστήμιον και η Αρχαιολογική Εταιρεία ιδρύθησαν το 1837. [Π. Β.]
5.2.17. Σελ. 108: Στα σχετικά με το εργατικό κίνημα αποσιωπάται η καθιέρωσις της Κυριακής αργίας, του οκταώρου και του θεσμού των Κοινωνικών Ασφαλίσεων. [Π. Β.]
5.2.18 Σελ. 124: Ουδεμία αναφορά γίνεται στο κείμενο προκειμένου περί της Ελλάδος, ούτε στην πορεία προς την ένταξη (σύνδεση, επιπτώσεις δικτατορίας κ.λπ.) ούτε στον πολιτικό εμπνευστή της, Κ. Καραμανλή, που σφράγισε τη διαδικασία στις κύριες φάσεις της. [Κ. Σ. 13]
5.2.19. Σελ. 130. Δεν αναφέρονται οι Ολυμπιακοί αγώνες του 2004 (Δ. Σ.).
5.3.0. ΛΑΘΗ, ΑΝΑΚΡΙΒΕΙΕΣ, ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ
5.3.1. Η φράση «η κυβέρνηση Βενιζέλου επιχειρεί αλλαγές και μεταρρυθμίσεις...» (σελ. 91) δεν αποδίδει ακριβώς την πραγματικότητα, δεδομένου ότι το χρησιμοποιούμενο ρήμα εννοεί μάλλον προσπάθεια παρά ολοκλήρωση. Πιό ταιριαστό είναι ένα ρήμα όπως «επιτυγχάνει», «επιφέρει», «πραγματοποιεί».
5.3.2. Σελ. 92, εικ. 5.5: Εικονίζεται νηματουργείο και όχι υφαντήριο. [Π. Β,]
5.3.3. Η φράση «με την προσάρτηση της υπόλοιπης Ηπείρου» (σελ. 94) δεν ακριβολογεί, δεδομένου ότι από την αρχαιότητα έως σήμερα το όνομα Ήπειρος δηλώνει περιοχή που εκτείνεται και πέρα από τα βόρεια σύνορα της Ελλάδας. [Πρβλ. Π.Β. : Αντί προσάρτηση της υπόλοιπης Ηπείρου διάβαζε προσάρτηση μεγάλου μέρους της υπόλοιπης Ηπείρου]
5.3.4. Μετά τους όρους «Αντάντ» και «Κεντρικές δυνάμεις» (σελ. 97) χρειάζεται αναφορά των μελών τους εντός παρενθέσεων.
5.3.5. Σελ. 97, χάρτης 5.20. Το Βέλγιο και η Πορτογαλία αναφέρονται ανακριβώς ως ουδέτερες χώρες. [Π. Β.]. Το Βέλγιο ήταν ουδέτερο πριν από τον πόλεμο. Οι Γερμανοί παραβίασαν την ουδετερότητά του, διασχίζοντάς το για να επιτεθούν κατά των Γάλλων. Οι Βέλγοι πολέμησαν στο πλευρό των δυνάμεων της Αντάντ (Μ. Σ.).
5.3.6. Σελ. 97: Στον χάρτη η Ιταλία χρωματίζεται με το χρώμα των εμπολέμων «Κεντρικών δυνάμεων». Χονδροειδές λάθος. [Κ.Σ. 25, Π. Β.]. Η Ιταλία προπολεμικά μεν ανήκε σ\' αυτήν τη συμμαχία, αλλά κατά τον πόλεμο συντάχθηκε με τις δυνάμεις της Αντάντ.
5.3.7. Η πραγματεία της Μικρασιατικής Καταστροφής έχει γίνει με αμέλεια και ανευθυνότητα.
5.3.8. Σελ. 100: Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας και του Πόντου εκδιώχθηκαν βίαια από τις εστίες τους, ενώ και οι Έλληνες της Ανατολικής Θράκης ωθήθηκαν στον βίαιο εκπατρισμό [Κ.Σ. 26, πρβλ. Γ. Κ.].
5.3.9. Η υποχρεωτική μετακίνηση αφορούσε και τους Έλληνες ορθοδόξους της Ανατολικής Θράκης και του Πόντου [Κ.Σ. 27].
5.3.0. Σελ. 102: Αντί για κάρτα διάβαζε δελτάριο. [Π. Β.]
5.3.10. Κατά το κείμενο της Σύμβασης περί ανταλλαγής και του πρωτοκόλλου της 30.1.1923 (άρθρο 2) εξαιρούνται όχι οι Χριστιανοί αλλά και «Έλληνες» της Κωνσταντινουπόλεως. [Κ. Σ. 28]
5.3.11. Σελ. 109. Απόλυτα και προκλητικά ανεπαρκής αναφορά στον πόλεμο των Ελλήνων κατά του Άξονα και τις πολλαπλές πολιτικές, στρατιωτικές και ιδεολογικές επιπτώσεις του. [Κ. Σ. 29]
5.3.12. Σελ. 109: Η λέξις τελεσίγραφο δεν αφορά μόνο την Ιταλία και την Ελλάδα. [Π. Β.]
5.3.13. Σελ.111: Οι στρατιωτικές απώλειες της Ελλάδος κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν πολύ μικρότερες από 89.000, της δε Βουλγαρίας ανύπαρκτες. [Π. Β.] ΑΚΡΙΒΕΣΤΕΡΑ;
5.3.15. Σελ. 112: Εξ ολοκλήρου εσφαλμένο και αφελές. Αδυναμία διάκρισης και χαρακτηρισμού επίσημα αναγνωρισμένων και μη φορέων της εξουσίας. [Κ. Σ. 30]
5.3.16. Σελ. 112, τελευταίος στίχος 114 εικ. 5.75: Η Κυβέρνησις Εθνικής Ενότητος συνεκροτήθη όχι τον Οκτώβριο αλλά την άνοιξη του 1944. [Π. Β.]
5.3.17. Ατυχής επιλογή παραθεμάτων, π.χ. σ. 113, 5.71. Δεν θα έπρεπε να λείπουν το σήμα του Κουντουριώτη στην ναυμαχία της Έλλης, το διάγγελμα της 28ης Οκτωβρίου και το τέλος της επιστολής προς τον Αδόλφον Χίτλερ του Γεωργίου Βλάχου. [Π.Β.]
5.3.18. Σελ. 115. Ατυχής και εσφαλμένη αναφορά, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι, τότε, η επίσημη ελληνική κυβέρνηση ενέμενε στην ενσωμάτωση και της Β. Ηπείρου και της Κύπρου. [Κ. Σ.31] Η Ελλάδα πετυχαίνει την εδαφική ολοκλήρωσή της. Η Ελλάδα διεκδικούσε επίσης την Βόριο Ήπειρο και την Κύπρο. Πρβλ. και την παρατήρηση για την σελ. 71. (Ουδείς λόγος περί Ανατολικής Οράκης, Βορείου Ηπείρου, Τενέδου). [Π. Β. Πρβλ. Δ. Σ-]
5.3.19. Σελ. 118. Πρωθύστερο. Ο Κ. Καραμανλής σχημάτισε την κυβέρνηση εθνικής ενότητας. [Κ. Σ..32]
5.3.20. Σελ. 118. Αποσιωπάται ότι αιτία της πτώσεως του καθεστώτος της 21ης Απριλίου υπήρξε η τουρκική εισβολή στην Κύπρο. [Π. Β.]
5.3.21. Σελ. 122: Αποτίναξις δεν σημαίνει απελευθέρωση. [Π. Β.]
5.3.22. Σελ. 124: Η ένταξη της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει, πέραν της εξωτερικής πολιτικής, και αμυντική αξία. (Δ. Σ.)
5.3.23. Το Κυπριακό [Ν. Κ.] Αναδιατύπωση, ει δυνατόν, σε συνεργασία με Ε. Ρ.
ΑΤΑΚΤΟΠΟΙΗΤΑ 4.0.0 και 5.00. Κατανομή της ύλης ατυχής. Δύο σελίδες περί αστυφιλίας (116-117), τρεις περί στρατιωτικού καθεστώτος 1967-74 (118-120), τρεις για τον αθλητισμό που όλοι οι μαθητές γνωρίζουν άριστα (130-132), και δύο μόνο για τους Βαλκανικούς Πολέμους (94-95) και μία μόνο για τον ελληνοϊταλικό πόλεμο και την γερμανική εισβολή (110), που κατά κανόνα αγνοούν. [Π. Β.]
0.0.0. Εικονογράφηση κακοτυπωμένη, πολύ σκούρα. [Π. Β.]
0.0.0. Κακογραμμένο και κακοτυπωμένο βιβλίο, τμήματα τουλάχιστον του οποίου θα έπρεπε να γραφούν εξ αρχής. [Π, Β.]
Γ. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1. Το κρινόμενο βιβλίο δεν επιδιώκει τους συγκεκριμένους παιδαγωγικούς σκοπούς που θέτει το ΔΕΠΠΣΙ (βλ. 2.1.0, 3.1.0, 4.1.0, 5.1.0).
2. Οι ελλείψεις ουσιαστικών πληροφοριών, οι ασάφειες καθώς και οι συνθετικές αδυναμίες δεν ελκύουν το ενδιαφέρον των αναγνωστών, μάλιστα μαθητών ηλικίας 11-12 ετών. Εξάλλου αυτή η ηλικία αναζητεί πρότυπα, θετικούς ήρωες, εξαίρετες πράξεις. Γι\' αυτόν τον λόγο δεν θα έπρεπε να αναφέρονται μερικές ηρωικές φυσιογνωμίες, χαρακτηριστικές πράξεις ηρωισμού, εξυπνάδας, προσφοράς; [πρβλ. Κ. Σ. 33] Παραλείπεται η αναφορά σε ηρωικές ηγετικές στρατιωτικές μορφές, όπως π.χ. ο Ηλίας και ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης! [Σημ. Στο ΒΔ, σελ. 64 προβάλλονται η Μ. Μαυρογένους και η Δ. Βισβίζη. 50:. [] [βλ. όμως Β.Δ. 54]
3. Οι αντιφάσεις και άλλες περιπτώσεις αστάθειας οδηγούν σε σύγχυση και προκαλούν απορίες στους μαθητές, αμηχανία στους δασκάλους και στους γονείς.
4. Το πλήθος των ανωτέρω φαινομένων κλονίζει την εμπιστοσύνη μαθητών, δασκάλων και γονέων προς το βιβλίο που θα μπορούσε να προεκταθεί στο όλο εκπαιδευτικό σύστημα.
Δ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΡΙΕΣ
1. Το βιβλίο πάσχει πρώτον ως βιβλίο ιστορίας. Οι αδυναμίες του αποκαλύπτουν ότι οι συγγραφείς δεν έχουν αρκετές ιστορικές γνώσεις και καθόλου ιστορική σκέψη. Ούτε εμπειρία συγγραφής βιβλίων έχουν.
2. Πολλές καίριες παραλείψεις γεγονότων και άλλες αοριστίες που απισχναίνουν την ιστορία φαίνονται να οφείλονται στην επιθυμία συμβολής σε προσπάθεια καλλιέργειας φιλικών σχέσεων με γειτονικούς λαούς με τους οποίους οι Έλληνες πολέμησαν κατά το παρελθόν. Ο σκοπός είναι ευρύτατα αποδεκτός από την ελληνική πλευρά, αλλά δεν είναι απαραίτητο να σβήσουμε την ιστορία μας. Αρκεί να μην προκαλούμε μίσος κατά παλαιών εχθρών και με έμφαση να δηλώνουμε ότι παρά τα συμβάντα στο παρελθόν σήμερα συμμεριζόμαστε την ιδέα συνάψεως δεσμών φιλίας και συνεργασίας και εργαζόμαστε γι\' αυτήν.
3. Το βιβλίο δεν φαίνεται να έχει όλες τις απαιτούμενες παιδαγωγικές αρετές. Έχει, πριν διανεμηθεί σε όλα τα σχολεία της επικράτειας, δοκιμασθεί πειραματικά κατά τους κανόνες που ισχύουν στις προηγμένες χώρες;
4. Μέρος της παιδαγωγικής βαθμολόγησης ενός βιβλίου είναι και ο βαθμός που παίρνει η εμφάνισή του. Μια σύγκρισή του με ξένα σχολικά βιβλία είναι απογοητευτική. Το υπό κρίση έχει σχεδιασθεί από ειδικό;
5. Πολλοί αλλοδαποί μαθητές φοιτούν στα σχολεία μας και θα μείνουν στην Ελλάδα και θα γίνουν πολίτες της. Δεν πρέπει να φροντίζουμε ώστε και αυτοί να μάθουν σωστά την ιστορία μας;
Πηγή: εφημερίδα Παρόν 18/3/2007
Επιχειρείται διαστρέβλωση της Ιστορίας μας
"Η γενοκτονία της μνήμης"
του Γιώργου Καραμπελιά, Εκδότη
Περιοδικό ΑΡΔΗΝ, τεύχος 62, Νοέμβριος 2006 – Ιανουάριος 2007
Μεγάλες διαστάσεις έχει προσλάβει τα τελευταία χρόνια η διαμάχη γύρω από την Ιστορία και μάλιστα τη διδασκαλία της –από την πρωτοβάθμια έως την τριτοβάθμια εκπαίδευση– καθώς και την παραγωγή και διάδοση της ιστορικής γνώσης, από το Πανεπιστήμιο και τα Ερευνητικά Κέντρα, μέχρι τα περιοδικά της Ιστορίας, τα ένθετα των εφημερίδων, τα ιστορικά βιβλία, τις εγκυκλοπαίδειες κ.λπ.
Γιατί όποιος ελέγχει τη συνείδηση και το φαντασιακό ανθρώπων και λαών, αυτός μπορεί σχετικά εύκολα να ελέγξει και τους ίδιους τους ανθρώπους. Έτσι, αποφασιστικό ρόλο στην εδραίωση της νεοταξικής αντίληψης για τη διάλυση των εθνικών ταυτοτήτων παίζουν οι ιστορικοί, τα ιστορικά συγγράμματα, οι κατευθύνσεις που διοχετεύονται στα εκπαιδευτικά εγχειρίδια και βιβλία. Σε συνθήκες, μάλιστα, γενικευμένης πολιτικής κρίσης και αδυναμίας παρέμβασης στην άμεση πολιτική, η Ιστορία καθίσταται προνομιακός χώρος για την ιδεολογική και πολιτική διαμάχη.
Με πολιορκητικό κριό την «ανανεωτική» Αριστερά και τη φιλελεύθερη Δεξιά, η αποεθνικοποιητική αντίληψη της ιστορίας έχει καταλάβει εδώ και μερικά χρόνια δεσπόζουσα θέση στα Πανεπιστήμια και τις μεγάλες εφημερίδες. Αρκεί κανείς να δει τα Ιστορικά Τμήματα και τα ανάλογα διδακτικά βιβλία των Πανεπιστημίων, ή τα κυριακάτικα ένθετα των εφημερίδων, για να διαπιστώσει την έκταση της άλωσης του φαντασιακού του ελληνικού λαού και κυρίως της φοιτητικής νεολαίας. Έτσι, επί παραδείγματι, τα τελευταία χρόνια, στα βιβλία που εκδίδονται από τους πανεπιστημιακούς, πολλαπλασιάζονται εκείνα που έχουν αντικαταστήσει τον εθνικο-απελευθερωτικό αγώνα στην Κατοχή με τον «εμφύλιο», τον «αντισημιτισμό» των Ελλήνων, ή τις… διώξεις κατά των «τσάμηδων» από τον «ελληνικό εθνικισμό».
Αλλά και η ιδεολογική απάντηση στη Νέα Τάξη επικεντρώνεται εν πολλοίς στον χώρο της Ιστορίας. Βιβλία όπως του Χαριτόπουλου για τον Βελουχιώτη, του Σβορώνου για τη διαμόρφωση του νεώτερου ελληνισμού, του Γλέζου για την Εθνική Αντίσταση, του Καραμπελιά για το 1922 και πρόσφατα για το 1204, του Σαρρή για την οσμανική πραγματικότητα, του Καργάκου για την αρχαία Αθήνα και τη Σπάρτη, του Αγτζίδη και του Φωτιάδη για τον Πόντο, του Παπαγιώργη και άλλων, επιχειρούν να αναδείξουν τη συνέχεια του ελληνισμού και τον αντιστασιακό χαρακτήρα της συγκρότησής του. Ωστόσο, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις, αυτά τα βιβλία, παρ’ ότι συναντούν την αναγνώριση των πολιτών και έχουν συχνά ευρύτατη κυκλοφορία, σπανιότατα παράγονται από πανεπιστημιακούς, και ακόμα λιγότερο εισάγονται ή διδάσκονται στα Πανεπιστήμια.
Όμως, για να ολοκληρωθεί η στρατηγική της άλωσης, θα πρέπει να επεκταθεί και στη δευτεροβάθμια ή την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Διότι εκεί διαμορφώνεται αρχικώς το φρόνημα των Ελλήνων πολιτών, οι δε δημοσκοπήσεις των τελευταίων ετών έδειχναν πως οι μαθητές παραμένουν εξαιρετικά «εθνικιστές». Και όσο και αν «στρώνουν» μετά, με την πλύση εγκεφάλου στα Πανεπιστήμια, ωστόσο πάντα κάτι μένει – εξ άλλου δεν περνούν όλοι από το Πανεπιστήμιο.
Κατά συνέπεια, προνομιακός στόχος είναι πλέον οι εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας και πρωτοβάθμιας εκπαιδευτικής βαθμίδας, καθώς και οι ίδιοι οι μαθητές. Γι’ αυτό και πληθαίνουν τα τελευταία χρόνια τα προγράμματα, τα “projects” και η πίεση για την αλλαγή του περιεχομένου των εκπαιδευτικών βιβλίων, που έχει αρχίσει πλέον να υλοποιείται ή ακόμα και για τη χρήση μη κρατικά ελεγχόμενων εγχειριδίων, διαδικασία που έχει, μάλιστα, προχωρήσει αρκετά. Ας θυμηθούμε, πριν δύο χρόνια, την προσπάθεια να εμφανιστεί στα διδακτικά βιβλία ο αγώνας της ΕΟΚΑ ως φασιστικός, από βιβλίο της Ιστορίας, ή τη χρήση «βοηθημάτων», ιδιαίτερα στα ιδιωτικά σχολεία.
Η «κατήχηση» των εκπαιδευτικών
Σε ό,τι αφορά στις προσπάθειες που στοχεύουν τους εκπαιδευτικούς, έχουμε ήδη αναφερθεί εκτενώς [βλέπε Άρδην 58: «Σόρος και Νεο-οθωμανοί στην Ελλάδα»] στις προσπάθειες του καθοδηγούμενου από τους Αμερικανούς CDRSEE (Κέντρου για τη Δημοκρατία και τη Συμφιλίωση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη). Το CDRSEE, για την παρέμβαση στον χώρο των εκπαιδευτικών και τη νεο-οθωμανική «συμφιλίωση» στα Βαλκάνια, δημιούργησε το Πρόγραμμα Κοινής Ιστορίας (Joint History Project, JHP) που «φέρνει κοντά καθηγητές απ’ όλες τις χώρες τις Ν.Α. Ευρώπης, οι οποίοι συζητούν τους τρόπους με τους οποίους η ιστορία χρησιμοποιείται για να επηρεάσει τις πολιτικές και κοινωνικές σχέσεις στην περιοχή της Ν.Α. Ευρώπης». Καθόλου τυχαία, αυτό το πρόγραμμα χρηματοδοτείται κυρίως από την αμερικανική κυβερνητική υπηρεσία US AID, το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών, αλλά και από το ίδιο το αμερικανικό (Department of State) και το βρετανικό (Foreign Office) ΥΠΕΞ, και άλλα «ευαγή» ιδρύματα, όπως το… καζίνο Hyatt, η δε εναρκτήρια συνάντηση είχε πραγματοποιηθεί στη Χάλκη, το 1999.
Θα υπενθυμίσουμε και πάλι πως το πρόγραμμα αυτό διευθύνεται από δύο επιτροπές, μία ακαδημαϊκή και μία για τη «διδασκαλία της ιστορίας». Από ελληνικής πλευράς, στην πρώτη συμμετέχουν ο Πασχάλης Κιτρομηλίδης, ο Ιωάννης Κολιόπουλος και η Όλγα Κατσιαρδή-Χέρινγκ, ενώ στη δεύτερη, τη θέση της προέδρου κατέχει η Χριστίνα Κουλούρη και συμμετέχουν η Άννα Φραγκουδάκη και η Θάλεια Δραγώνα. Γενικός υπεύθυνος του προγράμματος εκ μέρους του CDRSEE είναι ο εφοπλιστής Κώστας Καρράς.
Το πρόγραμμα αφορά 11 χώρες: Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρο, Ελλάδα, ΠΓΔΜ, Σερβία-Μαυροβούνιο-Κοσσυφοπέδιο, Σλοβενία και Τουρκία.Εστιάζει στους καθηγητές Ιστορίας στα δημόσια και τα ιδιωτικά σχολεία, τους μαθητές, καθηγητές πανεπιστημίου, προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές, μη κυβερνητικές οργανώσεις που ενεργοποιούνται στους τομείς της Ιστορίας και της εκπαίδευσης, και τα υπουργεία Παιδείας, ενώ πραγματοποιεί πολυάριθμα σεμινάρια καθώς και μια σειρά από εκδόσεις.
Οι εκδόσεις αυτές κλιμακώθηκαν σε δύο φάσεις. Η πρώτη αφορούσε τρία βιβλία, εκ των οποίων τα δύο έχουν εκδοθεί και στα ελληνικά, και περιέγραφε την αντίληψη της Ιστορίας που προωθεί το CDRSEE. Όμως, σήμερα, περάσαμε στη δεύτερη φάση, η οποία περιλαμβάνει την προώθηση ιστορικών εγχειριδίων για εκπαιδευτικούς σε τέσσερις τόμους, για την Οθωμανική Αυτοκρατορία, τους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς και τα «Έθνη και Κράτη στη Ν.Α. Ευρώπη». Ο προσανατολισμός είναι διάφανος, ήδη από την επιλογή των τίτλων, παραδόξως δε, από την «κοινή ιστορική κληρονομιά» έχει απαλειφθεί το Βυζάντιο και όλα αρχίζουν –μήπως και τελειώνουν;– με την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Πρόσφατα, αυτά τα βιβλία εξεδόθησαν στα ελληνικά, ενώ οι υπεύθυνοι του προγράμματος προσπαθούν «να πείσουν» το υπουργείο Παιδείας να τα εισαγάγει στο κρατικό εκπαιδευτικό σύστημα ως επίσημα βοηθήματα.
Η εθνική αλλοτρίωση των μαθητών
Ωστόσο, η επιχείρηση της λοβοτόμησης της εθνικής μνήμης δεν περιορίζεται πλέον στα βιβλία που απευθύνονται στους φοιτητές και τους εκπαιδευτικούς, αλλά έχει προχωρήσει και στα ίδια τα εκπαιδευτικά εγχειρίδια και μάλιστα ακόμα και σε εκείνα του Δημοτικού Σχολείου. Παραδειγματικό χαρακτήρα έχει προσλάβει, ενώ έχει καταστεί και αντικείμενο δημόσιας διαμάχης, η συζήτηση γύρω από το βιβλίο της Ιστορίας της 6ης Δημοτικού, του οποίου η συγγραφή άρχισε επί κυβερνήσεως Σημίτη, το 2003, και εισήχθη το 2006 στα σχολεία της χώρας επί κυβερνήσεως Καραμανλή. Συγγραφείς του βιβλίου, η Μαρία Ρεπούση, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου και υπεύθυνη της έκδοσης, καθώς και οι εκπαιδευτικοί ΕΠ, Χαρίκλεια Ανδρεάδου, Αριστείδης Πουταχίδης, Αρμόδιος Τσιβάς. Το βιβλίο αξιολογήθηκε και εγκρίθηκε από την Αθανασία Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών, τον Απόστολο Καραπαπά, τ. Σχολικό Σύμβουλο, και τη Δέσποινα Μουζαλά, εκπαιδευτικό. Εκδόθηκε, φυσικά, από τον εκδοτικό οίκο του Οργανισμού Λαμπράκη, τα «Ελληνικά Γράμματα», μια και το έργο του «Οργανισμού Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων» παραχωρήθηκε στους ιδιώτες.
Το εγχειρίδιο ενσταλάσσει στους μικρούς μαθητές μιαν αντίληψη της Ιστορίας σύμφωνη τόσο με τον παραδοσιακό δυτικόστροφο στραβισμό των εκσυγχρονιστών, όσο και με τον νεοπαγή «νεο-οθωμανισμό». Έτσι, η αφύπνιση των Ελλήνων κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας οφείλεται αποκλειστικά σχεδόν στον δυτικό «Διαφωτισμό» και τους λογίους και δεν συναρτάται καθόλου με την Εκκλησία και τον ρόλο της (όταν, επί παραδείγματι, από τους 1500 γνωστούς λογίους της Τουρκοκρατίας, πάνω από 1000 ήταν κληρικοί), υποβαθμίζεται δραματικά ο ρόλος της αντίστασης ενάντια στην Τουρκοκρατία, ενώ σβήνεται σχεδόν ολοκληρωτικά η συνέχεια με το Βυζάντιο. Εξ άλλου, αυτή η συνέχεια, τις σπάνιες φορές που μνημονεύεται, δεν αφορά στο ελληνικό έθνος, αλλά απλώς στους «Έλληνες», διότι, ως γνωστόν, σύμφωνα με τη νεο-ταξική ιστοριογραφία, το ελληνικό έθνος είναι δημιούργημα του… διαφωτισμού, μετά τον 18ο αιώνα. Και βέβαια, το νέο αποφασιστικό στοιχείο είναι ο εξωραϊσμός της Τουρκοκρατίας και η άμβλυνση της εθνικο-απελευθερωτικής διάστασης του 1821. Για παράδειγμα, στη σελίδα 18, το παιδομάζωμα αναφέρεται ως «στρατολόγηση των παιδιών των χριστιανών από τους Οθωμανούς» (sic!), χωρίς να συνδέεται άμεσα με τους «βίαιους εξισλαμισμούς», και βέβαια δεν γίνεται καμιά αναφορά στην τεράστια έκταση που είχε προσλάβει. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν είναι πια ένα από τα στυγνότερα εκμεταλλευτικά καθεστώτα που γνώρισε η σύγχρονη ιστορία, αλλά μια «πολυπολιτισμική» κοινότητα, όπως απεφάνθη ο μέντορας της «νέας Ιστορίας», εκλεκτός των εντύπων του Οργανισμού Λαμπράκη, Αντώνης Λιάκος. Όσο δε για τη μετεπαναστατική ιστορία, εκεί, τα πράγματα λαμβάνουν την έκταση σκανδάλου. Η απελευθέρωση της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας μεταβάλλονται σε «προσάρτηση», ενώ, ειδικά για τη Θεσσαλονίκη, υπογραμμίζεται ο «μειοψηφικός χαρακτήρας» του ελληνικού πληθυσμού της πόλης, χωρίς καμιά αναφορά στους ελληνικούς αγροτικούς πληθυσμούς της ευρύτερης περιφέρειας της Θεσσαλονίκης, ούτε στους εκτεταμένους ελληνικούς πληθυσμούς σε περιοχές που σήμερα ανήκουν σε άλλα κράτη, και όχι μόνο την Τουρκία κ.λπ., κ.λπ.
Μετά από πρωτοβουλίες εκπαιδευτικών, που διαπίστωσαν το περιεχόμενό του πριν ακόμα τυπωθεί, από το διαδίκτυο, το Καλοκαίρι του 2006 άρχισε να γνωστοποιείται και στο ευρύτερο κοινό και υπήρξαν και οι πρώτες αντιδράσεις. Το ηλεκτρονικό περιοδικό «Αντίβαρο» ανέλαβε την πρωτοβουλία να κυκλοφορήσει ένα κείμενο διαμαρτυρίας, με το οποίο καλεί το υπουργείο να αποσύρει το συγκεκριμένο βιβλίο, και συγκέντρωσε εκατοντάδες υπογραφές, ενώ ο ανεξάρτητος βουλευτής Στέλιος Παπαθεμελής κατέθεσε σχετική ερώτηση στη Βουλή.
***
Έτσι, η Συντακτική Επιτροπή του Άρδην αποφάσισε να ανοίξει τον υπεσχημένο εδώ και καιρό φάκελο για τη σύγχρονη Ιστορία και Ιστοριογραφία στην Ελλάδα, με μια εκτεταμένη διερεύνηση του περιεχομένου του βιβλίου της 6ης Δημοτικού και μερικές πρώτες αναφορές στο γενικότερο ζήτημα της Ιστοριογραφίας και της λεγόμενης «Νέας Ιστορίας». Ο Αντώνης Παυλίδης και ο Νίκος Λυγερός επιχειρούν μια πρώτη αποτίμηση του βιβλίου, ενώ ο Βασίλης Στοϊλόπουλος και ο Βλάσης Αγτζίδης εγκύπτουν, ο μεν πρώτος στον τρόπο παρουσίασης της ευρωπαϊκής Ιστορίας και ο δεύτερος στο ζήτημα της Μικράς Ασίας και των Ποντίων. Ο Χρήστος Κορκόβελος, σε μια συστηματική μελέτη, παρουσιάζει τις αποκλίσεις του βιβλίου από το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών του υπουργείου, οι οποίες θεμελιώνουν και βάση για προσφυγή εναντίον του, ενώ ο Γιώργος Ρακκάς επανέρχεται στα εκπαιδευτικά εγχειρίδια του CDRSEE και παρουσιάζει ενδεικτικά αποσπάσματα από αυτά.
Ο Γιώργος Καραμπελιάς αναφέρεται στη νέα αναθεωρητική ιστοριογραφία και ιδιαίτερα στους Π. Κιτρομηλίδη και Α. Λιάκο, ο Γιάννης Παπαμιχαήλ καταδεικνύει πώς οι θεωρίες για δήθεν «επινόηση του έθνους» αποτελούν… επινόηση των μεταμοντέρνων ιστορικών της αποεθνικοποίησης, ενώ, τέλος, η Χαρά Καπώλη εξετάζει τον «διάλογο μεταξύ της μοντέρνας και μεταμοντέρνας ιστοριογραφίας».
Σε επόμενα τεύχη του περιοδικού, θα αναφερθούμε σε τρία μεγάλα θέματα της Ιστορίας μας, το ζήτημα του Διαφωτισμού, της «Μεγάλης Ιδέας» και, τέλος, της Αντίστασης-Εμφυλίου 1940-1949.
Όπως έχουμε τονίσει επανειλημμένα, η μάχη για την Ιστορία είναι ο αγώνας της Μνήμης ενάντια στις ποικίλες διαστρεβλώσεις της, η δε σχετική εγκατάλειψη αυτού του πεδίου στον ριζοκτόνο «μεταμοντερνισμό» τού επέτρεψε να χτυπάει ήδη την πόρτα και των δημοτικών σχολείων μας. Είναι καιρός να δραστηριοποιηθούμε, γιατί σε λίγο τα παιδιά στο νηπιαγωγείο θα τραγουδούν ασμάτια για την ελληνοτουρκική φιλία!
Μεθοδολογικά προβλήματα, αντιφάσεις, άλματα συλλογισμών και λογικά-επιστημονικά σφάλματα στην άχαρη ημιμαθή πορεία μερικών βαλκάνιων «κριτικών» ιστοριογράφων
Παναγιώτης Ήφαιστος
Καθηγητής Διεθνείς Σχέσεις-Στρατηγικές Σπουδές, Έδρα Jean Monnet, Ευρωπαϊκή Πολιτική Ολοκλήρωση, Πάντειον Παν/μιο
Απρίλιος 2007
Περιεχόμενα:
1. Προγραμματική προκατάληψη μιας αντι-επιστημονικής μεθοδολογίας.
2. Αντικειμενικά κριτήρια μιας καλής ιστοριογραφίας.
3. Αποτελεί μύθος ότι όλοι οι έλληνες ιστορικοί συμφωνούν με την «κριτική» αναθεώρηση της ιστορίας.
4. Ρίζες, εξέλιξη, εξυπηρετήσεις της «κριτικής» ιστοριογραφίας και η τα επιστημονικά κίβδηλα υποπροϊόντα
5. Περί ιστορικών μύθων και οι «κριτικοί» μυθολόγοι.
Εισαγωγική σημείωση: Η εμβέλεια του παρόντος σημειώματος είναι μικρή: Ανάδειξη μερικών μόνο πτυχών της «κριτικής» ιστοριογραφίας και κατάδειξη κάποιων επιστημονικών αλμάτων, λογικών σφαλμάτων και αυθαίρετων επικλήσεων επιστημονικής εγκυρότητας. Έπεται εκτενέστερο κείμενο που θα δημοσιευτεί σε εύθετο χρόνο. Στάσεις όπως το σχέδιο Αναν, οι προπετείς αξιώσεις για κατευνασμό του τουρκικού και άλλων αναθεωρητισμών και τα βιβλία ιστορίας του CDRSEE, υφαίνουν πλέον ένα πέπλο παραδοχών που διαφθείρει στοχαστικά ολοένα και περισσότερο τις κοινωνικές επιστήμες και τον δημόσιο διάλογο, ζήτημα ως προς το οποίο έχουμε χρέος και καθήκον να επανέλθουμε.
1. Προγραμματική προκατάληψη μιας αντι-επιστημονικής μεθοδολογίας. Κατά πρώτον, παραθέτω μερικά μόνο ενδεικτικά εδάφια των δραστών εκφυλισμένων «κριτικών» ιστοριογραφικών απόψεων (περισσότερα, εκτενέστερα και με παραπομπές σε επερχόμενη μονογραφία και σύντομες επιστημολογικές αναφορές πιο κάτω):
«Η πρόκληση της διδασκαλίας της εθνικής ιστορίας έγκειται στο τρόπο διαχείρισης των συγκρούσεων και μάλιστα όταν οι συγκρούσεις αυτές έχουν νωπά αποτυπώματα στην συλλογική μνήμη. Στην περίπτωση της ελληνικής εθνικής ιστορίας, κεντρικό ρόλο κατέχει η ελληνοτουρκική σύγκρουση, τρία τουλάχιστον σημεία καμπής: την Ελληνική Επανάσταση, την Μικρασιατική Καταστροφή και το Κυπριακό. Τα δύο τελευταία διατηρούν ζωντανή την μνήμη του πόνου και της σύγκρουσης και συμβάλλουν στην διαμόρφωση πολιτικών θέσεων σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής. Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που η συζήτηση περί ιστορίας εντοπίζεται κυρίως στα σημεία εκείνα που δίνουν πολιτικό περιεχόμενο στην ιστορική αφήγηση της ελληνοτουρκικής σύγκρουσης».
Αλλού: «Όσοι θέλουν την λεπτομερή αφήγηση των δεινών που υπέφεραν οι Έλληνες από τους Τούρκους θυματοποιούν το έθνος και επιδιώκουν την ιστορική νομιμοποίηση της σύγκρουσης ώστε να είναι πάντα παρούσα» (η διδασκαλία της ιστορίας αλλού) «έχει πάψει (sic) πριν από πολλές δεκαετίες να “ρέει αίμα” στις σελίδες των σχολικών βιβλίων». Αλλού της «μητρικής» ομάδας υπό το CDRSEE: «(η ιστοριογραφική στρατηγική σκοπό έχει) «μια αλλαγή στο περιεχόμενο των εισαγωγικών βιβλίων της ιστορίας που μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε αλλαγή του τρόπου με τον οποίο οι μαθητές βλέπουν το ιστορικό παρελθόν τους εξαφανίζοντας τις τάσεις για σύγκρουση-παραγωγή στερεοτύπων».
Αλλού: «Η διδασκαλία της ιστορίας πρέπει να καταπολεμήσει την αντίληψη ότι η ιστορία είναι αντικειμενική»… «Η αποδόμηση της ιστορικής “αλήθειας” μπορεί να κατορθωθεί με το να παρουσιάζεις την “αλήθεια” του άλλου, αυτή του “εχθρού” γύρω από το ίδιο θέμα. Αυτή η προσέγγιση είναι ίσως η κατάλληλη για να διδάξεις γύρω από τα ζητήματα που ενέχουν συγκρούσεις».
Αλλού: «Παρουσιάζοντας τις συγκρούσεις όχι μόνο με τους άλλους αλλά και εντός του έθνους βοηθά στην υπονόμευση της ιδέας της εθνικής ομοιογένειας η οποία βρίσκεται στον πυρήνα της εθνοκεντρικής ιστορίας».
Αλλού: «… στην προοπτική μιας φιλειρηνικής εκπαίδευσης κρίθηκε σκόπιμο ότι είναι σκόπιμο να αποσιωπηθούν οι συγκρούσεις και τα αισθήματα εχθρότητας που ανάπτυξαν δύο έθνη στο παρελθόν. Μετατοπίστηκε λοιπόν το κέντρο βάρους από την πολιτική και διπλωματική ιστορία στην κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική ιστορία, η οποία δεν περιέχει αιματηρές συγκρούσεις και εντοπίζει το ενδιαφέρον σε άλλες πτυχές του παρελθόντος» (έμφαση σε διάφορα σημεία και το «sic» δικά μου)
Μόνο σε πολιτικοποιημένους, ιδεοληπτικούς και προπαγανδιστικούς ιστοριογραφικούς κύκλους μπορούν, χωρίς να ελέγχονται επιστημονικά, να λέγονται απίστευτα προκατειλημμένες γνώμες όπως οι πιο πάνω. Μπορεί αυτά να συνάδουν με το όνειρο του Σόρος για μια «ανοικτή κοινωνία» ή με τις στρατηγικές επιδιώξεις των ΗΠΑ για αποδόμηση των κοινωνιών των κρατών-στόχων αλλά δεν αντέχουν σε σοβαρή επιστημονική κριτική. Το γεγονός ότι στα ημέτερα Βαλκάνια αυτοί που τα στηρίζουν αυξάνονται και πληθύνονται αριθμητικά (διογκώνοντας έτσι «λίστες υπογραφών ιστορικών», βλ. πιο κάτω) αποτελεί πρόβλημα της κοινωνίας που πληρώνει για την ύπαρξη Τμημάτων Κοινωνικών Επιστημών που εμφανώς διολισθαίνουν στο τέλμα της ιδεοληψίας και της πολιτικής προπαγάνδας. Αριθμητική αύξησή τους δεν αποτελεί τεκμήριο εγκυρότητας της ακαδημαϊκά μεταμφιεσμένης τσαρλατανιάς (είναι τσαρλατανιά να προτάσσεις προγραμματικούς πολιτικούς σκοπούς στην ιστοριογραφία, βλ. πιο κάτω) αλλά πρόβλημα των φορολογουμένων όταν πληρώνουν για να εκκολάπτονται αυτοτροφοδοτούμενα συστήματα αντι-κοινωνικής προπαγάνδας (είναι αντικοινωνική προπαγάνδα η υποβάθμιση της ιστορικής μνήμης για τους αγώνες ελευθερίας μιας κοινωνίας και η εξίσωσή τους με του δυνάστες και τα εγκλήματά τους).
2. Αντικειμενικά κριτήρια μιας καλής ιστοριογραφίας. Κατά κοινή παραδοχή όλων των καλών ιστορικών όλων των εποχών (πλην κάποιων βαλκάνιων και κυρίως ελλήνων «κριτικών» ιστοριογράφων) η καλή ιστοριογραφία είναι κατά βάση θουκυδίδεια (Romilly- Ιστορία και λόγος στον Θουκυδίδη). Αυτό γιατί, μεταξύ άλλων: (Ο Θουκυδίδης) «τείνει στην απόλυτη αντικειμενικότητα του ερευνητή» (σ. 15). Οφείλει τη μεγάλη αξία του στο γεγονός πως κατόρθωσε: να «βλέπει τη λεπτομέρεια σε συνάρτηση με το σύνολο (βλ. σ. 43), παραθέτει και αξιολογεί «μόνο εκείνες τις πληροφορίες που αναφέρονται σε κάποιο σημαντικό σκοπό (βλ. σ. 48), εξετάζει ό,τι έχει γνώρισμα καθολικό (βλ. σ. 49), παραθέτει «προθέσεις» ή «γνώμες» διαχρονικής αξίας και ανεξάρτητων των ατομικών περιπτώσεων (βλ. σ. 50). Εστιάζει την προσοχή με αυστηρή ακρίβεια επί της ουσίας και με τρόπο που μας επιτρέπει «να εντοπίσουμε κάτω από τις επιμέρους πράξεις την ύπαρξη τάσεων, αιτίων και λογικών αλληλουχιών, που είναι ολοένα και πιο βαθιές και μακρινές, που η αληθοφάνειά τους παίρνει έτσι έναν χαρακτήρα πιο γενικό», πιο ανεξάρτητο από τις περιστάσεις και τα πρόσωπα. «αυτές οι αλληλουχίες επαναλαμβάνονται τόσο περισσότερο όσο πιο αυστηρά έχουν αναχθεί στο ουσιώδες» (σ. 52) (έμφαση δική μου).
Αυτά είναι αντικειμενικά κριτήρια κάθε ιστοριογραφίας (πλην μερικών βαλκάνιων και κυρίως ελλήνων «κριτικών»). Απλή και μόνο σύγκριση αυτών των κριτηρίων με τις εντός εισαγωγικών θέσεις των ελλήνων «κριτικών» αναθεωρητών στην προηγούμενη ενότητα κάνει σαφές ακόμη και για τους πιο δύσπιστους ότι οι «κριτικοί» αφενός είναι επιστημονικά έωλοι και αφετέρου ότι ο σκοπός είναι πολιτικός και όχι επιστημονικός.
3. Αποτελεί μύθο ότι όλοι οι έλληνες κοινωνικοί επιστήμονες συμφωνούν με την «κριτική» αναθεώρηση της ιστορίας: Θεωρώ ακαδημαϊκή ατασθαλία την επίκληση του επιστημονικού τίτλου για να κάνει κάποιος πασίδηλη ιδεολογική προπαγάνδα υπέρ πολιτικών αλλαγών [γεγονός, μάλιστα, που δεν διστάζει να το κηρύττει δημόσια και κραυγαλέα, ίσως λόγω αυτοπεποίθησης που προκύπτει από την αριθμητική (όχι ποιοτική) διόγκωση των «κριτικών» κοινωνικών επιστημόνων στα πανεπιστημιακά τμήματα. Εξ αντικειμένου, μια τέτοια εξέλιξη είναι επιστημονικά θανατηφόρα και κοινωνικά ζημιογόνα].
Ασφαλώς, υπάρχει η έκθεση-καταπέλτης της Ακαδημίας Αθηνών η οποία από μόνη της θεμελιώνει ότι οι «κριτικοί» ιστοριογράφοι είναι ιστοριογραφικά ανεπαρκείς. Υπάρχουν επίσης αντίστοιχες μελέτες στην Κύπρο και της Εκκλησίας της Ελλάδας. Υπάρχουν επίσης άπειρα άλλα κείμενα έγκυρων ελλήνων κοινωνικών επιστημόνων και επιστημόνων άλλων κλάδων που αν και όχι «ιστορικοί» επειδή κάποια ζητήματα είναι γενικά επιστημολογικά κριτήρια όλων των επιστημών μπορούν να διακρίνουν το άσπρο από το μαύρο [Η «κριτική» ιστοριογραφία ούτε ιστορία είναι ούτε αφορά μόνο τους ιστορικούς. Αφορά όλους τους κοινωνικούς επιστήμονες γιατί θίγει ιερά και όσια της επιστημολογίας των κοινωνικών επιστημών, ιδιαίτερα των διεθνών σχέσεων. Ιδιαίτερα οι διεθνείς σχέσεις, εάν στηρίζεται σε «κριτικά» θεωρήματα είναι εξαρχής άχρηστη – αυτό για τους αυτόκλητους «διεθνολογούντες» ειδικούς στην τσαρλατανιές υπέρ του κάθε «Άλλου»]. Υπάρχουν επίσης εκατοντάδες κοινωνικοί επιστήμονες οι οποίοι δυστυχώς κλονίζονται και δεν παρεμβαίνουν για μια σειρά λόγων που σχετίζονται με την ατμόσφαιρα φασιστοειδούς τρομοκρατίας στον δημόσιο διάλογο [Είναι, δήθεν, «εθνικιστής» ή και «φασίστας» … όποιος δεν συμφωνεί με την άθλια αποδομητική «κριτική» ιστοριογραφία και δήθεν «δεν δικαιούται να ομιλεί» αν δεν φορεί επιστημονικοφανείς συμβατικούς ιστοριογραφικούς τίτλους].
Πάντως, σε αναφορά με κάποια λίστα που κυκλοφόρησε και την οποία λέγεται ότι υπέγραψαν εκατοντάδες «ιστορικοί», χρήζει και αξίζει να ειπωθούν συντομογραφικά τα εξής:
α) Εκτός του ότι όσοι υπέγραψαν δεν είναι όλοι ιστορικοί, έχει την ίδια επιστημονική αξία όση και η αντίστοιχη λίστα υπέρ του φασιστοειδούς σχεδίου Αναν (πάρα πολλά ονόματα «ιστορικών», «διεθνολόγων», «κοινωνιολόγων» κτλ, όλως περιέργως είναι τα ίδια σε αμφότερες τις λίστες). Για την επιστημονική βαθμίδα των φορέων των απόψεων της υπέρ του σχεδίου Αναν λίστας δέστε τεκμηριωμένη κριτική στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.ifestos.edu.gr/32.htm. Κανείς, κυριολεκτικά κανείς από τους τότε «λίσταρχους», «λισταρχάκια» και λαλίστατους «μαϊντανούς των επιφυλλίδων και των τηλεοπτικών πάνελ» (http://www.ifestos.edu.gr/59.htm) δεν τόλμησε να αντικρούσει με επιστημονικούς όρους αυτή την επιστημονικά απολύτως τεκμηριωμένη ανάλυση για την διεθνή και ευρωπαϊκή νομιμότητα που με λύσσα πολλοί καταπολέμησαν (λύσσα που συνοδευόταν με ανάλογη επίκληση επιστημονικών τίτλων που ακούμε σήμερα σε αναφορά με την «κριτική» βιβλιογραφία). «Λίσταρχοι» (αυτοί δηλαδή που συνήθως παίρνουν την πρωτοβουλία να κυκλοφορήσουν λίστες υπογραφών), «λίστες» και ανοησίες του τύπου «δεν δικαιούστε να ομιλείται γιατί δεν είσαστε … ιστορικοί» αποτελούν ομολογία επιστημονικής αδυναμίας και όχι τεκμήριο εγκυρότητας και αξιοπιστίας. Όσον αφορά την «κριτική» ιστοριογραφική λίστα υπομονή: Οι επιστημονικές απαντήσεις «σερβίρονται κρύες» και η απάντηση έρχεται σύντομα, νηφάλια και με τρόπο μάλιστα που θα αποκαλύψει ποια είναι ακριβώς τα αίτια της πασίδηλης διολίσθησης πολλών κοινωνικών επιστημόνων στο τέλμα της προκατάληψης, της ιδεοληψίας και της πολιτικής προπαγάνδας.
β) Σε κάθε περίπτωση, η κυκλοφορία λιστών από αρχαιότερους «λίσταρχους» αποτελεί ακαδημαϊκή ατασθαλία που κάποια στιγμή θα πρέπει να απασχολήσει τα ακαδημαϊκά όργανα και ίσως και άλλα όργανα της συντεταγμένης πολιτείας. Αποτελούν στιλέτο κατά της ακαδημαϊκής ελευθερίας και ενδο-ακαδημαϊκή μέθοδο εξεζητημένου καταναγκασμού που λειτουργεί εκβιαστικά για τα νεότερα ή νεοεισερχόμενα στελέχη. Είναι οπωσδήποτε βαθύτατη αντιδεοντολογική πράξη: Όταν τέτοιες λίστες κυκλοφορούν, όλα τα νεότερα ή νεοεισερχόμενα στελέχη του ακαδημαϊκού χώρου νοιώθουν καταναγκασμένα να συνυπογράψουν. Ακόμη χειρότερα, ασθενείς ψυχές και επιστημονικά αδύναμοι φορείς εκτός πανεπιστημίου αντί να ευθυγραμμιστούν με επιστημονικά βάσιμες προσεγγίσεις για να εισέλθουν στο πανεπιστήμιο ή για να εξελιχθούν, σκανδαλίζονται γιατί δημιουργείται μια διεφθαρμένη περιρρέουσα ατμόσφαιρα που υποδηλώνει πως συνταύτιση με ρευστές ιδεολογικοπολιτικές πλειονότητες αποτελεί εγγύηση ανέξοδης ακαδημαϊκής αναρρίχησης.
4. Ρίζες, εξέλιξη, εξυπηρετήσεις της «κριτικής» ιστοριογραφίας και η τα επιστημονικά κίβδηλα υποπροϊόντα. Απλή ανάγνωση των εντός εισαγωγικών εδαφίων (μερικά παρατίθενται πιο πάνω) καταμαρτυρεί πέραν πάσης αμφιβολίας ότι πραγματικός σκοπός των «κριτικών» ιστοριογράφων είναι πολιτικός και όχι επιστημονικός. Δεν ενδιαφέρει η ιστορική αλήθεια αλλά: α) η προγραμματική οριοθέτηση «κριτικών» πολιτικών σκοπών, β) η επιλογή πηγών με προκατειλημμένο-επιλεκτικό τρόπο ούτως ώστε να φωτιστούν συγκεκριμένες πτυχές (οι ασήμαντες) και να συσκοτιστούν άλλες (οι πιο σημαντικές και διαμορφωτικές του ιστορικού γίγνεσθαι όπως τα επικά γεγονότα), γ) η διαχείριση των πηγών ούτως ώστε να «τραβηχτούν από τα μαλλιά» συμπεράσματα που εξυπηρετούν τους προ-αποφασισθέντες πολιτικούς σκοπούς και δ) η πολιτική διαχείριση των πολιτικά προκατειλημμένων συμπερασμάτων για να «αποδομηθεί» συνειδησιακά η κοινωνία.
Για τους μη μυημένους στην διεθνή βιβλιογραφία, μπορώ να σκιαγραφήσω –περισσότερα σε επερχόμενη μονογραφία– τις τρις βασικά τάσεις (και το τέταρτο εκφυλισμένο βαλκάνιο υποπροϊόν τους).
Πρώτον, οι παραδοσιακοί «κριτικοί» απόρροια επιρροών της σχολής της Φραγκφούρτης (Χάμπερμας, Χόρκχαϊμερ, Μαρκούζε et al) που προβληματίζονται αιρετικά (αιρετικά, για τους περισσότερους «ορθόδοξους» μαρξιστές) κυρίως στην βάση των «αναρχικών» πρώτων κειμένων του Μάρξ (περίπου οδηγούν, ευθέως ή ίσαμε τις ακραίες συνέπεις, στο εξής συμπέρασμα: «Θα κατεδαφίσω τον κόσμο, αδιάφορο του τι θα προκύψει μετά») για να δημιουργηθεί ένας «μεταμοντέρνος», «μεταεθνικός» κόσμος. Μερικοί «οπαδοί» τους μιλούν για αποδόμηση και κατεδάφιση των κρατών και για ένα νέο-μεσσιανικό κόσμο («που “πιθανώς” θα προκύψει»). Αυτός ο κόσμος της διεστραμμένης φαντασίας των αυτόκλητων «κριτικών» αποδομηστών (διεστραμμένης, μιας και βάλλει κατά της οντολογικά θεμελιωμένης κοινωνικοπολιτικής δομής του κόσμου) θα αποτελείται, υποστηρίζουν, από … χιλιάδες «αυτόνομες κοινότητες». Έτσι, θα εισέλθουμε σε μια νέο-μεσσιανική εποχή … («έλεος», θα έλεγε κάποιος σ’ αυτούς τους επιστημονικά μεταμφιεσμένους φαντασιόπληκτους)
Δεύτερη τάση, είναι οι συμβατικοί κονστρουκτιβιστές όπως οι Bull, Wight, Carr et al (που ουσιαστικά καμιά σχέση δεν έχουν με τους «κριτικούς», έστω και αν οι τελευταίοι συχνά τους επικαλούνται λαθραία). Οι κονστρουκτιβιστές της «Βρετανικής Σχολής», ακριβώς, έγραψαν όχι για αποδόμηση του οντολογικά θεμελιωμένου εθνικού-κρατικού συστήματος αλλά αντίθετα για οικοδόμηση θεσμών, κωδίκων, δεοντολογιών και διακρατικών πρακτικών που ενισχύουν την διεθνή δομή και τους θεσμούς της (συμπεριλαμβανομένων των εθνικών-κρατικών θεσμών) (στην Ελλάδα, με επιστημονική ευθύνη και επιμέλεια του υποφαινόμενου, κυκλοφορούν τα βιβλία των κυριότερων ταγών της «Βρετανικής Σχολής», δηλαδή των Bull, Wight, Carr, Watson). http://www.piotita.gr
Τρίτη και κυρίαρχη άποψη, είναι οι αμερικανοί «κριτικοί κονστρουκτιβιστές». Απαλλαγμένοι προπετών συμπλεγμάτων επιστημονικής μεγαλομανίας που συχνά χαρακτηρίζουν ημιμαθείς και μεταπράτες ιδεολογημάτων σε ξεπεσμένες περιφερειακές «επιστημονικές» κοινότητες –οι οποίοι, φαίνεται, όντως, κάτι θέλουν να κρύψουν όταν επικαλούνται «επιστημονικούς τίτλους» - «είμαι ιστορικός, οι άλλοι δεν είναι…»)– οι αμερικανοί «κριτικοί κονστρουκτιβιστές» ταπεινά εξετάζουν ζητήματα ιδεολογίας, ιστορικών ταυτοτήτων, ιστορικών συνειδήσεων και άλλων κοινωνιολογικών πτυχών στις διακρατικές και διακρατικές σχέσεις. Από επιστημονική και επιστημολογική άποψη, όμως, απλά και ταπεινά δηλώνουν πως σκοπός τους δεν είναι να αμφισβητήσουν τις κυρίαρχες παραδοσιακές ιστοριογραφικές και διεθνολογικές επιστημονικές προσεγγίσεις (ο Θουκυδίδειος Πολιτικός Ρεαλισμός είναι η κυρίαρχη προσέγγιση στην ανάλυση των διεθνών σχέσεων) αλλά μόνο η συμπλήρωση κάποιων κενών με πολιτικό ενδιαφέρον για την αμερικανική στρατηγική. Όντως, συχνά δηλώνουν απερίφραστα ότι αυτή η στοχαστική σχοινοβασία έχει τουλάχιστον ένα «καλό» σκοπό: Να εξυπηρετήσει την αμερικανική στρατηγική και την διείσδυση των αμερικανικών συμφερόντων σε ένα κόσμο όπου η κυριαρχία πολλών κρατών όντως παραπαίει. Παραθέτω μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
«Αμερικανοί ηγέτες σε προηγούμενες εποχές αυτόν τον αιώνα είχαν επιτύχει κάποια αποτελέσματα όταν καθοδηγούσαν την αμερικανική εξωτερική πολιτική προς την κατεύθυνση αναδόμησης της διεθνούς τάξης με όρους οργανωτικών κριτηρίων (organizing principles) που συντόνιζαν [το διεθνές σύστημα] σύμφωνα με τις κοσμοεικόνες που είχαν οι αμερικανοί για τον εαυτό τους, πιο συγκεκριμένα με τον αμερικανικό αστικοπολιτικό εθνικισμό …(η στρατηγική αυτή και ο τρόπος που σχετίζεται με τις «κριτικές» κονστρουκτιβιστικές» επιστημονικές αναζητήσεις) θα διαφέρει στα διάφορα σημεία του κόσμου ανάλογα με τις γεωπολιτικές συνθήκες» (Ruggie 1998). «O σκοπός (των αμερικανικών στρατηγικών) δεν ήταν απλώς να προωθήσουν συγκεκριμένους στόχους, αλλά να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο οι συγκεκριμένες κοινωνίες βλέπουν τα οικεία συμφέροντα. H έμφαση αυτού που ο Nye ονομάζει “μαλακή ισχύς” σχετίζεται τόσο με ρεαλιστικούς φόβους [κατανομής ισχύος] για τη σχετική ισχύ όσο και με την [“κριτική”] κονστρουκτιβιστική ανάλυση για συλλογικά πιστεύω, πεποιθήσεις και ταυτότητες (Katzestein, Keohane, Krasner 1998). «(αναφορικά με την μαλακή ισχύς της αμερικανικής στρατηγικής) Εάν καταφέρω να σε κάνω να θέλεις αυτό που θέλω, τότε δεν χρειάζεται να σε αναγκάσω να κάνεις αυτό που δεν επιθυμείς» (Nye 2005). «Για να επιτευχθεί ένα «μεταεθνικό διεθνές σύστημα” θα πρέπει να αλλάξουν δραστικά οι ταυτότητες των (κοινωνιών) κρατών, και πιο συγκεκριμένα να μεταλλαχθούν στο πως τα κράτη σκέφτονται για τους εαυτούς τους, τους και για τα άλλα κράτη (περιγραφή Mearheimer 2007)
Για τους σκοπούς του παρόντος σύντομου σημειώματος, συμπληρώνω ότι δεν αναφερόμαστε σε κάποια μυστήρια συνωμοσιολογική ερμηνεία της διεθνούς πολιτικής αλλά στην αμερικανική στρατηγική. Οι αμερικανοί, των οποίων η ανάλυση διεθνών σχέσεων είναι σχεδόν πάντοτε απολύτως πολιτικά στρατευμένη (πλην ελάχιστων λαμπρών εξαιρέσεων), έξυπνα αναζητούν τρόπους εκμετάλλευσης της αφέλειας (ή άλλων κινήτρων, πιο πεζών, όπως αναρχικές ιδεολογίες ή ωφελήματα διεθνικών χρηματοδοτήσεων) όσων είναι πρόθυμοι να αποδυναμώσουν τα κράτη τους στο όνομα κάποιου διεθνιστικού σκοπού που –στην βάση της ρήσης «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα και τις διεθνικές χρηματοδοτικές συντροφιές– διευκολύνεται με την αποδόμηση των οικείων κοινωνιών. Η διεθνής βιβλιογραφία έχει καλύψει αυτό το ζήτημα εκτενέστατα. Παραπέμπω σε ένα σύντομο κείμενο το οποίο όχι μόνο εξηγεί την στρατηγική «μαλακής ισχύος» των ΗΠΑ αλλά επιπλέον παραπέμπει επίσης στις μεθοδεύσεις των αμερικανικών υπηρεσιών, στα «ιδρύματα» που στην Αμερική και στον υπόλοιπο κόσμο επιστρατεύονται και στους συγκεκριμένους σκοπούς που εκπληρώνονται με την οικοδόμηση «μαλακής ισχύος»: http://www.ifestos.edu.gr/47.htm. Διαβάζοντας αυτό το κείμενο, ο ενδιαφερόμενος θα διαπιστώσει ότι ένα σημαντικό μακρύ χέρι είναι και τα ιδρύματα του κερδοσκόπου Σόρος που λειτουργεί διεθνικά και συχνά ανεξάρτητα. Για οτιδήποτε θα μπορούσε να σημαίνει αυτό, σημειώνω ότι τα ιδρύματα Σόρος τα συναντάμε και στους χρηματοδότες των τεσσάρων βιβλίων του CDRSEE που αποτελούν και την αφετηρία των προσπαθειών «κριτικής» ιστοριογραφικής αποδόμησης των Βαλκανικών κοινωνιών. Κάθε λογικός αναγνώστης θα κατανοήσει απολύτως κατά πόσο αυτό εξυπηρετεί την αμερικανική (κατακτητική) «ειρήνη» και το όνειρο του τυχάρπαστου Σόρος «να έχει δική του εξωτερική πολιτική» ή την ισορροπία και την ειρήνη μεταξύ των Βαλκανικών κοινωνιών.
Τουλάχιστον στο δικό μας επίπεδο επιστημονικής κριτικής δεν ασχολούμαστε με υπόγειες διαδρομές και συμφέροντα. Νομιμοποιημένα όμως επισημαίνουμε ότι τέτοιες συναναστροφές με «σόρους, σοράκια και κοράκια» του αχανούς διεθνικούς χώρου δεν τις θεωρούμε συμβατές με την αξιολογικά ελεύθερη επιστημονική σκέψη (Βλ. http://www.ifestos.edu.gr/60.htm). Εμείς νοούμε το ακαδημαϊκό έργο όπως το πνεύμα και το γράμμα του νόμου και πάγιοι κώδικες επιστημονικής δεοντολογίας επιτάσσουν: Ανεπηρέαστο, αδέσμευτο, απαλλαγμένο πολιτικών εισροών, περιγραφικό της αλήθειας και αποστασιοποιημένο από αμφιλεγόμενες εκλεκτικές συγγένειες και συναναστροφές. Αν κάποιοι δεν ενοχλούνται όταν συναγελάζονται με τους υπαλλήλους των ιδρυμάτων του άκρως αμφιλεγόμενου Σόρος, περίεργους εφοπλιστές, ιδρύματα της υπερατλαντικής δύναμης, κτλ, για να γράψουν την ιστορία των Βαλκανίων, είναι ελεύθεροι να κατηφορίζουν αυτό τον ολισθηρό δρόμο αλλά δεν είμαστε υποχρεωμένοι να μην το λαμβάνουμε υπόψη και να μην αποστασιοποιούμαστε.
Υπάρχει όμως και μια τέταρτη «κριτική» τάση, στοχαστικό υποπροϊόν των πιο πάνω: Όπως οι αυλικοί οι οπαδοί είναι πάντοτε βασιλικότεροι του βασιλέως. Η τάση αυτή εκδηλώνεται με ημιμαθείς, ιδεοληπτικές και φανατισμένες θέσεις φορέων επιστημονικών τίτλων, κυρίως σε παρακμασμένες και παραπαίουσες κοινωνίες των οποίων οι επιστημονικές τους κοινότητες φθίνουν και παρακμάζουν. Στις περιπτώσεις αυτές αφθονούν τα ιδεολογήματα και τα αστεία θεωρήματα που τα στηρίζουν. Όσο περισσότερο αυξάνονται αριθμητικά τα στοχαστικά υποπροϊόντα τόσο πιο προπετή γίνονται οι θέσεις, τόσο περισσότερο συσκοτίζουν την ποιοτική τους βαθμίδα με αυτοαναφορικές αλληλοενισχύσεις και τόσο περισσότερο χαμηλώνει η ποιοτική βαθμίδα των συζητήσεων στον δημόσιο διάλογο. Το μόνο επιχείρημα που τους μένει όταν θίγεται η διϋποκειμενική αλήθεια είναι το «εμείς είμαστε επιστήμονες-ιστορικοί και εσείς όχι». Γι’ αυτό καλά θα κάνουμε να «φωτογραφίσουμε» τις μεθοδεύσεις τους και να τους ξεσκεπάσουμε επιστημονικά και επιστημολογικά.
Κατ’ αρχάς, τα φαινόμενα της επιστημονικής παρακμής επιχειρείται να επισκιαστούν με οχλαγωγίες, με λίστες υπογραφών ακαδημαϊκών και με φανατισμούς επιφυλλιδογράφων ή αστέρων των τηλεοπτικών πάνελ όταν επισείουν τίτλους ως δήθεν αμάχητο τεκμήριο επιστημοσύνης. Ο κατήφορος συμπεριλαμβάνει υπόγειες ή πιο φανερές διασυνδέσεις με τον παραταξιακό χώρο και διεθνικές «δυνάμεις» που αν και επιστημονικά αδιάφορες μπορεί να θρέφει ένα στρεβλό «επιστημονικό» χώρο που έχει μόνο έρεισμα την αριθμητική αύξηση αυτών που φωνάζουν και κραυγάζουν «κριτικά» και δευτερογενές έρεισμα την στήριξη διεθνικών «δυνάμεων» και συστημάτων πολιτικής εξάρτησης.
Κυριολεκτικά αποσπασματικά και «τραβώντας από τα μαλλιά» ασύνδετα πράγματα είναι φυσικό να διατείνονται πως αντιπροσωπεύουν, δήθεν, μια διεθνώς κυρίαρχη ιστοριογραφία ή διεθνολογία που δήθεν κυριαρχεί πολιτικά στην Ευρώπη. Μπροστά σ’ αυτή πρέπει, δήθεν, όλοι να γονατίσουν. Όσοι δεν γονατίσουν ή σιωπήσουν μπροστά σε τέτοιες τσαρλατανιές η –για «κάποιο περίεργο λόγο» διασφαλισμένη– πρόσβαση σε επιφυλλίδες και πάνελ εξασφαλίζει δολοφονίες των επιστημονικών και των πολιτικών χαρακτήρων όσων διαφωνούν: Κάνοντας τεράστια και επιστημονικά αντιδεοντολογικά άλματα συλλογισμών λένε ότι αν «ο Α και ο Β είπαν ότι ο γάιδαρος δεν έχει φτερά, άλλα επειδή αμφότεροι το λένε είναι ιδεολογικά όμοιοι, άρα δεν δικαιούνται να ομιλούν και άρα εμείς είμαστε καθαρόαιμοι και φιλειρηνιστές, ενώ όσοι διαφωνούν είναι εθνικιστές, πολεμοκάπηλοι και ίσως αιμοσταγείς».
Αφού φωτογραφίσαμε τις επικοινωνιακές τους πρακτικές, καλά κάνουμε τώρα νηφάλια να τονίσουμε το προαναφερθέν γεγονός, δηλαδή τον χαρακτήρα και το περιεχόμενο της μίζερης αναπαραγωγής «κριτικών» υποπροϊόντων σε παρακμάζουσες και ανυποψίαστες κοινωνίες. Ακριβώς, γράφεται σε αναφορά με τις πιο ακραίες και επιστημονικά αμφιλεγόμενες εκδοχές των «κριτικών» τάσεων, προσφέρεται (στους «κριτικούς) «η δυνατότητα, δρώντας πολιτικά διαμέσου ΜΚΟ και άλλων συνομαδώσεων) «να αναπτύξουν συμμαχίες και διασυνδέσεις διαμέσου των συνόρων και σ’ όλη την υδρόγειο, οι οποίες, μακροπρόθεσμα, θα υπηρετήσουν τον σκοπό υπονόμευσης των “ιστορικών δομών” [δηλαδή των εθνών-κρατών] και θα δημιουργήσουν ορατές αλλαγές στην παγκόσμια πολιτική» (Lipschutz 1992). Αν διαβάζοντας τέτοια κείμενα είναι πειρασμός για κάποιον να πει ότι σε κάποια μικρά επιστημονικά μυαλά μπαίνουν μεγάλες ιδέες, στα ημέτερα Βαλκάνια «σόροι, σοράκια και κοράκια» κυριολεκτικά οργιάζουν, με το να εκτρέπουν τις συζητήσεις σε ακόμη πιο επισφαλή μονοπάτια, με το να προκαλούν επιστημονική σύγχυση και με το να διαφθείρουν έτσι τον δημόσιο διάλογο. Δημόσιο διάλογο μεταξύ των μελών της κοινωνίας που θα ανέμενε από τους φορείς ακαδημαϊκών τίτλων εγκυρότητα, αξιοπιστία και προσήλωση στα ουσιαστικά και σημαντικά της επιστημονικής προσπάθειας.
Έτσι βλέπουμε κάποιους να διατείνονται πως είναι υψηλοί αντιπρόσωποι κάποιας δήθεν μεγάλης ιστοριογραφικής σχολής. Η επιστημονική αλήθεια, εν τούτοις, είναι ότι οι επικλήσεις τους αφορούν τις πιο οριακές, τις πιο πολιτικοποιημένες, τις πιο ιδεολογικοποιημένες και τις ελάχιστα επιστημονικές των πιο ακραίων και αμφιλεγόμενων επιστημολογικών αιρέσεων που διανθίζουν με σορικά ιδεολογήματα και πνευματικό σανό που οι ηγεμονικές δυνάμεις ή οι ποικιλόχρωμοι διεθνικοί χρηματοδότες προορίζουν μόνο για κοινωνίες-στόχους τους (βλ. πιάνω θέσεις για τους αμερικανικούς σκοπούς όσον αφορά τους «κριτικούς»).
Σπρώχνοντας στα πιο στοχαστικά ακραία και πολιτικά επικίνδυνα όρια μερικές σκέψεις υποπροϊόντα της «σχολής της Φραγκφούρτης»και των πιο ακραίων «μεταεθνικών» υποπροϊόντων της, θέλουν να διευρύνουν τις αποδομητικές δραστηριότητές τους για να συμπεριλάβουν τα ελληνικά σχολεία και πανεπιστήμια (για τα τελευταία ίσως είναι πια αργά).
Ακόμη και για ένα ελάχιστα πληροφορημένο για αυτές τις οριακές τάσεις στην διεθνή βιβλιογραφία, είναι σαφές πως ότι λένε, ότι γράφουν και ανεξαρτήτως ωραιοποιητικών ή επιστημονικών μεταμφιέσεων, οδηγεί ευθέως, στην υπονόμευση των ιστορικών εθνικών συνειδήσεων, στην αμφισβήτηση της διϋποκειμενικής ιστορικής γνώσης, στην συγγραφή αποδομητικών ιστορικών αφηγήσεων που εξομοιώνουν θύτες και θύματα και στην εν γένει αποδόμηση των εθνικών-κρατικών δομών («εθνοκεντρικών» τις ονομάζουν, υποτιμητικά).
Εδώ, ακριβώς, είναι σημαντικό να τονιστεί πως ενδιαφέρουν όχι οι προθέσεις ή τα ελάχιστα διαφανή ωφελήματα των διεθνικών χρηματοδοτήσεων (αυτό ας το ψάξουν όσοι ενδιαφέρονται αρμοδίως) αλλά η υπερβολική, ακραία και άκρως αμφιλεγόμενη πορεία των κοινωνικών επιστημών και ιδιαίτερα η ιστοριογραφία στα Βαλκάνια.
Οι ημέτεροι Βαλκάνιοι «κριτικοί», κινούμενοι βασικά εκτός ορίων της διεθνούς βιβλιογραφίας και «νομιμοποιώντας» αυτοαναφορικά τις περιθωριακές τους απόψεις, βασικά διατείνονται δημοσίως πως δικαιούνται, δήθεν, να πετάνε στα σκουπίδια κώδικες και δεοντολογίες επιστημονικής ουδετερότητας και την υποχρέωση ακριβούς περιγραφής. Σχεδόν σε κανένα κείμενο από τα χιλιάδες που διαβάσαμε της κριτικής βιβλιογραφίας δεν διακρίναμε μια τέτοια στάση. Γι’ αυτό, δεν εκπλήττει η προπέτεια με την οποία δηλώνεται πως είναι στρατευμένοι στην εκπλήρωση συγκεκριμένων πολιτικών σκοπών (που όλως περιέργως κάποιοι δυτικοί διεθνοεθνικιστικές αν και θα το θεωρούσαν ως εγκληματικό για την δική τους χώρα για τα «κράτη-στόχους» το θεωρούν ως αναγκαίο πνευματικό κουτόχορτο για τους ιθαγενείς υποψήφια θύματα των ηγεμονικών αξιώσεων).
Η «τέταρτη τάση» που μόλις σκιαγραφήσαμε, δηλαδή η πιο ακραία, εξτρεμιστική και επιστημονικά-πολιτικά επικίνδυνη αντίληψη της ούτως ή άλλως αμφιλεγόμενης «κριτικής» θεώρησης, φαίνεται πως τελικά ευδοκίμησε σε κάποιες βαλκανικές χώρες (στην Ρωσία οι ΜΚΟ που την έθρεφαν με αμερικανικά κονδύλια και λεφτά του Σόρος ελέγχθηκαν νομοθετικά). Στο επιστημονικό τέλμα που οδηγεί φαίνεται πως διολισθαίνουν –συνειδητά ή ανεπίγνωστα, είναι επιστημονικά αδιάφορο– οι πλείστοι έλληνες «κριτικοί».
Ακόμη, συνεκτιμώντας όλους τους παράγοντες αυτού του ιδιόμορφου φαινομένου, βλέπουμε ότι στα Βαλκάνια και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, ενώνονται νήματα κλασικού αναρχισμού, ηγεμονικού νεοφιλελευθερισμού, παρωχημένου διεθνισμού, αφελούς κοσμοπολιτισμού και διεθνοαναρχικού «σορισμού». Η άγνοια της πολιτικής ηγεσίας και των υπόλοιπων διανοουμένων (και των δημοσιογράφων) για τον πραγματικό χαρακτήρα αυτών των παρακμιακών φαινομένων οδηγεί σε περαιτέρω εκτροχιασμό του ελληνικού δημόσιου διαλόγου. Δημιουργεί κινδύνους, επίσης, μετατροπής των μαθητών σε πνευματικό σκουπιδοτενεκέ ακραίων και εξτρεμιστικών «κριτικών» απόψεων που καμιά σχέση δεν έχουν με την ειρήνη και την σταθερότητα στις διεθνείς σχέσεις. Ούτε καμιά σχέση έχουν, βεβαίως, με βάσιμες επιστημονικές θεωρήσεις που κυριαρχούν στην διεθνή βιβλιογραφία (συμπεριλαμβανομένων των «κριτικών»).
Για να το θέσουμε με απλά λόγια: ημιμαθή αναμασήματα των πιο ακραίων ξένων παρακμασμένων (και οριακών στις κοινωνικές επιστήμες) τάσεων οδηγούν κάποιους στην Ελλάδα σε ακρότητες και επικλήσεις επιστημονικών τίτλων για εκπλήρωση πολιτικών σκοπώ. Το αποτέλεσμα είναι μια απίστευτη οχλαγωγία που δεν τιμά τον δημόσιο και επιστημονικό διάλογο στην Ελλάδα (μερικοί διευθυντές εφημερίδων, πάντως, φέρουν την κύρια πολιτική ευθύνη όταν φιλοξενούν δέκατης ή εικοστής κατηγορίες ιδεολογήματα και τα θεωρήματα).
5. Περί ιστορικών μύθων και οι «κριτικοί» μυθολόγοι. Ένα άλλο ανησυχητικό φαινόμενο είναι η πνευματική προπέτεια κάποιων όταν, φαινομενικά τουλάχιστον συντονισμένα, χρησιμοποιούν τον επιστημονικό τους μανδύα για να εξευτελίσουν καίριους, βάσιμους και σημαντικούς επιστημονικούς όρους και έννοιες. Θλίβει αν σε μια χώρα που πληρώνει τεράστια ποσά για την ύπαρξη πανεπιστημιακών τμημάτων κοινωνικών επιστημών, αυτά διολισθαίνουν στην πιο ακραία εκδοχή αποδομητικής «κριτικής» προπαγάνδας. Γι’ αυτό όλοι είναι υποχρεωμένοι να υποστηρίξουν όχι μόνο τα επιστημονικά αυτονόητα και πασίγνωστα αλλά επίσης και τα λογικά και πασίδηλα.
Καταντήσαμε να ακούμε τηλεοπτικούς διαπληκτισμούς όταν κάποιοι επικαλούνται συμβατικούς επιστημονικούς τίτλους («ιστορικού», «διεθνολόγου» κτλ) ως αμάχητο δήθεν κριτήριο επιστημονικής εγκυρότητας, με πασίδηλο σκοπό να μεταμφιέσουν αποδομητική «κριτική» πολιτική προπαγάνδα και να κατεδαφίσουν την διϋποκειμενική ιστορική γνώση. Δηλαδή, την ιστορική αφήγηση κάθε κοινωνίας για τους αγώνες ελευθεριας των προγόνων της που περιγράφει καλύτερα –και κυρίως ακριβέστερα– από κάθε φορέα επιστημονικών τίτλων, τις κινητήριες διαμορφωτικές δυνάμεις της ιστορίας, τον διαμορφωτικό χαρακτήρα των αγώνων ελευθερίας, τον δυναστικό χαρακτήρα των δυναστικών αυτοκρατορικών γεγονότων, τον φασιστοειδή χαρακτήρα των ηγεμονισμών όλων των εποχών, τη σημασία της λαϊκής αντίστασης κατά των ηγεμονισμών και τους κινδύνους για την αξιοπρεπή επιβίωση μιας σημερινής κοινωνίας από τα αίτια πολέμου που σχετίζονται με το ιστορικό γίγνεσθαι.
Ασφαλώς, το ζήτημα «μύθος», «κοινωνικό φαντασιακό» και λαϊκή ιστορική αφήγηση στην ιστοριογραφία, εν γένει, είναι μεγάλο. Εδώ μπορούν να γίνουν μόνο κάποιες νύξεις χωρίς να εξαντλείται το μεγάλο αυτό επιστημονικό και επιστημολογικό ζήτημα.
Προκαλεί θλίψη η ισοπέδωση όρων και εννοιών οι οποίοι αν και στην ιστοριογραφία έχουν συγκεκριμένο νόημα που αποδέχονται όλοι οι καλοί ιστορικοί του κόσμου για τους έλληνες πρωταθλητές των τηλεοπτικών και επιφυλλιδογραφικών διαπληκτισμών γίνονται αντικείμενο «κριτικής» πολιτικής προπαγάνδας. Έτσι, για παράδειγμα, με άλματα συλλογισμών που θα θαύμαζε και ο γκέμπελ ταυτίζονται, μεταξύ άλλων, οι έννοιες «μύθος» με το «μυθολόγημα», το «κοινωνικό φαντασιακό» με την «φαντασιοπληξία» και η αυτοδίκαιη ελεύθερη άσκηση αυτοδιάθεσης στο εσωτερικό μιας κυρίαρχης κοινωνίας όταν καλλιεργεί τις «παραδόσεις» της και τον «πολιτισμό» της με την «προγονοπληξία».
Ισοπεδωτικές εξομοιώσεις όπως αυτές αποτελούν επιτήδεια ιστοριογραφική τσαρλατανιά που μόνο πολιτική προπαγάνδα μπορεί να εξυπηρετήσει και όχι την επιστημονική ιστοριογραφία ή ευρύτερα την επιστήμη. Με κίνδυνο να υπεραπλουστεύσω, λόγω χώρου, επισημαίνω ότι τα ζητήματα των «μύθων» και του «κοινωνικού φαντασιακού» θέτουν επιστημολογικά και ιστοριογραφικά ζητήματα που δεν μπορούν να ισοπεδώνονται για να εξυπηρετούνται οι ανάγκες της μιας ή της άλλης επιστημονικά μεταμφιεσμένης «κριτικής» πολιτικής μονομέρειας.
Συντομογραφικά, αναφέρεται ότι η μυθική ιστορική αφήγηση δεν εξομοιώνεται με την συμβατική λέξη «παραμύθια» ή κατ’ ανάγκη με το εξωπραγματικό, το μεταφυσικά προσδιορισμένο και το ιστορικά αναληθές. Σε κάποιο τουλάχιστον σημαντικό βαθμό, αποτελεί συστατικό στοιχείο των συλλογικών κοσμοεικόνων που η καλή ιστοριογραφία διερευνά με σοβαρότητα και όχι περιπαικτικά και υβριστικά. Οπωσδήποτε, όσον αφορά την διυποκειμενική ιστορική αφήγηση κάθε λαού δεν την πετάς στα σκουπίδια αλλά την συνεκτιμάς δεόντως σε αναφορά με πραγματολογικά επαληθευμένες ιστορικές συνθήκες, με τις βαθύτερες πνευματικές και αισθητές κινητήριες δυνάμεις του ιστορικού γίγνεσθαι και με τα κύρια διαμορφωτικά ιστορικά γεγονότα. Για παράδειγμα:
α) Πιθανές υπερβολές της διϋποκειμενικής ιστορικής αφήγησης τις συνεκτιμάς με τις πραγματολογικά επαληθευμένες συνθήκες τη εκάστοτε ιστορικής συγκυρίας (που μπορεί κάτω από τις ιστορικές συνθήκες της συγκυρίες αυτής να μην ήταν ουσιαστικές υπερβολές ή ούτε καν υπερβολές). Υπερβολές ή οι με σημερινούς όρους μη αληθοφανείς λαϊκές αφηγήσεις δυνατό να συμβολίζουν όχι ιστορικές αναλήθειες αλλά την λαϊκή αντίσταση σε χαλεπούς καιρούς και υπό το πρίσμα του ιστορικού γεγονότος πως πολλές κοινωνίες επιβίωσαν ως διακριτές οντότητες επί πολλούς αιώνες και ενάντια στις γενοκτονίες, στις εθνοκαθάρσεις και στις αφομοιωτικές πρακτικές. Μηδενισμός αυτής της λαϊκής αφήγησης δεν μπορεί παρά να οδηγεί σε απονεύρωση της διαμορφωτικής ιστορικής μνήμης μιας κοινωνίας.
β) Συνεκτιμάς τις διάφορες πτυχές της διϋποκειμενικής ιστορικής αφήγησης, επίσης, όταν εμφανίζει ήρωες της ελευθερίας ως σχεδόν υπεράνθρωπους και που τείνει να καθαγιάζει τα ατομικά ελαττώματά τους υπό το πρίσμα των (ηθικά αμάχητων) αγώνων ελευθερίας που συνέτριψαν δυναστικές αυτοκρατορίες υπέρτερης ισχύος. Μηδενίζοντας αυτές τις πτυχές μηδενίζεις τα αίτια στα οποία οφείλεται η σημερινή εθνική ανεξαρτησία. Την τελευταία, πάντως, αντιπαθεί κάθε συνεπής «κριτικός» (γι’ αυτό ο συνεπής «κριτικός» μάλλον θα θεωρήσει την κριτική μας κομπλιμέντο).
γ) Συνεκτιμάς, επιπλέον, τα αίτια στα οποία οφείλεται η ένταση με την οποία οι λαοί ενθυμούνται το ιστορικό τους παρελθόν, τα αίτια στα οποία οφείλεται η προσκόλληση σε κάποια πρότυπα (όχι «στερεότυπα») ηρωικών κατορθωμάτων και την σχέση παρελθόντων γεγονότων με σύγχρονες κοσμοεικόνες «εχθρών και φίλων». «Εχθρών και φίλων», οι οποίοι αν και για κάποιους εγγενείς γεωγραφικούς και ανθρωπολογικούς λόγους εναλλάσσονται, σχετίζονται, εν τούτοις, με συγκεκριμένες εκδηλώσεις ηγεμονικών αξιώσεων εκ μέρους «Άλλων». Σχετίζονται, επιπλέον, με τον τρόπο που διαχρονικά οι κοινωνίες και ηγεσίες αυτών των «Άλλων» αξιώνουν ηγεμονία, παραβιάζουν τις διεθνείς συνθήκες και το διεθνές δίκαιο και περιφρονούν τις πρόνοιες των διεθνών θεσμών. Μηδενίζοντας αυτές τις πτυχές, αφοπλίζεις ψυχικά και συνειδησιακά τις φιλειρηνικές κοινωνίες αφήνοντάς της έρμαιο στις αξιώσεις συρρίκνωσής της [Η μη επέκταση των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο βάση του διεθνούς δικαίου δεν είναι συρρίκνωση; Το σχέδιο Αναν δεν ήταν συρρίκνωση της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Η απώλεια της Θράκης που οι Τούρκοι εμφανίζουν ως Τουρκική επαρχία δεν θα είναι συρρίκνωση;]
δ) Συνεκτιμάς επίσης την λαϊκή επιθυμία να διαφυλάξει την διϋποκειμενική ιστορική αφήγηση για τους αγώνες ελευθερίας υπό το πρίσμα του ευρύτερου συγχρόνου διεθνούς συστήματος όπως αυτό προέκυψε μέσα από το διυποκειμενικά γνωστό ιστορικό γίγνεσθαι των τελευταίων αιώνων. Δεν μας προξενεί εντύπωση ότι οι ίδιοι κριτικοί και οι υποστηρικτές τους μετά το 1990 εκτέθηκαν και πάλιν γράφοντας πως επέρχεται ένας περίπου ανθόσπαρτος διεθνής βίος. Οι κοινωνίες και πάλιν γνωρίζουν καλύτερα από αυτούς τι συμβαίνει γύρω τους. Δηλαδή, ότι το διεθνές σύστημα είναι ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικό, συχνά εχθρικό και πολύ συχνά επικίνδυνο περιβάλλον. Επίσης, ότι το διεθνές σύστημα ενέχει εγγενή χαρακτηριστικά: 1) Προέκυψε μέσα από αγώνες ελευθερίας σχετικά πρόσφατους. 2) Είναι πλήρες αιτιών πολέμου τα οποία σχετίζονται με αυτούς τους αγώνες ελευθερίας και το «παράπονο» των διαδόχων κρατών των δυναστικών αυτοκρατοριών ότι έχασαν τις δυναστικές αξιώσεις τους. 3) Χαρακτηρίζεται από ηγεμονικές αξιώσεις φορείς των οποίων «όλως περιέργως» είναι τα διάδοχα κράτη πρώην δυναστικών αυτοκρατοριών. Και 4) είναι γεμάτο απειλές, κινδύνους για την συλλογική επιβίωση, για την εσωτερική-εξωτερική κυριαρχία και την αξίωση μιας λιγότερο ισχυρής κοινωνίας για αξιοπρέπεια και ανεπηρέαστη απόλαυση της συλλογικής πολιτισμικής και πολιτικής ετερότητάς της. Μηδενίζοντας τέτοιες ενστικτώδεις λαϊκές συμπεριφορές μηδενίζεις τις αντιστάσεις κατά των ηγεμονικών αξιώσεων. Ακόμη και γνωστικά νήπια γνωρίζουν ότι οι «κριτικοί» συνειδητά ή ανεπίγνωστα μόνο ένα τέτοιο αποκρουστικό ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν. Ακόμη και νήπια γνωρίζουν ότι η αποδόμηση μίας ή δύο κοινωνιών δεν θα αλλάξουν τις απρόσεκτες κοινωνίες παρά μόνο θα τις καταστήσουν εύκολη λεία των ηγεμονικών αξιώσεων.
Όσον αφορά τουλάχιστον τις κινητήριες διαμορφωτικές δυνάμεις της ιστορίας η διϋποκειμενική ιστορική γνώση είναι αλάνθαστη και συνήθως απόλυτα ακριβής. Εντούτοις, εάν και όταν (κατ’ εξαίρεση) η ιστορική αφήγηση διογκώνει κάποιες συγκεκριμένες πτυχές (και τις ανάγκες της η κοινωνία τις γνωρίζει καλύτερα από τους «κριτικούς» μυθογράφους), αυτό δεν είναι άσχετο με την ακριβή ιστορική πραγματικότητα και τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα. Μάλλον φωτίζει την ιστορική πραγματικότητα παρά την παραποιεί. Η λαϊκή διϋποκειμενική γνώση είναι σε κάθε περίπτωση η ακριβέστερη περιγραφή των μεγάλων διαμορφωτικών γεγονότων. Απεικονίζει επακριβώς και ενσαρκώνει στην συλλογική συνείδηση τις συγκυριακές ιστορικές συνθήκες μεγάλων διαμορφωτικών ιστορικών γεγονότων, περιγράφει τον πραγματικό χαρακτήρα της σύγκρουσης των αξιώσεων ελευθερίας με τις κατεξουσιαστικές αξιώσεις και εκφράζει αληθινά και παραστατικά τον πραγματικό χαρακτήρα του διλήμματος «ελευθερία ή θάνατος». Ανάλογη ιστορική αφήγηση έχουν όλες οι ζωντανές κοινωνίες τα μέλη της οποίας «θυμούνται» τις ιστορικές στιγμές και τα πραγματικά-αληθή γεγονότα που τους έφεραν την ελευθερία ή τα λάθη που τους προκάλεσαν απώλειες. Οι μεγάλες μορφές αυτών των στιγμών, εξάλλου, ήταν άτομα όπως όλα τα άλλα. Ως αγωνιστές της ελευθερίας, όμως, υπερβαίνουν τις συνήθεις ανθρώπινες δυνατότητες μιας και συντρίβουν απείρως υπέρτερους αντιπάλους. Όταν το πετύχουν, εκπληρώνουν τον ηθικά αμάχητο σκοπό της επιβίωσης και απελευθέρωσης μιας κοινωνίας. Αν και όχι υπεράνθρωποι (με την μεταφυσική έννοια του όρου) υπερβαίνουν εντούτοις τις συνηθισμένες ανθρώπινες δυνατότητες, γεγονός που ασθενείς ψυχές αδυνατούν να κατανοήσουν.
Για παράδειγμα: Ακόμη, έστω και αν δεν υπήρχε κάποιο υπόγειο καταφύγιο (αν και μάλλον βεβαιώνεται ότι υπήρχε όχι ένα αλλά πολλά, πλην όμως αυτό είναι ιστοριογραφικά αδιάφορο), η ιστορική κοσμοεικόνα του «κρυφού σχολειού» αποτελεί διϋποκειμενική ιστορική αφήγηση που περιγράφει τον ρόλο του κλήρου στην πνευματική συντήρηση των κατοίκων μιας υπόδουλης περιοχής στην Ελλάδα και μιας κοινωνίας που αγωνιζόταν να συντηρήσει τις παραδόσεις της, τον πολιτισμό της, τις θρησκείες της και την ίδια την ύπαρξή της. Η ανακάλυψη κάποιου υπόγειου καταφυγίου (που μάλλον δεν θα έχει ταμπέλα με τίτλο «κρυφό σχολειό») δεν θα αποτελέσει κάποια μεγάλη ανακάλυψη. Απλά θα επιβεβαιώσει κάτι που είναι στην λαϊκή μνήμη ζωντανό γιατί ακριβώς ήταν ιστορικά αληθές και πραγματικό.
Είναι λοιπόν ένα πράγμα η διόρθωση κάποιων ιστορικών ανακριβειών (αποτελεί ύβρη ο ισχυρισμός πως κάποιοι ζητούν να μην γίνεται αυτό) και άλλο: α) η εξομοίωση του θύτη με το θύμα, β) η εξομοίωση των φασιστοειδών αυτοκρατορικών αξιώσεων με το τις αξιώσεις ελευθερίας, γ) η εξομοίωση του αίματος των αγωνιστών της ελευθερίας με το αίμα των στρατιωτών του δυνάστη, δ) η εξομοίωση των αταξιών κάποιων στρατιωτών σε μια μάχη με την γενοκτονία των ελλήνων μικρασιατών και ε) ο μηδενισμός της ζωντανής διυποκειμενικής ιστορικής μνήμης που αποτελεί ενδεχομένως και την ακριβέστερη ιστορική αφήγηση για το ιστορικό γίγνεσθαι (μπροστά στην οποία οι ιστορικοί έχουν χρέος να γονατίζουν και να συνεκτιμούν δεόντως)
Μπορεί βεβαίως η παρακμή μιας κοινωνίας να οδηγήσει στην εφήμερη επικράτηση κάποιων «κριτικών» ιδεολογημάτων και θεωρημάτων σε κάποια σχολικά βιβλία. Ελάχιστα θα επηρεάσει το ιστορικό γίγνεσθαι (μάλιστα προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που διακαώς επιθυμούν οι αποδομηστές «κριτικοί») και ασφαλώς διόλου δεν θα επηρεάσει την ιστορική αλήθεια που κάποιοι πάντα θα ξέρουν και πάντα θα καλλιεργούν.
Η ιστορική αλήθεια για το ιστορικό γίγνεσθαι και τους εκάστοτε εχθρούς και φίλους δεν ξεχνιέται και δεν αποδομήται. Αυτό γιατί σχετίζεται με διαχρονική διαμόρφωση μιας ζωντανής κοινωνίας, τις διαιωνιζόμενες από γενιά σε γενιά ιστορικές της μνήμες για τα αληθινά ιστορικά γεγονότα, τις διαχρονικά καταμαρτυρούμενες ιστορικές ρίζες και τις απτές σύγχρονες ανάγκες μιας φιλειρηνικής κοινωνίας για συλλογική αυτογνωσία. Δεν είναι τυχαίο ότι η επιστημονικά μεταμφιεσμένη «κριτική» πολιτική προπαγάνδα που επιχειρεί να αποδομήσει την αλάνθαστη διϋποκειμενική ιστορική γνώση επιχειρεί ταυτόχρονα να αποδομήσει πασίδηλες και πολιτικά-νομικά τεκμηριωμένες αναθεωρητικές και ηγεμονικές απειλές κατά του συγχρόνου ελληνικού κράτους και κατά του κατεχόμενου και απειλούμενου κυπριακού κράτους.
ΡεπούσΙΟΣ λόγος
Βασίλης Τριανταφυλλίδης (Χάρρυ Κλυνν)
Απρίλιος 2007
Κερασούντα. Μνημείο προς τιμήν του Τοπάλ Οσμάν, που έκανε «απελευθερωτικό αγώνα» -σύμφωνα με την τουρκική και ΡεπούσΙΟ οπτική- και «εξολόθρευσε τους Ρωμιούς της Μαύρης Θάλασσας και τους πέταξε στην Άσπρη Θάλασσα», όπως αναγράφεται επ’ αυτού.
«Είμαστε ένας λαός με παλικαρίσια ψυχή, που κράτησε τα βαθιά κοιτάσματα της μνήμης του σε καιρούς ακμής και σε αιώνες διωγμών και άδειων λόγων. Τώρα που ο τριγυρινός μας κόσμος μοιάζει να θέλει να μας κάνει τρόφιμους ενός οικουμενικού πανδοχείου, θα την απαρνηθούμε άραγε αυτή τη μνήμη; Θα το παραδεχτούμε τάχα να γίνουμε απόκληροι;»
Γ. Σεφέρης: «Δοκιμές»
Η Ιστορία δεν παραγράφεται ούτε και διαγράφεται. Κυρίως, δεν διαστρέφεται και δεν αποστειρώνεται, επειδή τα ιστορικά γεγονότα έχουν πείσμα και διάρκεια. Η Ιστορία είναι αντικειμενική; Εξαρτάται από την οπτική γωνία, τις ιδεοληψίες και τα κίνητρα του γράφοντος. Ένας ιστορικός, όμως, που σέβεται την Ιστορία και τα γεγονότα ίσταται ενώπιόν τους με ερευνητική και κριτική, αναλυτική και επεξηγηματική ματιά. Δεν αρπάζει το μαχαίρι για να τα κρεουργήσει ή να τα συρρικνώσει σε σκοπιμότητες και πολιτικές ή άλλες ιδιοτέλειες της εποχής ή όσων αποφάσισαν το τέλος, δήθεν, της Ιστορίας και εξ αυτού την αφυδάτωση και την απονέκρωσή της. Δηλαδή, τον ενταφιασμό όσων γεγονότων εμποδίζουν τον ιστορικό εξανδραποδισμό λαών, που αντιστέκονται στην ιστορική, βιολογική και εθνική τους κάθαρση.
Σάββας Ιακωβίδης
Αναρωτιέμαι για την ανάγκη της αλήθειας, της δημοσιογραφικής αλήθειας που αυτοαναγορεύεται σε λόγο επαρκή, σε ανάγκη επεξηγηματικής επικοινωνίας, σε αιτία αναφοράς, σε σημεία και τέρατα, σε συμβαίνοντα, εκτιμώμενα, προγραμματιζόμενα, σχεδιαζόμενα και εν ψυχρώ εκτελούμενα…
Αναρωτιέμαι για την σκοπιμότητα των κατευθυνόμενων, για την απαστράπτουσα ιδιομορφία του κατ’ έννοιαν μεταμοντέρνου αντικειμενικού πατριωτισμού, για την ιδιάζουσα θρασυδειλία των αυτοσχέδιων μάγων της δημοσιογραφίας, των ατόμων και των ομάδων που επέζησαν ελέω εκδοτών και αφεντικών και επιβλήθηκαν εν είδη πυροδοτούμενου διαφημιστικού προϊόντος…
Αναρωτιέμαι για τους ευνοούμενους των θολών δεκαετιών, για τους ιδεολογικούς επαίτες της μεταπολίτευσης που διέρχονται τη δύση των σαθρών ιδεολογημάτων τους ακάματοι, υπερήφανοι, αυτάρκεις και αυτοικανοποιούμενοι…
Αναρωτιέμαι για εκείνους που «χωρίς περίσκεψη, χωρίς αιδώ» συνέπλευσαν με τις ομιχλώδεις αντιλήψεις μιας παρωχημένης αυτοτραυματικής αριστεράς και αιχμαλωτίστηκαν στους δαιδαλώδεις διαδρόμους μιας νεοσοσιαλοικολογικής μεταμοντέρνας αντίληψης που θεωρεί τον εαυτό της κέντρο του περιβάλλοντος…
Αναρωτιέμαι και για το κύκνειο άσμα των εφημερίδων που επιβιώνουν λάθρα πλασάροντας ανερμάτιστα μικρολογιστικά ιδεολογικά μοντέλα και παρακμασμένα ορθολογιστικά θεωρήματα φιλελευθερίζοντα χαρακτήρα που ενθουσιάζουν διαπλεκόμενους, υπηρετούντες, ενταγμένους, αμοιβόμενους και αριστεροδεξιοφασίζοντα «εθνικοπροοδευτικά» μορφώματα.
Αναρωτιέμαι και για το συρφετό των «υπεράνω» που γνωρίζουν τι πράττουν και το πράττουν προκειμένου να επιβιώσουν και να αποποιηθούν δημοσίως του λάθους που κατ’ ιδίαν παραδέχονται…
Έτος νεοταξικό 2007…
Η κατά παραγγελία ιστορία, αφυδατωμένη, μικροκαμωμένη και ανήμπορη κραυγάζει περισσότερο από το θορυβώδες παρόν ζητώντας με βιασύνη να θέσει τη σφραγίδα της στο νεφελώδες παγκοσμιοποιημένο μέλλον των πολυεθνικών και των συνδικάτων…
«Προϊόν» ονομάζει ο Ιός της «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ» το βιβλίο της Ιστορίας της ΣΤ δημοτικού στη «ζούγκλα της αγοράς»…
Προϊόν θα αποτολμούσα να αποκαλέσω μάλλον εγώ τη ζούγκλα στην αγριότητα των εικόνων, των κειμένων και των βιβλίων… Όροι ανεστραμμένοι σε ανεστραμμένες πολιτικές, τακτικές και αντιλήψεις.
Μένουμε όμως τόσο στη μια περίπτωση, όσο και στην άλλη, στην «αγριότητα» αφήνοντας κατά μέρος «ζούγκλες» και «βιβλία»…
Και οι από μηχανής, ποιας μηχανής άραγε, Ιοί… ινφλουέντζα αναλαμβάνουν να ξεκαθαρίσουν το μπέρδεμα, τα εθνικά και θρησκευτικά πιστεύω των εθνικοφρόνων γενικώς, βάζοντας στο ίδιο μίξερ το ΛΑ.Ο.Σ., το λεπενικό «Ελληνικό Μέτωπο» του Μάκη Βορίδη, την ομάδα γύρω από τα έντυπα «Αρδην» και «Ρήξη» του Γιώργου Καραμπελιά, την υπερατλαντική ελληνοαμερικάνικη εθνικοφροσύνη… και… και… και…
Όλα στο μίξερ μαζί με το αίμα και τα δάκρυα του Ποντιακού Ελληνισμού που στάθηκαν η αιτία να διαλυθεί η «εθνική ομίχλη» που σκέπαζε τα αρβανιτοχώρια της παλιάς Ελλάδας και τα σλαβόφωνα καντούνια της Μακεδονίας.
Πιστός και συνεπέστατος στα κελεύσματα της Νέας Τάξης ο Ιός της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ, αλλά σχεδόν όπως πάντα αλαζονικά ημιμαθής και ανιστόρητος, επικεντρώνει την «κριτική» του στις ιδεοληψίες του «εθνικόφρονος χώρου», στη «σημασία της Ορθοδόξου Παραδόσεως στη διατήρηση της εθνικής συνειδήσεως των Ελλήνων», στον «χωρίς το επίθετο Αγιο Κοσμά Αιτωλό», στον «ηρωισμό, στην αυτοθυσία, στο μαρτύριο και στην εθνική αγωνιστικότητα, που χαρακτήριζαν την επανάσταση…», στην «ιστορία της Μαντούς Μαυρογένους και της Δόμνας Βισβίζη» κλπ… κλπ… και καταπίνει μεγαλοπρεπώς την κάμηλο της Ποντιακής γενοκτονίας και του προσφυγικού ολοκαυτώματος!
Επιτίθεται, κατακεραυνώνει, λοιδορεί, περιφρονεί, ανακαλύπτει σωρεία ελληνικών εγκλημάτων, λεηλασίες, σφαγές Τούρκων, βιασμούς και καταλήγει εν θριάμβω πλήρους αυταρέσκειας και ανοησίας με λεκτικές επιθέσεις που θυμίζουν μεταπολιτευτικά φοιτητικά αμφιθέατρα: «Αν μιλάμε, όμως, για πραγματικά βιβλία ιστορίας κι όχι για ασκήσεις φαιάς προπαγάνδας, η καταγραφή των βιαιοτήτων δεν μπορεί να είναι μονόπλευρη: δίπλα στις σφαγές των Ελλήνων από τους κεμαλικούς πρέπει ν\' αναφέρονται οι λεηλασίες και οι βιασμοί που συνόδευσαν την απόβαση στη Σμύρνη, η συστηματική καταστροφή των τουρκικών χωριών της ενδοχώρας και η σωρεία εγκλημάτων πολέμου που διέπραξε στο διάβα του ο ελληνικός στρατός. Και πάνω απ\' όλα πρέπει να εξηγηθεί, με βάση τις επίσημες ελληνικές στατιστικές της εποχής, ποια ήταν ακριβώς η εθνολογική σύνθεση των «υπό απελευθέρωση» πολεμικών θεάτρων».
Και ξανακαταπίνει την Ποντιακή κάμηλο ο εμβριθέστατος ιδεολογικός Ιός… του έμπολα… Η ιστορική του γνώση φτάνει μέχρι τις λεηλασίες και τους βιασμούς που συνόδευσαν την απόβαση του ελληνικού στρατό στη Σμύρνη και τη «συστηματική καταστροφή των τουρκικών χωριών της ενδοχώρας»
Δεν έχει ούτε τη γνώση, αλλά ούτε και Τη δύναμη να προχωρήσει μέχρι την 19η Μαΐου 1919, ημέρα πού ο Κεμάλ, αποβιβάστηκε στην Σαμψούντα, οπότε και άρχισε η συστηματική επιχείρηση της εξοντώσεως ενός ολόκληρου λαού.
Δεν γνωρίζει ή καμώνεται πως δε γνωρίζει τους τρόπους, τις μεθόδους και τα μέσα
που χρησιμοποίησαν οι Τούρκοι, για να εξοντώσουν τον Ποντιακό Ελληνισμό…
Δεν έχει ιδέαν για την επιστράτευση και εξόντωση νέων, τα τάγματα εργασίας - τάγματα θανάτου, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης, τη συνεχή εργασία και αγγαρείες κάτω από άθλιες συνθήκες, τις επιδρομές των ατάκτων και τις σφαγές των αμάχων στα ελληνικά χωριά…
Δε θέλει να ξέρει ο αιρετικός αστός της επαμφοτερίζουσας δημοσιογραφίας ότι τις παραμονές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι Έλληνες του Πόντου αριθμούσαν 700.000 άτομα και από αυτά μέχρι το 1923 είχαν εξοντωθεί με ειδεχθείς τρόπους 353.000.
Η γενοκτονία των Ποντίων ( 1916 – 1923 ) με 353.000 νεκρούς που αποτελεί τη δεύτερη μεγάλη γενοκτονία του αιώνα μας, είναι άγνωστη στην κυρία Ρεπούση και και στα κραυγάζοντα δημοσιογραφικά απομεινάρια.
Εν ονόματι του νεοταξικού δόγματος του «πανδοχείου» πάει περίπατο η «γενοκτονία» ως όρος όπως διαμορφώθηκε κυρίως στη δίκη της Νυρεμβέργης το 1945, όπου δικάστηκε η ηγεσία των ναζιστών εγκληματιών του πολέμου.
Κατά τη ΡεπούσΙΟ ιστορική λογική το πρωτογενές έγκλημα, το οποίο δεν έχει συνάρτηση με πολεμικές συγκρούσεις, όπου γενοκτόνος δεν εξοντώνει μια ομάδα για κάτι που έκανε, αλλά για κάτι που είναι (στην περίπτωση των Ελλήνων του Πόντου, επειδή ήταν Έλληνες και Χριστιανοί) είναι υπαρκτό μονάχα στα μυαλά των ηλιθίων και φανατικών προσφύγων…
Η μεθοδική εξολόθρευση, ολική ή μερική, μιας εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας, του Ποντιακού Ελληνισμού συγκεκριμένα, υπάρχει μόνο στα μυαλά τα δικά μας!!!
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που η γενοκτονία των Ποντίων η οποία έχει τις ίδιες ηθικές αναλογίες με αυτές των Εβραίων και των Αρμενίων, αποτελεί, δυστυχώς, τη λιγότερο μνημονευόμενη και περισσότερο λησμονημένη από τους εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς.
Μάθετε λοιπόν κυρίες και κύριοι «καθηγητοδημοσιογράφοι» της ιστορικής λήθης την ιστορία όπως την έζησαν στο πετσί τους οι γονείς και οι παππούδες μας.
«Σκοπός των Τούρκων και του «απελευθερωτή» Κεμάλ ήταν, με τους εκτοπισμούς, τις πυρπολίσεις των χωριών, τις λεηλασίες, να επιτύχουν την αλλοίωση του εθνολογικού χαρακτήρα των ελληνικών περιοχών και να καταφέρουν ευκολότερα των εκτουρκισμό εκείνων που θα απέμεναν.
Το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ήττα της Τουρκίας από τις δυνάμεις της Αντάντ και το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου έφερε μια προσωρινή ανάπαυλα στο απάνθρωπο σχέδιο των Νεότουρκων. Η νέα τουρκική κυβέρνηση υποχρεώνεται από τις νικήτριες δυνάμεις να δώσει άδειες επιστροφής στους λίγους εξόριστους που είχαν απομείνει.
Το τελικό πλήγμα. Το 1919 αρχίζει νέος διωγμός κατά των Ελλήνων από το κεμαλικό καθεστώς, πολύ πιο άγριος κι απάνθρωπος από τους προηγούμενους. Εκείνος ο διωγμός υπήρξε η χαριστική βολή για τον Ποντιακό Ελληνισμό.
Στις 19 Μαϊου, με την αποβίβαση του Μουσταφά Κεμάλ στη Σαμψούντα, αρχίζει η δεύτερη και σκληρότερη φάση της Ποντιακής Γενοκτονίας. Με τη βοήθεια μελών του Νεοτουρκικού Κομιτάτου συγκροτεί μυστική οργάνωση, τη Mutafai Milliye, κηρύσσει το μίσος εναντίον των Ελλήνων και σχεδιάζει την ολοκλήρωση της εξόντωσης του ποντιακού ελληνισμού. Αυτό που δεν πέτυχε το σουλτανικό καθεστώς στους πέντε αιώνες της τυραννικής διοίκησής του, το πέτυχε μέσα σε λίγα χρόνια ο Κεμάλ, εξόντωσε τον ελληνισμό του Πόντου και της Ιωνίας.
Η τρομοκρατία, τα εργατικά τάγματα, οι εξορίες, οι κρεμάλες, οι πυρπολήσεις των χωριών, οι βιασμοί, οι δολοφονίες ανάγκασαν τους Έλληνες του Πόντου να ανέβουν στα βουνά οργανώνοντας αντάρτικο για την προστασία του αμάχου πληθυσμού. Τα θύματα της γενοκτονίας θα ήταν πολύ περισσότερα, αν δεν υπήρχε το επικό και ακατάβλητο ποντιακό αντάρτικο.
Με την επικράτηση του «απελευθερωτή» Κεμάλ, οι διωγμοί συνεχίζονται με μεγαλύτερη ένταση. Στήνονται στις πόλεις του Πόντου τα διαβόητα έκτακτα δικαστήρια ανεξαρτησίας, που καταδικάζουν και εκτελούν την ηγεσία του ποντιακού ελληνισμού. Το τέλος του Πόντου πλησιάζει. Οι φωνές λιγοστεύουν.
Ελληνικός λαός - Προσφυγικός λαός … Τον επίλογο της τραγικής ποντιακής γενοκτονίας αποτελεί ο βίαιος ξεριζωμός των επιζώντων μετά τη νίκη της Τουρκίας. Με τη συνθήκη της ανταλλαγής των πληθυσμών έρχονται στην Ελλάδα και τα τελευταία ζωντανά υπολείμματα. Οι ξεριζωθέντες εγκαταλείπουν την πατρώα γη και όλα τα υπάρχοντά τους. Παίρνουν μαζί τους ιερά κειμήλια και λίγο χώμα από τη γη του Πόντου. Αφήνουν πίσω τη Μαύρη Θάλασσα και μπαίνουν στην Άσπρη Θάλασσα. Φτάνουν στην Ελλάδα περιμένοντας επί 85 ολόκληρα χρόνια την ιστορική δικαίωση που δεν ήρθε ποτέ.
« Άφαντη» η ιστορία των Ποντίων... Η ιστορία της καταστροφής, το χρονικό της συγκλονιστικής γενοκτονίας, έχει φτάσει στις μέρες μας μόνο με τον λυγμό των ξεριζωμένων. Διάσπαρτες αφηγήσεις, όσα κρατάει ο νους, όσα μπορεί και θέλει να συγκρατήσει. Νωπές είναι οι αναμνήσεις, αδιάψευστα τα στοιχεία και οι καταθέσεις των προσφύγων, εκείνων που μόλις είχαν γλιτώσει από του Χάρου τα δόντια. Κι όλοι στηρίζουν το αίτημα που τόσο έχει βραδύνει: να αναγνωριστεί η γενοκτονία του Μικρασιατικού Ελληνισμού και να καταδικαστεί η Τουρκία έτσι όπως καταδικάστηκε στην ιστορική συνείδηση της ανθρωπότητας και η ναζιστική Γερμανία»
Και καταδικάστηκε με το «εξαίρετο πόνημα» της κυρίας Ρεπούση και των Ατατουρκολάγνων συνεργατών της!!!
Καταδικάστηκε με τις μεταμοντέρνες εκρήξεις ιστορικού ορθολογισμού και ελαφρότητας του Ιού της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ!!!
Καταδικάστηκε με τις θέσεις και τα επιχειρήματα των «υπέρλαμπρων άστρων της
Θεωρίας του ιστορικού ενταφιασμού» κ.κ. Χ. Παναγιωτόπουλου, Α. Λιάκου, Χρ. Λούκου, Ηλ. Νικολακόπουλου και Στέφανου Πεσματζόγλου
Κύριοι καθηγητές, κυρίες και κύριοι «εκσυγχρονιστές» ιστορικοί, κυρίες και κύριοι δημοσιογράφοι ερευνητές της ιστορικής αλήθειας και εκτιμητές του μέτρου της «εθνικοφροσύνης» ιστορία μπορούν να γράψουν όσοι αισθάνονται την ανάγκη απονομής Δικαιοσύνης στα θύματα και στην ανθρωπότητα ολόκληρη. Και πριν απ’ όλα, στη προστασία του γένους των Ανθρώπων. Στην ανάγκη να πάψει πια το φρικτό έγκλημα της γενοκτονίας να αποτελεί εύκολη λύση των διεθνών προβλημάτων.
Οι Τούρκοι αρνούνται σήμερα τη σφαγή του 1922 – τη σφαγή των Ελλήνων. Κι όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με αδιάσειστα ντοκουμέντα, τα αποδίδουν στις αναπόφευκτες ακρότητες του πολέμου. Η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική.
Η γενοκτονία των Χριστιανών ήταν ένα καλά μελετημένο σχέδιο εξόντωσης όλων των μεινοτήτων της άλλοτε κραταιάς Αυτοκρατορίας. Ένα σχέδιο που άρχισε να εφαρμόζεται από το 1914, με τον πρώτο διωγμό. Και ολοκληρώθηκε μετά την καταστροφή του 1922.
Οι Τούρκοι αρνούνται… Και έχουν λόγους να αρνούνται…
ΕΣΕΙΣ,ΟΜΩΣ, ΓΙΑΤΙ;
«Οι Πόντιοι, όμως δεν ξεχνούν και επιλέγοντας την 19η Μαϊου ως ημέρα μνήμης, ημέρα που στην Τουρκία αποτελεί εθνική γιορτή της τουρκικής νεολαίας, αποκαλύπτουν το πραγματικό εγκληματικό πρόσωπο του Μουσταφά Κεμάλ πασά.
Ο Ελληνισμός τιμά τη μέρα αυτή τη μνήμη της μεγάλης θυσίας – το κουράγιο των τρομαγμένων, κατατρεγμένων, καταταλαιπωρημένων θυμάτων, που μπόρεσαν να κλείσουν στις ψυχές τους τις αλησμόνητες πατρίδες και να τις ξαναστήσουν στα γκέτο των συνοικισμών, όπου τους έκλεισε η προσφυγιά.
Αναπόσπαστο κομμάτι της κληρονομιάς μας .. Οι πρόγονοί μας άφησαν τη ζωή τους, και πολλοί από αυτούς έμειναν άθαφτοι στον αγώνα τους να μην αλλοιωθεί η πίστη τους, να μη χαθεί η δική τους και με τη σειρά δική μας εθνική ταυτότητα.
Η κληρονομιά μας αυτή φαντάζει βαριά κι ασήκωτη, μα αν την κατανοήσουμε θα δούμε πως είναι μια κληρονομιά μοναδική και πολύτιμη. Μια κληρονομιά βαθιάς ευθύνης και υπευθυνότητας απέναντι στις επόμενες γενιές. Σε μια εποχή, που τα πάντα βρίσκονται υπό αμφισβήτηση, μια εποχή των εύκολων λύσεων μας δίνεται η ευκαιρία να αγωνιστούμε με το δικό μας μοναδικό τρόπο για το έθνος μας και την ιστορία του.
Χρέος μας λοιπόν είναι να μάθουμε ό,τι μπορεί να μας προσφέρει η σημερινή εποχή, μέσα από τις αφηγήσεις, μαρτυρίες και τα βιβλία – ιστορικά και λαογραφικά -, την ιστορία του έθνους μας.
Δυσυχώς, έχει μείνει ένα μεγάλο και τραγικό κομμάτι της ιστορίας μας έξω από τα σχολικά εγχειρίδια, γεγονός που αποτελεί έγκλημα βαρύ απέναντι η στους προγόνους μας, απέναντι στην ελληνική ιστορία.
Ένας λαός χωρίς ιστορία είναι καταδικασμένος να αφανιστεί. Λείπουν οι γερές ρίζες για να επιβιώσουν οι ιδιαιτερότητές του, ειδικά σε μια εποχή, που χαρακτηρίζεται από την αφομοίωση των διαφόρων φυλών και εθνικοτήτων. Σ’ αυτό πρέπει να αντισταθούμε. Η ειρηνική συμβίωση των λαών δεν προϋποθέτει την αφομοίωσή τους, μα την κατανόηση και τον αλληλοσεβασμό μεταξύ τους.
Στο δικό μας χέρι δίνονται όλα αυτά τα αδιάψευστα γεγονότα και φαίνεται οι ψυχές των προγόνων μας να μας θυμίζουν πως δεν κάνει να μείνουν στο περιθώριο, να ξεχαστούν. Μόνο έτσι ο θάνατός τους θα δικαιωθεί. Ας θέσουμε ως σκοπό μας, όχι την καταδίωξη κάποιου λαού, μα να μην αφήσουμε την ιστορία του λαού μας στο έλεος “κάποιων” συμφερόντων, που θα οδηγήσουν στην παραχάραξη της» όπως πολύ ορθά υπογραμίζει Σοφία Καρυπίδου*
Που να τη βρεί τη γνώση όμως η κάθε Ρεπούση και ο κάθε Ιός της νεοταξικής γρίπης…
Θέλει αρετήν και τόλμη η ελευθερία…
Και λίγη πρωτοτυπία στο γράψιμο γιατί η επιχειρηματολογία του Ιού υπέρ των μεταμοντέρνων ιστορικών της παρέας Ρεπούση φέρνει πιο κοντά σε ήθος και χαρακτήρα μεσημεριάτικου τηλεοπτικού life style show:
«Τους αναθεματισμένους προοδευτικούς συγγραφείς του βιβλίου της Στ\' Δημοτικού πρέπει να τους στήσουν σε αγχόνες στην Πλατεία Συντάγματος»….
Και τελειώνει ο δημοσιογραφικός HIV με την ιστορική του σαλάτα του ρίχνοντας και την απαραίτητη σοσιαλνεοαστικοταξικομεταμοντέρνα ιδεολογική του σάλτσα, «γιατί οι \"επτά σοφοί\" αυτοί δεν είναι απλά ανιστόρητοι, είναι προδότες, είναι σκουλήκια και διορίστηκαν για να συγγράψουν τα νέα βιβλία του Δημοτικού επί της επάρατης Πασοκοκρατίας αλλά δυστυχώς δεν αποσύρθηκαν ακόμα από την κυβέρνηση της Ν.Δ.».
Ο Μουσταφά Κεμάλ λοιπόν, σύμφωνα με την κυρία Ρεπούση, την αστοιχείωτη καθηγητική crème de la crème, και τα δημοσιογραφικά υπόλοιπα του Ιού… της γρίπης των πουλιών, «απελευθέρωσε τη Σμύρνη, την Τραπεζούντα, το Αϊβαλί κ.λπ. από τους Έλληνες. Και εφόσον ο Κεμάλ έκανε «απελευθερωτικό αγώνα», οι εχθροί του έκαναν ιμπεριαλισμό. Εφόσον λοιπόν οι Σμυρνιοί, οι Πόντιοι, οι Αρμένιοι ήταν κακοί ιμπεριαλιστές–μαζί με τους Ελλαδικούς που αποβιβάστηκαν στη Σμύρνη το ’19- καλά να πάθουν, δεν υπάρχει κανένας λόγος να εκφραστεί έστω και η στοιχειώδης συμπάθεια γι’ αυτούς».
Και δεν είναι μόνο το Ποντιακό ζήτημα που ρίχνεται στο μεταμοντέρνο νεοταξικό καιάδα.
«Το βιβλίο της ΣΤ΄ Δημοτικού προσπαθεί να αποδείξει ότι δεν υπήρξε ποτέ ριζοσπαστικό κίνημα, ότι δεν υπήρξε ποτέ αντίσταση, ότι δεν υπήρξαν ποτέ θυσίες. Το πρόβλημά μας είναι ότι δύο από τα χαρακτηριστικά του ελληνικού λαού είναι οι έννοιες της αντίστασης και της θυσίας» επισημαίνει ο Ν. Λυγερός στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ…
Για να τα πει όλα εντέλει με μια πρόταση ο Αρης Φακίνος:
«Όχι μόνο μας έκλεψαν τη ζωή, αλλά τώρα θέλουν να μας κλέψουν και το θάνατό μας…»
* Iστοσελίδα του Συλλόγου Ελλήνων Ποντίων Βισμπάντεν και περιχώρων
________________________________________
Όλα τα αναφερόμενα ιστορικά στοιχεία είναι κόπος και πόνος διακεκριμένων Πόντιων ιστορικών, επιστημόνων, δημοσιογράφων και απλών ερευνητών που ασχολήθηκαν και ασχολούνται με το ζήτημα της ΠΟΝΤΙΑΚΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ.
________________________________________
Βασίλης Ν. Τριανταφυλλίδης
(Χάρρυ Κλυνν)
Εισήγηση σε ημερίδα του συλλόγου εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης «Αριστοτέλης» με θέμα τα νέα βιβλία στο δημοτικό σχολείο.
«Το νέο βιβλίο της Ιστορίας της Στ΄ Δημοτικού: μια κριτική θεώρηση»
Αθήνα, 10/3/2007
Έλλη Γρατσία
Δασκάλα
Εισαγωγή
Η ενασχόλησή μου με το συγκεκριμένο βιβλίο ξεκίνησε από την επιθυμία μου να βρω επιχειρήματα που θα το στήριζαν και όχι το αντίθετο. Θεωρούσα άδικη την επίθεση που δεχόταν ένα τόσο προσεγμένο και διαφορετικό βιβλίο. Με μια πρόχειρη ματιά που του έριξα, γοητεύτηκα από τα χρώματα, το στήσιμο των σελίδων και την παράθεση πηγών σε ειδικό κεφάλαιο, με σκοπό τη μαθητεία στην ιστορία, ήμουν σίγουρη ότι ήταν το καλύτερο βιβλίο που πήρα στα χέρια μου. Μέχρι που κάποιος μου έδειξε το ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ στο εξώφυλλο, χωρίς τη λέξη, ΕΘΝΙΚΗΣ. Αντέδρασα θεωρώντας το τυπογραφικό λάθος, στο εσώφυλλο ήταν γραμμένο σωστά! Όμως το ίδιο λάθος υπήρχε και στα βιβλία της Ιστορίας των άλλων τάξεων και μόνον σε αυτά. Και τότε προβληματίστηκα σοβαρά και θέλησα να δω, αν υπήρχαν και άλλες παραλείψεις στο εσωτερικό του βιβλίου. Και βρήκα, δυστυχώς πολλές και όσο περισσότερο διάβαζα το βιβλίο, έβρισκα περισσότερες παραλείψεις, λάθη, ασάφειες, και πολλές αποσιωπήσεις. Οι αντιδράσεις της κας Ρεπούση και άλλων ιστορικών στον τύπο που χαρακτήριζαν «μη ειδικούς», όσους αντιδρούσαν για το βιβλίο με οδήγησαν να το κοιτάξω από την παιδαγωγική πλευρά που δικαιούμουν.
Εξετάζοντας το βιβλίο με παιδαγωγικά κριτήρια, στηριγμένα στις σύγχρονες θεωρίες της Παιδαγωγικής και της Γνωστικής Ψυχολογίας και με βάση τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι το βιβλίο
1. έρχεται σε αντίθεση με το ΑΠΣ σε πολλά σημεία
2. πολλοί στόχοι του ΑΠΣ δεν καλύπτονται
3. ο τρόπος γραφής του είναι ακατάλληλος για τους μαθητές αυτής της ηλικίας
4. δεν καλλιεργείται η ιστορική σκέψη και η εθνική συνείδηση
σύμφωνα με τα παραπάνω το βιβλίο είναι αντίθετο με τους νόμους του κράτους ( τα ΑΠΣ έχουν ισχύ νόμου), τις αρχές της παιδαγωγικής και το σύνταγμα της χώρας ( άρθρο 16, παρ.2) και πρέπει να αποσυρθεί και να ξαναγραφεί.
Ανάλυση του θέματος
Τι είναι σχολικό εγχειρίδιο
Σχολικά διδακτικά εγχειρίδια είναι τα βιβλία που έχουν συγγραφεί για να στηρίξουν τη διδασκαλία των μαθημάτων του αναλυτικού προγράμματος και χρησιμοποιούνται από μαθητές και εκπαιδευτικούς.
Είναι απαραίτητη η συμβατότητα του διδακτικού εγχειριδίου με το πρόγραμμα σπουδών καθώς:
Στο ελληνικό σχολείο το διδακτικό εγχειρίδιο δεν είναι απλώς ένα από τα εναλλακτικά μέσα διδασκαλίας, αλλά υποστασιοποιεί και στην πράξη αντικαθιστά το ίδιο το Αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών[1]
Ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων
Ο ρόλος των εγχειριδίων είναι σημαντικός για την καλλιέργεια των μαθητών γιατί:
1 συντελούν στη διαμόρφωση της ιδεολογικής κοινωνικοποίησης των μαθητών
( διαμορφώνουν δηλαδή, στάσεις, αξίες, ιδεολογία) και
2 ορίζουν:
· :Το γνωσιακό περιεχόμενο της διδασκαλίας ( τι θα μάθουν οι μαθητές,)
* Τη μορφή της διδασκαλίας ( πώς θα το μάθουν )
* Τη διαδικασία της μάθησης (με ποιο τρόπο και γιατί θα το μάθουν, κίνηση του ενδιαφέροντος των μαθητών και κατανόηση της σχολικής γνώσης)
Ας πάρουμε τη Γνωσιακή λειτουργία του σχολικού εγχειριδίου, δηλαδή την επιλογή της ακαδημαϊκής γνώσης που θα μετασχηματιστεί σε σχολική. Αυτό επιτυγχάνεται με τις κατάλληλες γλωσσικές και κειμενικές τροποποιήσεις, ώστε να γίνεται αντιληπτή από την ηλικία των μαθητών που απευθύνεται.
Την επιλογή της ακαδημαϊκής γνώσης την κάνει το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών( ΑΠΣ), το οποίο θεσπίζεται με υπουργική απόφαση και έχει ισχύ νόμου. Την επιλογή της κατάλληλης γλώσσας για τους μαθητές την κάνουν οι επιστήμες της ψυχολογίας και της παιδαγωγικής βασιζόμενες σε έρευνες . Η κατάλληλη γλώσσα και κειμενικό είδος για την ηλικία των 11-12 ετών είναι η αφήγηση και ο αφηγηματικός λόγος.
Τα αφηγηματικά κείμενα είναι ευκολότερα, γι αυτό και κατάλληλα για τη συγκεκριμένη ηλικία[2] , τα περιγραφικά κείμενα ακολουθούν αλλά με μεγάλη διαφορά στον βαθμό δυσκολίας.
Ποιο είναι το κατάλληλο κειμενικό είδος για το μάθημα της ιστορίας;
Και από πλευράς επιστημονικού εγγραμματισμού, όμως ο αφηγματικός λόγος κυριαρχεί στην ιστορία και ιδιαίτερα στη σχολική ιστορία, καθώς βοηθά στην παρουσίαση των γεγονότων με τη χρονική τους εξέλιξη. Άλλοι τύποι κειμένων, όπως η ιστορική έκθεση, η ιστορική εξήγηση και το ιστορικό δοκίμιο, είναι ακατάλληλα για τους μαθητές όχι μόνον του δημοτικού σχολείου, αλλά και της 9χρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης γενικότερα.[3]
" Ας δούμε πόσοι στόχοι του ΑΠΣ δεν ικανοποιούνται από το βιβλίο της ιστορίας της Στ΄τάξης.
" Ας δούμε με ποιο κειμενικό είδος έχει γραφτεί η ιστορία της Στ΄ τάξης:
Από τις 50 συνολικά διδακτικές ενότητες οι 9 μόνον ανήκουν στα κειμενικά είδη του αφηγηματικού ιστορικού λόγου,( κείμενα προβληματικής κατάστασης, ιστορικής αναδιήγησης ή σκόπιμης δράσης), οι υπόλοιπες 41 είναι κείμενα περιγραφικού λόγου και ιστορικής έκθεσης, στα οποία οι συμμετέχοντες δεν είναι συγκεκριμένα πρόσωπα, αλλά αφηρημένες ομάδες και το χωροχρονικό πλαίσιο σχεδόν ανύπαρκτο
Τα είδη της σχολικής γνώσης
Η σχολική γνώση διακρίνεται σε Δηλωτική και Διαδικαστική.
1.1 Η Δηλωτική γνώση απαντά στο Τι, Γιατί, Πού, Πόσο , Ποιος και έχει σκοπό της να βοηθήσει τον μαθητή να κατανοήσει το γεγονός, είναι το είδος της γνώσης που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των ΑΠΣ. Η σπουδαιότητά της είναι μεγάλη καθώς είναι η αναγκαία βάση για να δομήσει το άτομο τη σκέψη του)
" Τι γίνεται στο νέο βιβλίο με τη δηλωτική γνώση;
Η δηλωτική γνώση δεν εξυπηρετείται μέσα από τα κείμενα του βιβλίου, καθώς είναι γραμμένα μόνον με κύριες ανεξάρτητες προτάσεις , χωρίς τη συνοδεία των απαραίτητων δευτερευουσών προτάσεων που κάνουν το κείμενο ζωντανό και απαντούν στα ποθητά ερωτήματα.. Αυτός ο τρόπος γραφής είναι μονότονος , άκομψος και για αυτό ακατάλληλος για τους μαθητές αυτής της ηλικίας.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι σε 13 κεφάλαια από τα 50 δεν υπάρχει ούτε μία αιτιολογική πρόταση. Σε 25 κεφάλαια υπάρχει μόνον μία δευτερεύουσα πρόταση. Σε όλα τα κεφάλαια συναντώνται μόνον 56 δευτερεύουσες προτάσεις σε σύνολο 1.367 και από αυτές μόνον μία είναι αιτιολογική, οι 27 εισάγονται με αντωνυμίες , οι 18 με το που και 10 με συνδέσμους.
Η δηλωτική γνώση δεν εξυπηρετείται αποτελεσματικά, ούτε με την παράθεση των πηγών για τους λόγους που θα αναφερθούν παρακάτω.
1.2 Η δεύτερη , η Διαδικαστική Γνώση αναφέρεται στη μεθοδολογική διαδικασία με την οποία θα αναζητήσουμε τη γνώση και θα την εφαρμόσουμε. Στο μάθημα της ιστορίας σε αυτό το είδος της γνώσης ανήκουν οι ιστορικές πηγές και το είδος του κειμένου της ενότητας
Εξυπακούεται ότι η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί για τους μαθητές του δημοτικού σχολείου έχει διαφορετικό στόχο από εκείνη που ακολουθείται στο Πανεπιστήμιο και απευθύνεται σε φοιτητές. Ο λόγος που γίνεται αυτό έχει να κάνει με τη βασική παιδαγωγική αρχή που θέλει τη μέθοδο να είναι κατάλληλη με την ηλικία των μαθητών, κατάλληλη με το αναπτυξιακό τους επίπεδο
" Τι γίνεται με τις πηγές του βιβλίου;
Θα περίμενε κανείς με τη βοήθεια της «μαθητείας στην ιστορία» να δίνονται απαντήσεις που θα βοηθούν στην κατανόηση του γεγονότος και στην επίτευξη των στόχων του ΑΠΣ. Δυστυχώς το βιβλίο υστερεί και εδώ, καθώς οι πηγές δεν επαρκούν, πολλοί στόχοι δεν επιτυγχάνονται (π.χ η 2η ενότητα, δεν υπηρετεί πολλούς στόχους του ΑΠΣ , όπως να γνωρίσουν οι μαθητές τα σημαντικότερα προεπαναστατικά κινήματα και τις αιτίες της αποτυχίας τους, να γνωρίσουν ότι και άλλοι Βαλκανικοί λαοί αντέδρασαν στον οθωμανικό ζυγό, κ.α) πολλές πηγές είναι αναντίστοιχες με το κείμενο και τους στόχους του ΑΠΣ,( π.χ πηγή 2.10, σελ.19 στην 2η ενότητα, ενώ δεν έχουν καλυφθεί πολλοί και σημαντικοί στόχοι όπως προαναφέρθηκε, οι συγγραφείς παραθέτουν μια πηγή για τις πόλεις και τον πληθυσμό τους στις αρχές του 19ου αιώνα, άσχετη με το θέμα των προνομίων, των δεινών και των κοινοτήτων ) άλλες πηγές είναι λανθασμένες ( π.χ στην πρώτη ενότητα, σελ.13, η Ολυμπία ντε Γκουζ, φαίνεται να καρατομείται από τους Γάλλους επαναστάτες για τις φεμινιστικές της ιδέες και όχι για τις φιλοβασιλικές της , όπως είναι το σωστό. Britannica, 15ος τα, σελ 64 ) και άλλες πηγές είναι αντίθετες με τον στόχο που καλούνται να υπηρετήσουν ( στην 2η ενότητα, σελ.19, ένας από τους στόχους του ΑΠΣ είναι οι μαθητές να γνωρίσουν τους περιορισμούς, τις καταπιέσεις και τις ταπεινώσεις που υφίσταντο οι Έλληνες στην τουρκοκρατία, ο στόχος δεν καλύπτεται από το κείμενο και η πηγή που δίνεται είναι μόνον η μαρτυρία του ντε Μπρεβ, πρεσβευτή της Γαλλίας στην Κωνσταντινούπολη που εξιδανικεύει την οθωμανική κατοχή με τα λεγόμενά του. Στη συγκεκριμένη πηγή υπάρχουν και δύο ανακρίβειες, το διάστημα 1590-1610 βασιλιάς της Γαλλίας ήταν ο Ερρίκος ο 4ος και όχι ο Λουδοβίκος ο 13ος και δεύτερον περισσότερο σημαντικό για την αξιοπιστία της πηγής, ο ντε Μπρεβ, είχε λόγους συμφέροντος να μιλάει υπέρ της οθωμανικής διοίκησης, καθώς είχε συνάψει εκτός από εμπορικές συμφωνίες και μία άλλη συμφωνία με την οθωμανική αυτοκρατορία στις 20-5-1604 για την ελεύθερη επίσκεψη των Γάλλων προσκυνητών και των συμμάχων τους στους Αγίους Τόπους, με αποτέλεσμα την εξάπλωση του Καθολικισμού.)
Γίνεται αντιληπτό ότι με τη μία και μοναδική πηγή και με το άκρως περιληπτικό κείμενο οι μαθητές θα καταλήξουν σε λανθασμένα συμπεράσματα.
Παρατήρησα ακόμη μια ανισότητα στη μεταχείριση των πηγών από τους συγγραφείς, δεν δίνουν για όλες τις πηγές την προέλευσή τους, σελίδα, συγγραφέα, έκδοση, τίτλο βιβλίου κλπ. Εντελώς συμπτωματικά (;) αυτό συμβαίνει στις πηγές που αναφέρονται σε ήρωες της επανάστασης και στην λαϊκή παράδοση, αυτές δηλαδή που θα ενδιέφεραν περισσότερο ένα παιδί (;) ( π.χ 2.21 η χιώτισσα που εύχεται στο παιδί της, 2.20 Πατροκοσμάς ο Αιτωλός,2.44 η επιστολή των Σουλιωτών προς τον Αλή Πασά, 3.6 απόσπασμα από τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, 3.5 λεγόμενα Αλή Πασά και πολλές άλλες. Δεν αναφέρονται ούτε στις παραπομπές, στο τέλος του βιβλίου.
Παρατήρησα ακόμη ότι οι συγγραφείς μεταφράζουν πηγές που δε χρήζουν μετάφρασης, καθώς είναι γραμμένες στη δημοτική γλώσσα της εποχής του αγώνα και η διαφορά με τη σημερινή γλώσσα είναι ελάχιστη. Σαν να μην έφτανε αυτό στο τετράδιο εργασιών ζητείται να μεταφερθεί στη γλώσσα τη σημερινή το γνωστό απόσπασμα του Θουρίου !!! Ποιος ο λόγος να υποβληθεί στους μαθητές μια λανθασμένη εντύπωση για τη γλώσσα; Μην ξεχνάμε, ότι την επόμενη χρονιά οι μαθητές θα διδαχθούν αρχαία ελληνικά, άρα καλό είναι να έχουν έρθει σε επαφή με διάφορες μορφές της γλώσσας τους;
Ο αριθμός των πηγών είναι άνισα καταμερισμένος στις διάφορες ενότητες. Ενώ η «μαθητεία στην ιστορία» καταλαμβάνει δύο σελίδες στις ενότητες για τη σύγχρονη Ελλάδα και την Ευρώπη, στις δύο ενότητες για την τουρκοκρατία και την επανάσταση του 1821 μόνον μία! Ας σημειωθεί εδώ, ότι οι συγγραφείς είχαν στην διάθεσή τους 150 σελίδες και όχι 138 που έχει το συγκεκριμένο βιβλίο. Θα αναρωτηθώ ξανά, γιατί;
Το γλωσσάριο αναλαμβάνει να καλύψει κάποια κενά ανεπιτυχώς, καθώς οι λέξεις που ερμηνεύονται πολλές φορές είναι λανθασμένες, π.χ παιδομάζωμα : στρατολόγηση των παιδιών των χριστιανών από τους Οθωμανούς!!!( σελ 18), ή ελλιπείς π.χ Φαναριώτες: Έλληνες που εγκαθίστανται στο Φανάρι.
Με τον τρόπο αυτό η συνεισφορά στο « εργαστήρι της ιστορίας» είναι ελάχιστη καθώς ο μαθητής δεν κατανοεί πλήρως, ή ακόμη χειρότερα κατανοεί λάθος το προς εξέταση γεγονός.
Οι ελλείψεις αυτές έρχονται να καταρρίψουν τη θέση των συγγραφέων ότι « η σύγχρονη διδακτική προσέγγιση της ιστορίας επιβάλλει να μη δίνεται έμφαση στα ιστορικά γεγονότα, όσο στη μέθοδο της ιστορικής έρευνας, αφού οι μαθητές με ελάχιστες, μονομερείς και ελλιπείς πηγές θα καταλήξουν σε λανθασμένα συμπεράσματα και φυσικά θα διδαχθούν εκ προοιμίου λανθασμένα τη μεθοδολογία!
Τι λέει η αναπτυξιακή ψυχολογία για τις δυνατότητες της σκέψης της ηλικίας των 11-12 χρόνων;
Οι μαθητές από 9-14 ετών διαβάζουν για να αποκτήσουν νέες γνώσεις, να βιώσουν νέα συναισθήματα, να μάθουν νέες στάσεις, αλλά μόνον από μία οπτική γωνία( σελ.415, «τα στάδια ανάπτυξης της ανάγνωσης κατά τη Chall», Cole & Cole, 2001, « Η ανάπτυξη των παιδιών», τ.β΄,Τυπωθήτω). Οι μαθητές στην ηλικία αυτή βρίσκονται στο στάδιο της συγκεκριμένης νοητικής σκέψης ( 6-12 ετών, Piaget), ενώ η μεθοδολογία του συγκεκριμένου βιβλίου αναφέρεται σε άτομα που βρίσκονται στο επόμενο στάδιο της τυπικής νόησης( 12-19 ετών) και αποκτούν την ικανότητα να προσδιορίζουν σχέσεις αιτίου- αποτελέσματος, να χρησιμοποιούν δηλαδή την επιστημονική-πειραματική μέθοδο.
Με λίγα λόγια οι μαθητές της Στ΄ τάξης χρειάζονται ένα βιβλίο ιστορίας που να είναι γραμμένο με καθαρό αφηγηματικό λόγο, δηλαδή κείμενα με συγκεκριμένο χωροχρονικό πλαίσιο και δρώντα πρόσωπα που θα διεγείρουν το συναίσθημα και θα διδάσκουν νέες στάσεις.
Με τον τρόπο αυτό οι μαθητές θα είναι ικανοί να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τα σχολικά εγχειρίδια ως εργαλεία μάθησης, διαφορετικά τα βιβλία θα καταστούν ανενεργά καθώς δεν θα είναι κατανοητά από αυτούς.
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει αφαίρεση των πηγών από το βιβλίο της ιστορίας, αντίθετα ζητά ένα καταλληλότερο κείμενο για την ηλικία των μαθητών που θα υποστηρίζεται από τις πηγές και όχι από την πηγή.
.
Αναρωτιέμαι η επιτροπή κρίσης του βιβλίου αυτό δεν το παρατήρησε ,όταν έκρινε το βιβλίο;
Συμπέρασμα: Η Γνωσιακή, η πρώτη από τις τρεις βασικές λειτουργίες του βιβλίου δεν ικανοποιείται.
Οι μαθητές :
* Δεν διδάσκονται όσα καθορίζει το ΑΠΣ, που έχει ισχύ νόμου.
* Δεν αντιλαμβάνονται εύκολα το περιεχόμενο του βιβλίου, καθώς είναι γραμμένο σε ανοίκεια κειμενική γλώσσα.
* Δεν δομούν ιστορική σκέψη, ελλείψει διαδικαστικής γνώσης.
* Δεν μαθαίνουν σωστά τη μεθοδολογία της ιστορίας
1. Όσον αφορά στη Διδακτική λειτουργία , τα σχολικά εγχειρίδια αποτελούν εργαλείο μάθησης για τους μαθητές από τη μία ( δηλαδή σε αυτά πρέπει να βρουν τις απαραίτητες πληροφορίες που θα τους οδηγήσουν στη γνώση που έχει ορίσει το ΑΠΣ) και εργαλείο διδασκαλίας για τους δασκάλους ( ανάλογα με το περιεχόμενο του βιβλίου θα οργανώσει την πορεία της διδασκαλίας ο δάσκαλος, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη ότι ένα σχολικό εγχειρίδιο που είναι ίδιο και μοναδικό για όλη την επικράτεια , απευθύνεται στον μέσο μαθητή και μέσο δάσκαλο και όχι στις εξαιρέσεις προς τα πάνω και προς τα κάτω).
Η Μαθητοκεντρική διδασκαλία , που καλώς επιθυμεί το ΑΠΣ να εφαρμοστεί στο σύγχρονο ελληνικό σχολείο είναι η διδασκαλία εκείνη κατά την οποία ο δάσκαλος παίζει περισσότερο το ρόλο του συντονιστή και βοηθού και όχι του « φωτεινού παντογνώστη». Για να γίνει αυτό θα πρέπει το βιβλίο να είναι ικανό να απαντήσει στα βασικά ερωτήματα που θα γεννηθούν στον μαθητή με το που θα έρθει σε επαφή με το κείμενο, τη φωτογραφία, τις πηγές, κλπ,. Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να είναι αρκετές και κατανοητές ( συμπεριλαμβανομένων και εκείνων του βιβλίου του δασκάλου), ώστε να καλύπτουν τον άπειρο δάσκαλο, τον δάσκαλο της περιφέρειας που μπορεί να μην έχει στη διάθεσή του βιβλιοθήκες, Η/Υ, ή τον χρόνο λόγω της ιδιαιτερότητας των μονοθέσιων και ολιγοθέσιων σχολείων, τον δάσκαλο μη ιστορικό (τα τελευταία χρόνια δεν διδάσκεται στο Πανεπιστήμιο( παιδαγωγικό τμήμα και φιλοσοφική), τώρα ούτε στο σχολείο, το σύνολο της ιστορικής ύλης που καλείται να διδάξει ο ίδιος στο δημοτικό, ή το Γυμνάσιο, καθώς η εξειδίκευση των Πανεπιστημιακών γίνεται σε άλλα θέματα, τοπικής ιστορίας, ιδιαίτερων ιστορικών γεγονότων όπως είναι το κυνήγι των μαγισσών στον Μεσαίωνα, ή η Ιστορία των Κυθήρων, θέματα πραγματικά ενδιαφέροντα , αλλά όχι χρηστικά. Κείμενο λοιπόν και πηγές σε συνδυασμό με δημιουργικές και όχι τυχαίες ασκήσεις θα πρέπει να απαντούν στον στόχο που έθεσε το ΑΠΣ, στη συγκεκριμένη ενότητα.
" Είναι φανερό ότι το βιβλίο υστερεί και σε αυτό τον τομέα λόγω της αποσπασματικότητας και περιληπτικότητας των κειμένων του και των προβλημάτων γύρω από τις πηγές που προανέφερα. Για να λειτουργήσει το « εργαστήρι της ιστορίας» χρειάζεται αναλυτικότερο κείμενο και περισσότερες πηγές. Οι συγγραφείς θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν το τετράδιο εργασιών με την παράθεση περισσότερων πηγών και κατάλληλων ερωτημάτων προς διερεύνηση από τους μαθητές, αντί να αναλώνονται με απλοϊκές εργασίες, άσχετες πολλές φορές με το περιεχόμενο σπουδών .
" Αλήθεια όλοι αυτοί που κόπτονται για τη διαφορετικότητα έλαβαν υπόψιν τους τους μαθητές με μαθησιακά προβλήματα, ή τους μαθητές που έχουν την ελληνική ως δεύτερη γλωσσα; Πώς θα κατανοήσουν ένα κείμενο και μια μέθοδο που αναφέρεται σε μαθητές μεγαλύτερης ηλικίας; Το ζήτημα δεν είναι να διορθωθούν κάποιες ασάφειες ή λάθη, το ζήτημα είναι να αλλάξει και η δομή του βιβλίου.
" Ένας άλλος τρόπος αντιμετώπισης της ουσιαστικής μαθητείας στην ιστορία που θα έλυνε πρακτικά προβλήματα, όπως είναι ο περιορισμένος διδακτικός χρόνος και ο περιορισμένος χώρος του σχολικού εγχειριδίου, θα ήταν να δίνεται μόνον ένα ιστορικό γεγονός προς διερεύνηση και ανάπλαση στο τέλος κάθε ενότητας. Για την επίτευξη του στόχου μπορούσαν να παρατίθενται αρκετές πηγές, ώστε να βοηθούν τον μαθητή να αναπλάσει το γεγονός. Στο βιβλίο του δασκάλου θα έπρεπε να δίνονται σε κάθε ενότητα ολόκληρη η υπάρχουσα βιβλιογραφία και σχετικές επεξηγήσεις, καθώς και επιλεγμένες πηγές από κάθε σκοπιά και ιδεολογία, που θα μπορούσε ο δάσκαλος να τις αναπαράγει και να τις χρησιμοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να στηρίξει τη μαθητοκεντρική διδασκαλία, αλλά και τη μεθοδολογία του συγκεκριμένου βιβλίου. Ας μην ξεχνάμε ότι η πλήρης βιβλιογραφία είναι το Α και το Ω μιας αντικειμενικής επιστημονικής εργασίας. Η βιβλιογραφία που παρατίθεται στο τέλος του βιβλίου του δασκάλου είναι ενδεικτική και όχι πλήρης.
2. Η τελευταία λειτουργία του σχολικού εγχειριδίου είναι η Μαθησιακή, ο τρόπος δηλαδή που το εγχειρίδιο γίνεται κατανοητό και ενδιαφέρον για τους μαθητές. Για να το καταφέρει αυτό θα πρέπει να μεταφέρει με επάρκεια και σαφήνεια τη γνώση και παράλληλα να ενεργοποιεί τις ανώτερες νοητικές λειτουργίες των μαθητών.(μνήμη, αντίληψη και κρίση.)
" Το ενδιαφέρον των μαθητών αυτής της ηλικίας όπως προανέφερα δυστυχώς για τη μεθοδολογία που προσπαθεί να υπηρετήσει το βιβλίο βρίσκεται στα πρόσωπα, στα συναισθήματα και στη δράση. Στις αφηγήσεις δηλαδή που βοηθούν στην αναπαράσταση των γεγονότων και στη νοερή συμμετοχή σε αυτά. Είναι άδικο να ζητάμε τόσο από τα παιδιά, όσο και από τους δασκάλους να υπερβούν «τη φύση». Η έλλειψη ενδιαφέροντος οδηγεί στην αδιαφορία και την άρνηση. Αυτό ζητάμε ;
Πιθανόν να ήρθε το τέλος των μεγάλων αφηγήσεων για να χρησιμοποιήσω τα λόγια της συγγραφικής ομάδος, αυτό όμως για τους ενήλικες, τους ειδικούς και τους υποψιασμένους, όχι για τους μαθητές και τους απλούς αναγνώστες. Αυτό άλλωστε αποδεικνύεται με τη θέση που κατέχουν στους πίνακες πωλήσεων παγκοσμίως τα ιστορικά μυθιστορήματα και οι ταινίες ιστορικού περιεχομένου.
Αυτό δε σημαίνει ότι η ιστορία θα πρέπει να είναι μυθολογία, κανείς δε ζήτησε κάτι τέτοιο, αντίθετα όλοι ζητάμε την αλήθεια και μόνον αυτή. Το συγκεκριμένο βιβλίο μπορεί να απάλλαξε το περιεχόμενό του από τους «μύθους» του κρυφού σχολειού και της Αγίας Λαύρας,( το προηγούμενο βιβλίο είχε πάρει θέση και για τα δύο θέματα και είχε και πηγές) καλώς ή κακώς θα το δείξει ο χρόνος, ας μην ξεχνάμε ότι ένας μύθος ενισχύεται με την αποσιώπησή του και όχι με την προβολή του.
Και αν τα προαναφερόμενα γεγονότα είναι μύθοι γιατί δεν μπορούν να στηριχθούν σε πηγές, οι «μύθοι» που δημιούργησε το βιβλίο με την αποσιώπηση πηγών και τη χρήση προπαγανδιστικού λεξιλογίου για θέματα όπως η Μικρασιατική Καταστροφή, ο ρόλος των Κλεφτών, ο Πατροκοσμάς ο Αιτωλός, το παιδομάζωμα, οι Γενίτσαροι, οι Σουλιώτισσες και το Ζάλογγο, ο Αθανάσιος Διάκος, ο Παπαφλέσσας, το Μανιάκι, οι Χριστιανοί Νεομάρτυρες, ο απαγχονισμός του Γρηγορίου του Ε΄, το τραγικό τέλος του Χρυσοστόμου Σμύρνης, οι ανυπόταχτες περιοχές Σούλι, Μάνη, Σφακιά, η ηρωική έξοδος του Μεσολογγίου και όχι η κίνηση των πολιορκημένων Ελλήνων να βγουν από το φρούριο, τα προεπαναστατικά κινήματα και ο ρόλος τους, οι σκληρές συνθήκες διαβίωσης επί Τουρκοκρατίας, οι διωγμοί και οι φυλακίσεις των αγωνιστών του ’21, ο ρόλος της Ιεράς Συμμαχίας, η γενοκτονία των Ποντίων και Αρμενίων, η Οκτωβριανή επανάσταση, ο εθνικισμός του Κεμάλ, το Όχι του Μεταξά, η αντίσταση των Ελλήνων, οι συνεργάτες των κατακτητών, η εξόντωση των ιθαγενών της αμερικανικής ηπείρου, ο Ροβεσπιέρος, ο Μαρα΄, ο Δαντόν, το νόημα της Γαλλικής Επανάστασης, οι συνέπειες της αποικιοκρατίας, η Βιομηχανική επανάσταση, κ.α
Αλήθεια συνάδελφοι, διαβάζοντας την 4η ενότητα, σελ.100, για τη μικρασιατική καταστροφή και συνδέοντάς τη με τις πηγές και τα προηγούμενα μαθήματα, ποιος θεωρείτε ότι ήταν «η ελληνική πλευρά» για την τουρκική γνωρίζουμε ο Κεμαλ, για την ελληνική τίποτα. Ποιος ήταν ο ρόλος της βασιλείας; Δεν αναφέρεται τίποτα και όχι μόνον εδώ. Δεν αναφέρεται πουθενά το δημοψήφισμα και η κατάργηση της βασιλείας στη χώρα μας!
Οι Έλληνες απελευθερώνουν εδάφη της Μακεδονίας, της Ηπείρου, των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και όχι καταλαμβάνουν, όπως λεέι το βιβλίο.
Το Έπος του 1940. Και όχι οι Έλληνες απομακρύνουν τα ιταλικά στρατεύματα από τα Ελληνοαλβανικά σύνορα. Πού πήγε το οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες του Τσώρτσιλ, μύθος και αυτό;
" Όσον αφορά στην καλλιέργεια των ανώτερων νοητικών λειτουργιών( μνήμη, , αντίληψη και κρίση.) όλοι γνωρίζουμε ότι η καλλιέργεια της μνήμης γίνεται με την συνεχή ανάκληση πληροφοριών που έχει αποθηκεύσει ο εγκέφαλός μας. Από τη στιγμή που τα κείμενα δεν προσφέρουν ικανοποιητικές πληροφορίες δεν καλλιεργείται η μνήμη και αφού οι πηγές δεν ανταποκρίνονται στον ρόλο τους, δεν καλλιεργείται ούτε η κρίση, οι μαθητές στην προσπάθειά τους να κατανοήσουν το κείμενο, οδηγούνται σε σύγχυση.
" Η αφήγηση δεν οδηγεί απαραίτητα στην παπαγαλία, παπαγαλίζω ότι δεν κατανοώ, αλλά στην διάκριση, αντίληψη και κατανόηση ενός πράγματος. Δεν είναι τυχαίο ότι κάθε φορά που θέλουμε να εξηγήσουμε κάτι σε ένα μαθητή καταφεύγουμε στην αφήγηση παραδείγματος μέσα από την καθημερινή του ζωή. Ας μην ξεχνάμε και τον Bruner, « μπορώ να διδάξω οτιδήποτε σε ένα παιδί φτάνει να του το πω στη γλώσσα του», και η γλώσσα του είναι ο αφηγηματικός λόγος.
3. Γενικός σκοπός της διδασκαλίας του μαθήματος είναι η ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης και της ιστορικής συνείδησης.
Η ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης αφορά στην κατανόηση των ιστορικών γεγονότων μέσα από την εξέταση αιτίων και αποτελεσμάτων, ενώ η καλλιέργεια της ιστορικής συνείδησης αφορά στην κατανόηση της συμπεριφοράς των ανθρώπων σε συγκεκριμένες καταστάσεις και την διαμόρφωση αξιών και στάσεων που οδηγούν στην εκδήλωση υπεύθυνης συμπεριφοράς στο παρόν και στο μέλλον.
Με τη διδασκαλία της ιστορίας ο μαθητής μπορεί να αποκτήσει όχι μόνον την επίγνωση ότι ο σύγχρονος κόσμος αποτελεί συνέχεια του παρελθόντος, αλλά και την αντίληψη ότι ο σύγχρονος ιστορικός ορίζοντας συνδέεται άμεσα με την ζωή του. Ο σκοπός της ιστορικής σκέψης και της ιστορικής συνείδησης συνδέεται έτσι με τον γενικότερο σκοπό της εκπαίδευσης που αναφέρεται στην προετοιμασία υπεύθυνων πολιτών
" Βοηθά το βιβλίο στην καλλιέργεια της ιστορικής σκέψης και της ιστορικής συνείδησης;
Το διδακτικό εγχειρίδιο δεν καλύπτει την ύλη και ούτε ανταποκρίνεται στους σκοπούς του προγράμματος σπουδών καθώς υπάρχουν ελλείψεις, ασάφειες, ακόμη και λάθη που οδηγούν τον μαθητή σε λανθασμένα συμπεράσματα. Δεν εξετάζονται τα αίτια , ούτε και τα αποτελέσματα των διαφόρων καταστάσεων με αποτέλεσμα να μην αναπτύσσεται η ιστορική σκέψη των μαθητών και να μην καλλιεργείται η ιστορική τους συνείδηση, όπως ρητά αναφέρεται στο άρθρο 16, παρ.2 του Συντάγματος.
Η προβολή προτύπων είναι ο κυριότερος τρόπος να καλλιεργήσεις στάσεις και αξίες σε ένα παιδί. Πώς μπορεί να γίνει αυτό όταν οι προσωπικότητες απουσιάζουν από το βιβλίο; Η απλή αναφορά των επιθέτων μόνον των αγωνιστών του 1821, λές και είναι ομάδα ποδοσφαιριστών, διόλου δε συντελεί σε αυτή την κατεύθυνση.
Ακόμη και η σύγκρουση που δημιουργείται ανάμεσα σε αυτά που το παιδί γνωρίζει από το οικογενειακό του περιβάλλον και σε αυτά που αποσιωπούνται από το βιβλίο ( δες 1940, 1922, 1917,1974)δε βοηθά στην διαμόρφωση αξιών , καθώς ο μαθητής διδάσκεται από πολύ μικρή ηλικία να μην είναι αυθόρμητος και ειλικρινής, αλλά να λειτουργεί με σκοπιμότητες. Πώς θα ζητήσω ως γονέας ή εκπαιδευτικός από ένα παιδί να με εμπιστευθεί και να μου μιλήσει για προσωπικά του θέματα, χωρίς μισές αλήθειες και αποσιωπήσεις, όταν θα του διδάσκω το αντίθετο;
Η μισή αλήθεια είναι χειρότερη από το ψέμα και δεν βοηθά το άτομο να διαμορφώσει σωστή άποψη για ένα θέμα. Σαφώς και θέλουμε να είμαστε φίλοι με τους γείτονές μας, και επιθυμούμε την ειρήνη. Η φιλία και η ειρήνη δεν στηρίζονται όμως στο ψέμα και την αποσιώπηση, αλλά στην κατανόηση, την ειλικρίνεια , τη συγχώρεση και πάνω από όλα στην αυτογνωσία.
Για να αγαπήσω τους γύρω μου πρώτα πρέπει να αγαπήσω τον εαυτό μου, λέει η ψυχολογία, το ίδιο ισχύει και με τα έθνη. Το ποθούμενο δεν θα έρθει με την αποσιώπηση αλλά με την παραδοχή της αλήθειας. Η άλωση της Τριπολιτσάς είναι γεγονός, το ίδιο και οι σφαγές των αμάχων, αλλά και οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτές. Αυτός είναι ο πόλεμος, γι’ αυτό αγαπάμε την ειρήνη. Ο ιστορικός δεν πρέπει να απειλεί ότι θα γράψει την αλήθεια, αλλά να τη γράφει. Όπως είπε ο Σεφέρης, « σβήνοντας κανείς ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνει ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον.»
Το σήμερα είναι συνέχεια του χτες, για αυτό σήμερα ζούμε καταστάσεις που δημιούργησε το παρελθόν. Χωρίς ιστορική συνείδηση δεν έχουμε συνείδηση του παρόντος με ότι αυτό συνεπάγεται. Το Πολυτεχνείο δημιουργήθηκε από μαθητές που θαύμαζαν τον Κολοκοτρώνη και τον Καραϊσκάκη. Από μαθητές που ήξεραν τη Γαλλική και την Οκτωβριανή επανάσταση, από μαθητές που ήξεραν να αντιδρούν.
Η εθνική υπερηφάνεια και το πατριωτικό συναίσθημα δεν καλλιεργούνται, καθώς αποσιωπούνται οι ηρωικές πράξεις και οι μεγάλες προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών, στερώντας έτσι από τους μαθητές την εθνική αυτοεκτίμηση.
Δύο βραβεία Νόμπελ και ένα Λένιν ο Σεφέρης, ο Ελύτης και ο Ρίτσος απουσιάζουν από το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου που αναφέρεται στον πολιτισμό της Ελλάδος του 20ου αιώνα, τρεις προσωπικότητες που με το έργο τους και τη ζωή τους θα έπρεπε να αποτελούν τα πρότυπα των παιδιών και των μαθητών μας. Αντ΄ αυτών μαθαίνουμε για την ιστορία του ποδοσφαίρου, της τηλεόρασης και του αυτοκινήτου.( πώς να φτάσουν οι σελίδες μετά;) Στο κεφάλαιο πολιτισμός το περιβόητο εργαστήρι της ιστορίας διάλεξε πηγές που εκπροσωπούν μόνον το ελληνικό τραγούδι και τον κινηματογράφο. Το θέατρο, η ποίηση, η λογοτεχνία, η ζωγραφική εστάλησαν στον κάλαθο των αχρήστων μαζί με την ποίηση από τα βιβλία της Γλώσσας. Αλήθεια το κριτήριο με το οποίο διαλέχτηκαν οι πηγές για τον πολιτισμό ήταν ο αριθμός των εισιτηρίων και οι πωλήσεις δίσκων ; γιατί πώς αλλιώς μπορώ να εξηγήσω την παρουσία της Αλίκης, της Λαμπέτη, του Βέγγου κλπ και όχι της Παξινού, ( πήρε και Όσκαρ), της Κάλλας, του Μινωτή, του Βεάκη, του Κουν, του Εμπειρίκου, του Εγγονόπουλου, του Καβάφη, του Μόραλη και πολλών άλλων.
Δε νομίζω ότι πρέπει να πω περισσότερα για να καταλάβει κάποιος αν καλλιεργείται η εθνική συνείδηση στους μαθητές, αν προβάλλονται αξίες και πρότυπα, που τόσο μεγάλη ανάγκη έχουμε στην εποχή μας.
Η αξία της ιστορίας δεν βρίσκεται στην παράθεση χρονολογιών και στην αναφορά των γεγονότων, αλλά στην κατανόηση των αρχών και των ιδεών για τις οποίες αγωνίστηκε ο άνθρωπος.
[1] ( Καψάλης και Χαραλάμπους 1995: 171-176 και 226-227 Π.Ι./ Κατσαρού 1999: 28. Ματσαγγούρας και Χέλμης 2003: 75 και 96).
[2] (σελ. :326, Ματσαγγούρας 2003, «κειμενοκεντρική προσέγγιση του γραπτού λόγου, Γρηγόρης),
[3] ( σελ.15, Ο σχολικός Εγγραμματισμός στην Επιστήμη: Επιστημονικός Εγγραμματισμός, Ματσαγγούρας, 2007, σημειώσεις Μαρασλείου Διδασκαλείου).
Αίτηση γονέα για την απαλλαγή του υιού του από το μάθημα Ιστορίας Στ Δημοτικού!
Γεώργιος Σπ. Κακαρελίδης
Γονεύς & Κηδεμόνας του XXXX, μαθητή της Στ’ Δημοτικού του XXXX
Προς: τον Διευθυντή του XXXX
Κοιν (δια της υπηρεσίας):
1. Σύλλογο Δασκάλων του XXXX
2. Σύλλογο Γονέων & Κηδεμόνων του XXXX
Ημ/α: 18-3-2007
ΘΕΜΑ: Απαλλαγή του υιού μου XXXX από την παρακολούθηση διδασκαλίας και εκμάθηση του νέου Βιβλίου Ιστορίας της Στ’ Δημοτικού
Αγαπητέ Κύριε Διευθυντά, Κύριοι Συνάδελφοι
σχετικά με το ανωτέρω θέμα απαιτώ την απαλλαγή του υιού μου- με άμεση ισχύ, για λόγους α) συνταγματικούς, β)παιδαγωγικούς και γ) προστασίας της εθνικής & πολιτισμικής μειονότητος στην οποίαν φαίνεται ότι ανήκω, τους οποίους λόγους επεξηγώ ακολούθως (οι πηγές αναφέρονται στο τέλος):
α) Λόγοι Συνταγματικότητος
Το Σύνταγμα της Ελλάδος ( άρθρο 16 παρ.2) επιτάσσει ότι “ η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες” [2].
Η ανάπτυξη της εθνικής συνείδησης οδηγεί στο αυτεξούσιο των Ελλήνων Πολιτών δηλαδή στην δυνατότητα η Ελληνική Πολιτεία αυτοβούλως να νομοθετεί, αποφασίζει, εκτελεί, δικάζει και ασκει την εξουσία στα όρια του Ελληνικού Κράτους και στην ύπαρξη του οποίου οφείλει την αυτεξούσια συλλογική της υπόσταση.
Η διάπλαση των Ελλήνων σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες δια της ιστορίας δεν γίνεται με την αποεθνικοποιητική αντίληψη της ιστορίας (η οποία αποτελεί διαστρέβλωση), γιατί «ιστορία είναι διήγηση γεγονότων εν τη αιτιώδη αυτών αλληλουχία» και «τα γεγονότα ουκ απογίγνονται». Η διαστρέβλωση οδηγεί στην άλωση συνειδήσεων [1].
Τη συνταγματική επιταγή παραβιάζει το νέο βιβλίο Ιστορίας σύμφωνα με αυτούς τούτους τους συγγραφείς (όταν λόγου χάρη στο βιβλίο για τον δάσκαλο οι συγγραφείς αναδεικνύουν τις παρελθοντικές όψεις με βάση όχι το Σύνταγμα και το Αναλ. Πρόγραμμα αλλά με την εκάστοτε ‘οπτική’. Οσο για τον Ιστορικό όλων των εποχών Θουκιδίδη ουδεμία αναφορά υπάρχει για το τι νομίζει ότι είναι Ιστορία ).
Ομοίως την παραβιάζει και με το περιεχόμενο με συγκεκριμένες αναφορές και με πρόδηλες παρασιωπήσεις [όταν π.χ. λείπει παντελώς η έννοια της πατρίδας και της θυσίας υπέρ αυτής και της ελευθερίας, διδάσκει την ‘καλοπέραση’ των Ελλήνων υπό των οθωμανικό ζυγό κατά παράβαση του Α’ Συντάγματος της Ελλάδος όπου ρητά αναφέρετια η φρικώδης οθωμανική δυναστεία, παρασιωπά την αποφασιστική συμβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Εθνεγερσία, διδάσκει στα μικρά παιδιά ότι κατά την σφαγή και απελπισμένη φυγή των Ελλήνων στη Σμύρνη ‘οι Έλληνες συνωστίζονταν’ απλώς στην προκυμαία, διδάσκει ότι ‘ο Ευρωπαϊκός Πολιτισμός γίνεται ο ιδανικός πολιτισμός για όλους’ και την αξία της Προτεσταντικής Ηθικής έναντι της Καθολικής Εκκλησίας, διδάσκει ότι οι Ελληνες απομάκρυναν από τα ελληνοαλβανικά σύνορα τους Ιταλούς, ‘διχοτομεί’ την Κύπρο, παρασιωπά τον Αττίλα -Νούμερο ΙΙ έστω, καθώς και σωρεία άλλων παραδειγμάτων που μπορείτε να αναζητήσετε τόσο στην εισήγηση της Ακαδημίας Αθηνών όσο και στην εξαντλητική μελέτη κεφάλαιο προς κεφάλαιο του κ. Χρ. Κορκόβελου] [3].
Επίσης το Σύνταγμα στην ακροτελεύτια διάταξή του (άρθρο 120 παρ 2 και 4) κατηγορηματικά διατάσσει ότι “η τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Eλλήνων, που δικαιούνται και υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει με τη βία”. Στις σύγχρονες διακρατικές αντιπαλότητες και ισορροπίες βία θεωρείται και η χρήση στρατηγικής ‘μαλακής ισχύος’ [4][7] συνηθέστατα δια των μηχανισμών άλωσης των ‘διανοουμένων’ υπό της προστασίας (που επιγραμματικά λέει ότι εάν καταφέρω να σε κάνω να θέλεις αυτό που θέλω, τότε δεν χρειάζεται να σε αναγκάσω να κάνεις αυτό που δεν επιθυμείς -[6].).
Στην σφαίρα του ιδιωτικού βίου και στην ελεύθερη αγορά ιδεών και προϊόντων ο καθένας είναι ελεύθερος να γράφει ή και να διαγράφει την Ιστορία, σύμφωνα με τις αντιλήψεις του και τις επιθυμίες του ή τις εντολές του και τις ιδιορρυθμίες του. Στη Δημόσια Διοίκηση, όμως, απαγορεύεται εκ του Συντάγματος κατηγορηματικά να τις εισαγάγει στην παιδεία των Ελληνοπαίδων εν ονόματι του Ελληνικου Κράτους. Κάθε πράξη της Δημόσιας Διοικήσεως. όπως η διοικητική πράξη εγκρίσεως του εν λόγω βιβλίου και αυτή ακόμη η καθημερινή διδασκαλία του στη Δημόσια Παιδεία, ως πράξη δημοσίων λειτουργών, κρατικών υπαλλήλων, αντίκειται σφόδρα στο Σύνταγμα [1].
Συνεπώς ως πολίτης, υπερασπιζόμενος το Σύνταγμα και την Συλλογική Οντότητα του Ελληνικού Κράτους στην συνέχειά του, δικαιούμαι και υποχρεούμαι επειδή προκύπτει σαφής, πολύ σοβαρή και διαρκής έμπρακτη απειλή κατά της συνταγματικής τάξεως και της εθνικής και θρησκευτικής συνειδήσεως του υιού μου, να απαιτήσω την -προσωρινή μέχρι αποκαταστάσεως της συνταγματικής τάξεως, άμεση απαλλαγή του υιού μου από το μάθημα αυτό εφ’ όσον διδάσκεται το συγκεκριμένο βιβλίο.
β) Λόγοι Παιδαγωγικοί
Η διδασκαλία της Ιστορίας σε μικρά παιδιά είναι τελείως διαφορετικό πράγμα από την Ιστορική έρευνα στα Πανεπιστήμια. Εσείς ως δάσκαλοι κάτι θα ξέρετε επ΄αυτού. Στα Πανεπιστήμια η έρευνα της Ιστορίας έχει ως στόχο την ανακάλυψη της αλήθειας. Στα δημοτικά σχολεία η διδασκαλία της ιστορίας έχει πολύ διαφορετικό σκοπό: να διαμορφώσει την ιστορική εθνική συνείδηση και την κοινωνικότητα του παιδιού. Δηλαδή να δημιουργήσει φρόνημα (πάντα κατά το Σύνταγμα) [10]
Στα παιδιά των 11 ετών δεν μαθαίνεις «μέθοδο ιστορικής έρευνας». «Μέθοδο» μαθαίνεις σε πρωτοετείς φοιτητές και σε τελειόφοιτους Λυκείου. Σε παιδιά 11 ετών δίνεις απαντήσεις και διαμορφώνεις προσωπικότητα. Τα περί «διδασκαλίας της μεθόδου χωρίς απόπειρα φρονηματισμού» σε παιδιά 11 ετών, δεν είναι «σύγχρονη παιδαγωγική». Είναι ακραία άπόψη, που κυριάρχησε πρίν 40 χρόνια, δοκιμάστηκε σε πολλές χώρες και απέτυχε παντού. Σήμερα εγκαταλείπεται παντού: Στη Βρετανία (επί κυβερνήσεων Εργατικού Κόμματος) ανακαλύπτουν ξανά τη «βρετανικότητα». Εμείς αποδομούμε την «ελληνικότητα»! Στη Γαλλία, τόσο η Σοσιαλίστρια Σεγκολέν Ρουαγιάλ, όσο και ο Κεντροδεξιός Νικολά Σαρκοζύ διακηρύσσουν την ανάγκη επιστροφής της πειθαρχίας και των «γαλλικών αξιών» στα σχολεία. Εμείς απορρίπτουμε τις αξίες, και τις υποκαθιστούμε με «πολιτικώς ορθή» διαφώτιση.
Βεβαιότητες βεβαίως σπάνια υπάρχουν, οχι μόνο στην Ιστορία αλλά και σε κάθε επιστήμη. Οπως λέει και ο Πρωταγόρας “Περί παντός πράγματος δύο εἰσίν λόγοι ἀντικεἰμενοι ἀλλήλοις”. Ειδικά στην Ιστορία έχουμε γεγονότα που γνωρίζουμε, υποθέσεις για όσα δεν γνωρίζουμε κι ερμηνείες γεγονότων. Έχουμε αλήθειες ανάμικτες με «μύθους». Καμία ιστορική θεωρία δεν είναι απαλλαγμένη από υποθέσεις και μύθους. Όποια «Ιστορία» κι αν διδάξουμε θα αναπαράγουμε κάποιους μύθους ανάμικτους με πραγματικά γεγονότα. Το ερώτημα είναι τι απ’ όλα αυτά είναι παιδιαγωγικό σωστό να διδάξουμε στα παιδιά, ως μια πρώτη προσέγγιση της ιστορίας τους: ώστε να τους αναδείξουμε θετικά πρότυπα, να τους καλλιεργήσουμε κοινωνικότητα κι αυτοσεβασμό. Όχι μίσος για τους άλλους. Αλλά ούτε αισθήματα περιφρόνησης για τον εαυτό τους, ούτε αποδόμησης της ιστορικής τους αυτοσυνειδησίας [8].
Ακόμη και οι αναφορές που κάνουν είναι αποστειρωμένες από την αρχαία ελληνική Γραμματεία. Επί παραδείγματι πουθενά δεν αναφέρουν ότι το Αρθρο 1 της διακήρυξης της Γαλλικής Επαναστάσεως είναι ‘μισή’ αντιγραφή της ρήσεως του Αλκιδάμα: «Ἐλευθέρους ἀφῆκεν πάντας Θεός, οὐδένα δοῦλον ἡ φύσις πεποίηκεν». Παράλειψη ισως γιατί αναφέρεται σε Θεό (δηλαδή Ζωή).
Οι συγγραφείς στις θεωρήσεις τους και στην προσπάθεια θεμελίωσης του Δυτικού Ευρωπαϊκού Πολιτισμού θεωρούν πνευματική κίνηση την λογοτεχνία και τις καλές τέχνες. Αλλά η ύπαρξη μεγάλης Τέχνης δεν είναι δηλωτική ευνομικώς ιεραρχημένης κοινωνίας , ούτε προσαγορευτική υψηλού πολιτισμού.καμμία νύξη για το έργο κάποιων Λαίιμπνιτζ, Ράσσελ, Μαρξ, Οϊλερ, Νεύτωνα, Καρτέσιου. Από την εποχή του Γαλιλαίου, ό,τι λέμε ‘ευρωπαϊκός πολιτισμός’, ανάγεται αποκλειστικά στην επιστήμη. Σ’ αυτόν δεν ανήκει ούτε η ποίηση , ούτε η ζωγραφική ή το θέατρο. Ανήκει η επιστήμη. Η επιστήμη των Αρχαίων ήταν τόσο προχωρημένη Λογικά, που στην εποχή του Καρτέσιου δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και ήταν σαν να μην υπήρχε. Η ειδοποιός διαφοά μεταξύ της επιστήμης των αρχαίων και αυτής της αναγεννήσεως είναι ότι η δεύτερη στηρίζεται στο πείραμα. Και η διαφορά των λαών σήμερα δεν κρίνεται από την τέχνη τους παρά μόνο από την συμμετοχή τους στην Επιστήμη [9].
Απουσιάζουν από το βιβλίο παντελώς αναφορές στον Μ. Σοφιανό, Ι. Χατζιδάκη και τις Αλγεβρές τους, στον Βλαστό, τον Ε. Γιαννίδη, ή η προσφορά των Μυστριώτη, Ε. Βούλγαρη, Κούμα, Ασάνη και φυσικά το γεγονός ότι πριν εκατό καί χρόνια οι Ελληνες ήσαν πιό εκσυγχρονισμένοι επιστημονικά απ’ ότι σήμερα. Απουσιάζει φυσικά και η συμβολή των Αράβων.
Τέλος η δομή του βιβλίου δείχνει πόσο μακράν του δασκάλου της αίθουσας αλλά και του μαθητή, είναι οι συγγραφείς. Στα λίγα λεπτά του μαθήματος ο δάσκαλος είναι υποχρεωμένος να εξετάσει, αναλύσει το νέο κεφάλαιο, αναδομήσει τα ερριμένα δίκην slides, κομμάτια κειμένων , αποσπάσματα, και φωτογραφίες, σε λογικούς συνειρμούς που θα διαγείρουν την σκέψη , θα προβληματίσουν τον Νου, θα κατανοήσουν οι μαθητές τα ρήματα και τις ιδέες και –κατά τους συγγραφείς, θα οδηγηθούν σε προσωπικές πλέον κρίσεις. Η εμπειρία και μόνο των δασκάλων και η σιωπή τους -όπως και για τα νέα βιβλία των μαθηματικών όλων των τάξεων, είναι ιδιαίτερα εκκωφαντική.
γ) Λόγοι προστασίας της εθνικής πολιτισμικής μειονότητος εμού και των παιδιών μου από την παρανομούσα Πολιτεία και τα όργάνα της
Επειδή έλκω την καταγωγή από την Ιωνία (Νυν Μικρά Ασία) και οι γεννήτορες μου με μεγάλωσαν με τα νάμματα:
-της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, που πάνω της βασίσθηκαν οι διάφοροι πολιτισμοί και φιλόσοφοι,
- της Ιστορίας -διαχρονικά, του Ελληνικού Εθνους, κατ’ αιτιώδη αλληλουχία
-της μεταφυσικής που προκάλεσε τον Παρθενώνα , τον Θαλή , τον Πλάτωνα και την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία,
-των παραδόσεων σχετικά με την Πατρίδα και τους ήρωές της συμπεριλαμβανομένων των Λεωνίδα, Θεμιστοκλή, Μεγάλο Αλέξανδρο, Θεοδ. Κολοκοτρώνη, Αθαν. Διάκο, ‘Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας’, αλλά και των Δημόκριτο, Πυθαγόρα, Αρίσταρχο, Αρχιμήδη, Ερατοσθένη, Γρηγόριο Παλαμά, Καραθεοδωρή, Παπανικολάου
-των Αθλίων του Βίκτωρος Ουγκώ
-των αναμνήσεων από την μάχη του Σολφερίνο του Ερρίκου Ντυνάν,
Επειδή με έμαθαν κατά την ελληνική παράδοση να εξυμνώ τους ήρωές μας, σεβόμενος και τιμώντας τους εχθρούς μας,
Επειδή τα ίδια νάμματα θέλω ως αυτεξούσιος πολίτης να εμφυσήσω κατ’ απαράβατο δικαίωμά μου στα παιδιά μου,
Επειδή αυτή η εμφύσηση ουδένα νόμο ή δικαίωμα συμπολίτη μου παραβιάζει
Επειδή προσδιορίζεται σαφώς κατά γέννηση, γλώσσα, θρησκεία και ανατροφή η ένταξή εμού και της οικογενείας μου στο Ελληνικό Εθνος και επειδή το κράτος και οι Λειτουργοί του στο θέμα αυτό της Ιστορίας:
-περνούν γνώσεις, υποβάλλουν ιδέες, και επιδιώκουν να αποδιαμορφώσουν την κατά το Σύνταγμα ελληνική εθνική συνείδηση και να συμβάλλουν στη μετατροπή του πολίτη σε προσωρινό κάτοικο χωρίς ταυτότητα και διασύνδεση με το έθνος, άρα υποκείμενο εξανδραποδισμού από αυτοκρατορικές λογικές τρίτων,
-διαστρεβλώνουν τα γεγονότα και ιδιαίτερα αυτά που εξανάγκασαν τους προγόνους μου σε προσφυγιά,
-παρουσιάζουν τους άλλους λαούς (και τον ελληνικό) με ένα πλήθος ανακριβειών,
-δεν προωθούν την κριτική σκέψη και αναπόφευκτα τα παιδιά μου θα συμφωνούν με τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγουν οι συγγραφείς τους,
και τέλος Επειδή, εκ των πραγμάτων, αποτελώ (με άλλους 5000 περίπου που διαπίστωσα ότι έχουν διαμαρτυρηθεί – Βλ. www.antibaro.gr ), eθνική και πολιτισμική μειονότητα,
επικαλούμενος την προστασία των Υπερεθνικών Αρχών και Οργανισμών (ΟΗΕ, Ε.Ε κλπ) και του Συντάγματος που προστατεύουν τις Εθνικές, Θρησκευτικές Πολιτισμικές Μειονότητες,
απαιτώ την άμεση προστασία του υιού μου και την απαλλαγή του από την διδασκαλία και εκμάθηση του ανωτέρω βιβλίου.
Επειδή κατανοώ το θέμα της αδυναμίας του XXXX να παρέχει προστατευμένο χώρο παραμονής μαθητών εκτός αιθουσών διδασκαλίας, επιτρέπω την παραμονή του εντός της αιθούσης με τον όρο να του διατεθεί για ανάγνωση το παλαιό βιβλίο Ιστορίας.
Με την επιφύλαξη παντός νομίμου δικαιώματος μου για αποζημίωση λόγω ηθικής και ουσιαστικής βλάβης
Γεώργιος Σπ. Κακαρελίδης
τηλ xxx
κιν xxx
e-mail: xxx
Πηγές και Αναφορές
1.Δασκόπουλος Αντώνιος. ‘Νομικές Ακυρότητες για το Βιβλίο Ιστορίας της ΣΤ` Τάξεως Δημοτικού’ 24-2-07 www.diktyo21.gr
2.Σύνταγμα της Ελλάδος. Βουλήτων Ελλήνων http://www.parliament.gr/politeuma/default.asp
3.Κορκόβελος Χρήστος. Το βιβλίο Ιστορίας της Στ΄ τάξης και η καταστρατήγηση του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών , Αντίβαρο, Ιανουάριος 2007, http://www.antibaro.gr
4. Ηφαιστος Π. Τα βαθύτερα αίτια των αξιώσεων για «κριτική αναθεώρηση» της ιστορίας http://www.ifestos.edu.gr
5.Κέντρο για Δημοκρατία και Συμφιλίωση (ΣΣ ορθότερα συμβιβασμό) στην Νοτιοανατολική Ευρώπη (CDRSEE) http://www.cdsee.org
6. Nye- Καθημερινή, «Κ», τεύχος 127 6.11.2005
7. Jonathan Mowat, Ukrainian postmodern coup completes testing of new template http://www.onlinejournal.com/Special_Reports/031905Mowat-1/031905mowat-1.html
8. Λαζαρίδης Χρύσανθος – Επιστημοσύνη και Παιδαγωγική – 9-3-07, http://www.diktyo21.gr
9. Γερ. Κακλαμάνης – Ανάλυση της Νεοελληνικής Αστικής Ιδεολογίας – Ροές 1989
10. Λαζαρίδης Χρύσανθος – Ανακαλέστε το – 1-2-07, http://www.diktyo21.gr
Η προπαγάνδα της Νέας Τάξης ως αντικαταθλιπτικό της ελληνικής αριστεράς
Κρίτων Σαλπιγκτής
Συγγραφέας και συντ. πολ. μηχανικός.
Η περί το βιβλίο της Ιστορίας δημόσια αντιπαράθεση, ξεπέρασε σε δυναμική το όποιο θεωρητικό μέγεθος του. Το γεγονός διαπιστώθηκε αμοιβαίως. Σε χιονοστιβάδα αντιδράσεων αναφέρθηκε με ικανοποίηση ο ιδρυτής της ηλεκτρονικής σελίδας Αντίβαρο (http://www.antibaro.gr), κ. Σταλίδης, όπου συνεχίζεται η αθρόα συγκέντρωση υπογραφών που ζητούν την απόσυρση, αλλά και η δημοσίευση εμπεριστατωμένων άρθρων με καίριες επισημάνσεις, οι οποίες μ’ έναν ανέλπιστο έως σήμερα τρόπο, άγγιξαν ξαφνικά τις ευαίσθητες χορδές της ελληνικής κοινωνίας.
Οι υπερασπιστές του βιβλίου από την άλλη αιφνιδιάστηκαν. «Πίστευα ότι, για άλλη μία φορά, θα διατυπωθούν οι γνωστές απόψεις από τα γνωστά άτομα και θα γυρίσουμε στις δουλειές μας» γράφει ο κ. Ι. Πρετεντέρης (Το ΒΗΜΑ, 11/03/2007) Μαθημένος όμως να επιβάλει, όπως κι άλλοι, στο βιλαέτι της κοινής γνώμης με ευκολία κάθε σχεδιασμό ως τώρα, αντιδρά στη συνέχεια με το πάθος εκείνου, ο οποίος, αφού τον χτύπησε τρένο, κάθε που άκουγε τσαγιέρα να σφυρίζει, μόλις το νερό της έπαιρνε βράση, την έκανε κομμάτια, επειδή «αυτά τα Τέρατα να τα σκοτώνει κανείς από μικρά, πριν μεγαλώσουν». Μακάρι να διέθετε και την αφέλειά του.
Ο κ. Πρετεντέρης όμως επιθυμεί να πείσει την κοινή γνώμη πως έχει μπροστά της ένα Τέρας. Μπορεί η Ακαδημία Αθηνών να καταλόγισε μεσοβδόμαδα αντιπαιδαγωγική γραφή και να μέτρησε πάνω από 71 λάθη στο ως τώρα «υπέροχο» βιβλίο τους. Εκείνος επέλεξε ένα από όσα οι άλλοι, πριν απ’ αυτήν, και μάλιστα ελάχιστα, έθιξαν: στην ασυνέχεια του Ελληνισμού. Στη γνωστή, πολιτικής σκοπιμότητας της εποχής, θεωρία του ασήμαντου Γερμανού ιστορικού Φαλμεράριερ, την οποία επαναφέρει πλαγίως το βιβλίο με τις ουδετερόξινες εκφράσεις του. Τον κ. Πρετεντέρη δεν τον απασχολεί το γεγονός ότι η τουρκική προπαγάνδα από το διαδίκτυο αναζητά -σε άψογα ελληνικά παρακαλώ- ψαρεύει Ελληνόπουλα για να διαβάσουν την ίδια θεωρία.(http://www.geocities.com/bulgarmak /history_greek.htm?200712). Ούτε ότι, ώσπου να κατέβουν όντως τα όπλα από την άλλη, θα ήταν καλύτερα να εφοδιάσουμε τα Ελληνόπουλα με τις τεκμηριωμένες απόψεις περί της εκ των πραγμάτων δημιουργίας του κράτους από το έθνος κι όχι του έθνους από το κράτος, οι οποίες υφίστανται κι ας μην τις αγαπάς ο ίδιος. Του είναι αδιάφορο πολιτικώς ότι η Τουρκία συνεχίζει τον χαβά της για να πλήξει την εθνική συνοχή μας, όπως και την εδαφική ακεραιότητά μας.
Επειδή όμως επί του θέματος της ασυνέχειας του Ελληνισμού ελάχιστες ντουφεκιές, μπροστά στα κανόνια που βάρεσαν για άλλα ανομήματα του βιβλίου, έπεσαν, ο λόγος για τον οποίο ο κ. Πρετεντέρης επιμένει στο θέμα αυτό καθίσταται αμέσως πρόδηλος: «τώρα που οι απλουστεύσεις αυτές αμφισβητούνται από ένα σχολικό εγχειρίδιο, οι φαιοχίτωνες πήραν τους δρόμους». Πόσες φορές την ημέρα άραγε πρέπει να κάνει μπάνιο ένας απαστράπτων από καθαριότητα κάθε που τον βλέπω στην TV, ώστε να εκτοξεύει τόση κοπριά χωρίς να λερώνεται; «Από την αμφισβήτηση των εθνικών βεβαιοτήτων… ταράζεται ο φασιστοειδής που μέσα από την εξιδανίκευση του Ελληνισμού εδραιώνει τη δική του καθαρότητα». Δικαίωμά του, αν και λάτρης της καθαριότητας, να ομιλεί μετά βδελυγμίας κατά της καθαρότητας. Δεν είναι δικαίωμά του όμως να διαδίδει το ψευδές: ότι επειδή μερικοί χρυσαυγίτες και φασίστες, περνάνε την ώρα τους με τη φρικώδη φυλετική αντίληψη περί καθαρότητας και εναντιώθηκαν στο βιβλίο (θα έλειπε ο Μάρτης απ’ την Σαρακοστή;) ανήκουν στην ίδια κατηγορία φυραμάτων κι οι πλείονες εξ όσων εναντιώθηκαν. Οι οποίοι ξέρουν εξάλλου ότι η ιστορική συνέχεια του Ελληνισμού είναι ανεξάρτητη από το βλακώδες θέμα της καθαρότητας, που η αφεντιά του με το έτσι θέλω τους χρεώνει. Ο κ. Πρετεντέρης όμως ξέρει καλά την δουλειά. Θέλει να προλάβει να προκαταλάβει όσους μη διαθέτοντας λόγω ανεπάρκειας προσωπικά κριτήρια αξιολόγησης θα τοποθετηθούν επί της υπόθεσης περίπου με γηπεδικούς όρους. Βασισμένοι σε επισφαλείς εντυπώσεις. Προς αυτούς υψώνει το ακροδεξιό σκιάχτρο. Για να το ταυτίσει με ανθρώπους άσχετους με την ακροδεξιά και να τρομάξει νοικοκυραίους και ανίδεους. Ώστε κολλώντας τη ρετσινιά του «εθνικιστή» προς όσους αδιακρίτως αντιδρούν να προλάβει την εξάπλωση της αντίδρασης στο σώμα της ελληνικής κοινωνίας, πριν να παραδώσει τη σκυτάλη στον επόμενο.
Ας πούμε στον εκλεκτό κ. Παύλο Τσίμα, ο οποίος στις 8-11-2006 στην Αθήνα ήταν ο συντονιστής της παρουσίασης των τεσσάρων βιβλίων της CDRSEE (των χρηματοδοτημένων από το Υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ και της Γερμανίας, την Κόκα Κόλα, το καζίνο Χάγιατ και τον Σόρος). Και με το γλυκό χαμόγελό του παρουσίασε το άλλο σκέλος που αποπειράται τη Γενοκτονία της ελληνικής μνήμης. Ο ίδιος κ. Τσίμας πριν από ολίγες μέρες υποδύθηκε από τον ουδέτερο τηλεοράσεως. Πήρε την σκυτάλη από τον κ. Πρετεντέρη και με το πολύ πιο ήπιο στυλ του, στην περί το βιβλίο εκπομπή του παρουσίασε ότι πρόκειται για μια διαμάχη ανάμεσα σε εθνικιστές και μεταρρυθμιστές. Όπου οι δεύτεροι παρουσιάστηκαν ειρηνόφιλοι. Άρα οι πρώτοι είναι οι πολεμοχαρείς. Δεν το είπε. Το συμπεράναμε. Όπου οι μεταρρυθμιστές δίνουνε βάση στο ότι υπάρχουν άνθρωποι. Με αγάπη και ευγένεια. Όπως ο Αρμενικής καταγωγής Τούρκος δημοσιογράφος που μιλούσε με τα ευγενικότερα όντως για προσέγγιση και ειρήνη. Αλλά τον σκότωσε λίγες μέρες μετά ένας Τούρκος εθνικιστής. Άρα οι εθνικιστές σκοτώνουνε. Οι άλλοι όχι. Δεν το είπε. Το συμπεράναμε.
Και παπάς και ζευγάς δεν θα μπορούσε να είναι ο κ. Τσίμας. Το προσπάθησε όμως. Πολλοί μπορεί να το φάγανε. Το στυλάκι της προπαγάνδας του είναι τρις χειρότερο από του κ. Πρεντετέρη, τον οποίο τουλάχιστον τον βλέπεις και λες ότι είναι ολετήρας. Με την παρουσίαση του κ. Τσίμα κοντέψαμε να πιστέψουμε ότι άλλαξε ο κόσμος. Ότι αυτοί που εκ των πραγμάτων είναι με την Νέα Τάξη και παίζουν στον τόπο μας το παιχνίδι της –ευλογίας Θεού- Ειρήνης, δεν φοράνε αρνίσια προβιά, αλλά είναι όντως αθώα προβατάκια. Ότι το Υπουργείο των Εξωτερικών των ΗΠΑ χρηματοδοτεί την κυκλοφορία των βιβλίων της CDRSEE ανιδιοτελώς από αθωότητα κι από αγάπη. Ότι καμία σχέση δεν έχει με τον Παγκόσμιο Χωροφύλακα, που το πόσο ειρηνικός είναι, το βλέπουμε γύρω μας.
Ίσως κάποιο παγκόσμιο κίνημα ειρήνης απομόνωσε τα ανά την γη συμφέροντα. Ίσως και να επανιδρύθηκαν τα Παιδιά των Λουλουδιών και ανακήρυξαν επίτιμο πρόεδρο τον Τζόρτζ Μπους και δεν το μάθαμε. Ίσως εμείς, οι οποίοι διακαώς επιθυμούμε την ειρήνη και θέλουμε απλώς να είμαστε προσεκτικοί και να μην μας παίρνει ο ύπνος στη σκοπιά μας, δεν είμαστε οι νουνεχείς, που αδυνατούμε να πιστέψουμε πως ένας αυτόματος πιλότος αγάπης πλέον θα μας φυλάει, αλλά οι «φασίστες». Επειδή ξεβρακώνουμε τους αδιάντροπους κι ας είμαστε χίλιες φορές πιο αντιφασίστες από αυτούς. Κι ας τονίσω όπως αξίζει σε κάτι μάλλον συσκοτιζόμενο, ότι στο βιβλίο αντιδρά κι ένα πλήθος αριστερών, οι οποίοι παραμένουν με ήσυχη συνείδηση πατριώτες, χωρίς να χρειάζονται αντικαταθλιπτικά για να το ξεχνούν, όπως ο Συνασπισμός του Αλαβάνου και το –γιατί δεν ακούγεται;- ΚουΚουΕ. Στους οποίους της πατρίδας αριστερούς προστέθηκε κι ο χαλκέντερος Μίκης. Έχει δρόμο ακόμα αυτή η ιστορία.
το άρθρο αυτό πρωτοδημοσιεύθηκε στη Μακεδονία 25.03.2007
ΤΟ «ΚΙΝΗΜΑ» ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΣΤ' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
Η μεζούρα της εθνικοφροσύνης
Ο καλύτερος τρόπος για να «σταθεί» ένα προϊόν στη ζούγκλα της αγοράς είναι να βγουν εκτός νόμου οι ανταγωνιστές του. Αν, λοιπόν, πολτοποιηθεί το νέο βιβλίο Ιστορίας της Στ' Δημοτικού, τότε ίσως επιβιώσουν τα «λυσάρια» των εθνικοφρόνων
ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΟΙ: ΤΑΣΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΜΗΣ, ΑΓΓΕΛΙΚΑ ΨΑΡΡΑ, ΑΝΤΑ ΨΑΡΡΑ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ. ΙΟΣ e-mail
Το 'χει, φαίνεται, το ριζικό μας: κάθε τρεις και λίγο, αυτόκλητοι εθνικόφρονες παλαιάς και νέας κοπής αναλαμβάνουν να ξεκαθαρίσουν τα σχολικά βιβλία Ιστορίας απ' ό,τι θεωρούν ενοχλητικό για τα εθνικά και θρησκευτικά πιστεύω τους.
* Το 1965 ήταν ο Σάββας Κωνσταντόπουλος και οι καθηγητές της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών που επέβαλαν την πολτοποίηση του βιβλίου ιστορίας της Β' Γυμνασίου (βλ. διπλανή στήλη). Μετά το 1974, το ίδιο βιβλίο επανήλθε -και μάλιστα ως εξεταστέα ύλη στις Πανελλήνιες.
* Το 1985 ξεσηκώθηκαν οι χριστιανορθόδοξοι φονταμενταλιστές, επειδή στην «Ιστορία του ανθρώπινου γένους» του Λ. Σταυριανού (Α' Λυκείου) υιοθετούνταν η δαρβινική θεωρία για την καταγωγή του ανθρώπου. Κατέβηκαν στο πεζοδρόμιο, έχασαν τη μάχη, αλλά κέρδισαν τον πόλεμο: το 1990, η κυβέρνηση Μητσοτάκη το απέσυρε απ' τα σχολεία.
* Το 2002 ήρθε η σειρά του βιβλίου της Γ' Λυκείου «Νεότερος και Σύγχρονος Κόσμος». Πριν καν διανεμηθεί στα σχολεία, ο Γιάννης Βαρβιτσιώτης ζήτησε στη Βουλή την «πολτοποίησή» του, επειδή δεν μνημόνευε το Μανιάκι, «παραγνώριζε» τον ΕΔΕΣ κι έκανε λόγο για «δολοφονίες Τούρκων» κατά το ξέσπασμα της επανάστασης.
* Αποτελεσματικότερος αποδείχθηκε ο ξεσηκωμός κυπρίων κι ελλαδιτών εθνικοφρόνων για μια αναφορά στον «υπερσυντηρητικό εθνικισμό» της ΕΟΚΑ του Γρίβα. Ο υπουργός Παιδείας Πέτρος Ευθυμίου διέταξε τη «διόρθωση» του βιβλίου, φορτώνοντας έτσι με το ζόρι μεταθανάτιες δάφνες κοινωνικού ανατροπέα στον αρχηγό της ημιδωσιλογικής «Χ»...
Η δαμόκλειος σπάθη μιας εθνικώς επαγρυπνούσας «κοινωνίας των λογοκριτών» αποτελεί διαχρονική παθογένεια του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Καθόλου περίεργο, λοιπόν, που η ιστορία επαναλαμβάνεται στις μέρες μας, με στόχο τούτη τη φορά το καινούριο βιβλίο της Στ' Δημοτικού και τους συγγραφείς του (Μαρία Ρεπούση, Χαρά Ανδρεάδου, Αριστείδη Πουταχίδη, Αρμόδιο Τσιβά).
Το βιβλίο της Στ' Δημοτικού και οι διώκτες του.
Δεν πρόκειται ν' ασχοληθούμε εδώ με τα περιεχόμενα του συγκεκριμένου βιβλίου, οι επιστημονικές και παιδαγωγικές αδυναμίες του οποίου μπορεί και πρέπει να γίνουν αντικείμενο εποικοδομητικής κριτικής. Η προσοχή μας θα επικεντρωθεί στο λογοκριτικό «κίνημα για τη διάσωση της εθνικής μνήμης», που δίνει μια ακόμη μάχη για τον αποκλεισμό κάθε εναλλακτικής προσέγγισης της ελληνικής ιστοριογραφίας από τη δημόσια εκπαίδευση.
Οπως αποδεικνύουν τα κείμενά του, δεν πρόκειται για αυθόρμητη αντίδραση αλλά για συγκροτημένη πολιτική κίνηση με συγκεκριμένους στόχους για το τι πρέπει να διδάσκεται στα ελληνικά σχολεία ως Ιστορία του τόπου.
ΛΑ.Ο.Σ. και «Ρήξη»
Κεντρική δραστηριότητα του «κινήματος» αποτελεί η ηλεκτρονική συλλογή υπογραφών υπό μορφήν ανοικτής επιστολής προς τον πρωθυπουργό, το ΥΠΕΠΘ, την κυβέρνηση, τους βουλευτές και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, με αίτημα την «άμεση απόσυρση κι επανασυγγραφή» του βιβλίου βάσει συγκεκριμένων προδιαγραφών.
Περισσότερο από την καταγγελία των «λαθών» και «παραχαράξεων» του επίμαχου εγχειριδίου, το νόημα της «επιστολής» έγκειται σ' αυτήν ακριβώς την έμμεση υπόδειξη της «εθνικά (και θρησκευτικά) ορθής» σχολικής ιστορίας. Οπως διακηρύσσουν οι υπογράφοντες, «οι Ελληνες έχουν δικαίωμα στην Αλήθεια τους» -με κεφαλαίο και (προφανώς) διαφορετική απ' την αλήθεια των άλλων...
Οπως προκύπτει από τις υπογραφές και τη σχετική αρθρογραφία, ο πυρήνας του «κινήματος» συγκροτείται από 4 παράλληλες συνιστώσες:
*Τον επικοινωνιακό μηχανισμό της Εκκλησίας της Ελλάδος (όπως τα μέλη της «Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος» Κων/νος Χολέβας και Βλάσης Αγτζίδης). Ο ίδιος ο Χριστόδουλος έδωσε τις ευλογίες του με ομιλία του στη Σχολή Αξιωματικών της ΕΛ.ΑΣ. (23/1/07).
*Το ΛΑ.Ο.Σ. και ιδιαίτερα τα στελέχη του που προέρχονται από το λεπενικό «Ελληνικό Μέτωπο» του Μάκη Βορίδη (Χαρίτος, Δούμας, Καρδαράς).
*Την ομάδα γύρω από τα έντυπα «Αρδην» και «Ρήξη» του Γιώργου Καραμπελιά.
* Την υπερατλαντική ελληνοαμερικάνικη εθνικοφροσύνη, με μπροστάρισσα τη γνωστή μας «Παμμακεδονική Α.Ε.» των ΗΠΑ, που μπήκε στον χορό με μια σχετική καθυστέρηση. Η «Υπάτη Αντιπρόεδρος» της εταιρείας, Νίνα Γκατζούλη, υπέγραψε με αύξοντα αριθμό 1.578, ενώ τέσσερις «Επιχειρηματίες - πρώην Υπατοι Πρόεδροι» συνωθούνται μεταξύ 3.425 και 3.448. Ενας τους μάλιστα φέρεται να έχει υπογράψει δύο φορές (3.425 και 3.428)!
Η διαπλοκή των παραπάνω συλλογικοτήτων δεν περιορίζεται στη συνυπογραφή του ίδιου κειμένου, αλλά επεκτείνεται σ' όλες τις σχετικές δραστηριότητες. Τυπικό δείγμα, η εκδήλωση που πραγματοποίησε στις 23 Ιανουαρίου ο «Ομιλος για την Πατρίδα και τη Δημοκρατία» του Στέλιου Παπαθεμελή: μεταξύ των ομιλητών φιγουράρουν οι Αγτζίδης, Χολέβας και Καραμπελιάς, ενώ διαφημίστηκε από συλλογικότητες όπως το «Δίκτυο 21» κι η «Χριστιανική Φοιτητική Ενωση».
Συντονιστικό κέντρο της καμπάνιας αποτελεί το ηλεκτρονικό περιοδικό «Αντίβαρο» (www.antibaro.gr), που πήρε και την πρωτοβουλία συλλογής των υπογραφών. Από την ιστοσελίδα του, η σχετική αρθρογραφία αναπαράγεται σε έντυπα του εθνικόφρονος «χώρου», όπως το «Ρεσάλτο» του Θύμιου Παπανικολάου.
Η μελέτη των υπογραφών έχει ενδιαφέρον: Από τους 3.736 που είχαν υπογράψει ώς την περασμένη Τρίτη, 36 είναι αξιωματικοί ε.α. (οι 5 στρατηγοί) και 8 εν ενεργεία, 7 ιερείς, 64 δάσκαλοι και 137 καθηγητές, ενώ 11 δηλώνουν ιστορικοί. Τουλάχιστον 275 αναφέρουν ως τόπο διαμονής την Κύπρο, 46 τον Καναδά, 23 την Αυστραλία κι 162 τις ΗΠΑ -απαιτούν δηλαδή αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα μιας άλλης χώρας απ' αυτή στην οποία ζουν και εργάζονται!
Η ίδια μελέτη αποκαλύπτει κάμποσες «διπλοψηφίες», ανωνυμογραφίες ή «υπογραφές» του τύπου «Ορθόδοξη Χριστιανική Ενημέρωση». Αυτό, φυσικά, καθόλου δεν μειώνει την αξία του εγχειρήματος, από τη στιγμή μάλιστα που υπέρ της άμεσης απόσυρσης του βιβλίου έχουν υπογράψει ένας τέως πρόεδρος της δημοκρατίας (Χρ. Σαρτζετάκης), ένας πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής (Π. Κρητικός) και δύο πρώην βουλευτές του ΠΑΣΟΚ (Βερυβάκης, Βουνάτσος). Τέσσερις πάλι βουλευτές της Ν.Δ. (Γκιουλέκας, Κωνσταντάρας, Παπαθεμελής, Κοντογιάννης) κατέθεσαν σχετικές ερωτήσεις στη Βουλή. Αλλες celebrities της λίστας είναι ο συνταξιούχος διπλωμάτης Θέμος Στοφορόπουλος, ο πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Μεταλληνός, ο (γνωστός απ' την υπόθεση ΜΑΒΗ) Γιώργος Αναστασούλης κι ο (γνωστός απ' την υπόθεση Οτζαλάν) Σάββας Καλεντερίδης.
Εύγλωττη είναι, τέλος, η απόκρυψη της πραγματικής πολιτικής ταυτότητας κάποιων στελεχών του κινήματος. Ο Παναγιώτης Καράμπελας, που εξηγεί «το παρασκήνιο πίσω από την αντεθνική στροφή της Παιδείας μας», εμφανίζεται π.χ. στην ιστοσελίδα του «Αντίβαρου» απλά σαν «πολιτικός αναλυτής», υπογράφει δε την επιστολή σαν «καθηγητής δημοσιογραφίας». Στην πραγματικότητα, πρόκειται για τον πρόεδρο της νεολαίας και συντονιστή της Ο.Κ.Ε. ΥΠΕΞ του ΛΑ.Ο.Σ...
Η «εθνικά ορθή» Ιστορία
Ας επιστρέψουμε, όμως, στις διεκδικήσεις της «ανοικτής επιστολής» και της συνοδοιπορούσας αρθρογραφίας. Αιτούμενο είναι η επάνοδος στην προ-μεταπολιτευτική, εθνικόφρονα σχολική ιστορία:
* Κεντρικό πρόβλημα του βιβλίου θεωρείται ότι «αποσιωπάται η σημασία της Ορθοδόξου Παραδόσεως στη διατήρηση της εθνικής συνειδήσεως των Ελλήνων». Μεταξύ άλλων καταγγέλλεται η αναφορά στον Κοσμά τον Αιτωλό «χωρίς το επίθετο Αγιος».
Παρακάτω διαβάζουμε ότι «ενώ αναφέρονται γενικά κι αόριστα "εξεγέρσεις" κατά την Τουρκοκρατία», το βιβλίο αποκρύπτει ότι «σε όλα (τα κινήματα) πρωτοστατούν κληρικοί κάθε βαθμού και μοναχοί». Η εθνικά ορθή Ιστορία δεν πρέπει να διαφέρει και πολύ από το κατηχητικό.
* Ελέω σύνδεσης έθνους και ορθοδοξίας, οι υπογράφοντες δεν διστάζουν να επικαλεστούν ανύπαρκτα γεγονότα: στο βιβλίο, διαβάζουμε, «δεν αναφέρεται πουθενά η ημερομηνία που επελέγη συμβολικά (από τους ίδιους τους αγωνιστές) για την εκκίνηση και τον εορτασμό της Επανάστασης, δηλαδή η 25η Μαρτίου, ώστε να συμπέσει ο Αγώνας με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου».
Βέβαια, όπως ξέρουν κι οι πέτρες σ' αυτό τον τόπο, η επανάσταση ξεκίνησε πολύ πριν από τις 25 Μαρτίου -η Καλαμάτα π.χ. είχε απελευθερωθεί ήδη από τις 23. Η ταύτιση της εθνεγερσίας με τον Ευαγγελισμό έγινε πολύ αργότερα (επί Οθωνα), βάσει ενός ανύπαρκτου «συμβάντος» (Αγία Λαύρα).
**Στο ίδιο μήκος κύματος, ένας πανεπιστημιακός του εξωτερικού κι ένας σχολικός σύμβουλος επικαλούνται ως απόδειξη της ύπαρξης του «Κρυφού Σχολειού» τον ομότιτλο «πίνακα του Γκύζη (sic), που εκφράζει τις συλλογικές αναπαραστάσεις του λαού μας» («Αρδην», τχ. 62, σ. 30). Εκτός από θεολογία, η εθνικά ορθή ιστορία πρέπει να περιλαμβάνει και ολίγη μυθολογία.
**Δομική αδυναμία του βιβλίου θεωρείται η απουσία μεγαλοστομίας:
«Ο ηρωισμός, η αυτοθυσία, το μαρτύριο και η εθνική αγωνιστικότητα, που χαρακτήριζαν την επανάσταση, αντικαταστάθηκαν από ξερή παράθεση αριθμών και γεγονότων με έμφαση στα κοινωνικο-οικονομικά αιτήματα διαφόρων ομάδων».
Το σωστό θα ήταν η προβολή μιας ψευδούς «εθνικής ενότητας», με συγκάλυψη των εμφύλιων διαμαχών, στο ύφος που έχουν οι συνήθεις πανηγυρικοί.
**Ιδιαίτερος εκνευρισμός επικρατεί απέναντι στην αναφορά γυναικών με πρωταγωνιστική δράση. «Η ιστορία της Μαντούς Μαυρογένους και της Δόμνας Βισβίζη κατέχει μεγαλύτερη έκταση απ' ό,τι εκείνη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και του Γεωργίου Καραϊσκάκη» επισημαίνουν με τη μεζούρα ανά χείρας οι συντάκτες της επιστολής. «Βέβαια η θυσία της Αγίας Φιλοθέης και του Χορού του Ζαλόγγου λάμπουν διά της απουσίας τους».
Η θέση των γυναικών στην Ιστορία (πρέπει να) είναι αυτή των αιώνιων θυμάτων χωρίς αυτοτελή δημόσια δραστηριότητα (όπως οι καπετάνισσες του '21). Με βάση την ίδια λογική, κάποιοι αρθρογράφοι ενοχλήθηκαν επειδή, δίπλα στους άρρενες λογοτέχνες του ΙΘ' αι., το βιβλίο παραθέτει τα ονόματα της Καλλιρρόης Παρρέν και της Ελισάβετ Μαρτινέγκου («Αρδην», τχ. 62, σ. 29).
**Δείγμα εσχάτης προδοσίας θεωρείται ο χαρακτηρισμός του Κεμάλ Ατατούρκ ως «ηγέτη του απελευθερωτικού αγώνα των Τούρκων». Κι όμως, ήταν ο Ιωάννης Μεταξάς αυτός που το 1921 διαπίστωνε ότι στη Μικρασία οι Τούρκοι πολεμούσαν «υπέρ της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας των, ακριβώς διά τα πράγματα υπέρ των οποίων αγωνίσθημεν και ημείς κατ' αυτών» («Ημερολόγιο», τ. Ε', σ. 83).
**Απαράδεκτη θεωρείται, τέλος, η αναγραφή των εκτιμήσεων του Χαριλάου Τρικούπη για τις προοπτικές του ελληνοβουλγαρικού ανταγωνισμού στη Μακεδονία (1880), ακόμη και η απλή παράθεση των επίσημων ελληνικών απογραφών πληθυσμού της Θεσσαλίας (1881) και της Θεσσαλονίκης (1913), καθώς σχετικοποιούν την «ελληνικότητα της περιοχής».
Αν η πραγματικότητα δεν συμφωνεί με τις ιδεοληψίες μας, τόσο το χειρότερο γι' αυτήν!
Την ίδια περίπου επιχειρηματολογία (ή μέρος της) προβάλλουν και οι λιγοστοί αριστεροί συνοδοιπόροι της κίνησης. Ειδική αναφορά αξίζει να γίνει μόνο στην περίπτωση του ΚΚΕ, η πολεμική του οποίου επενδύεται με τη μαξιμαλιστική διεκδίκηση ενός σχολικού εγχειριδίου όπου ως κινητήριος δύναμη της ιστορίας θα αναφέρεται η ταξική πάλη.
Απομένει το ζήτημα των πολεμικών βιαιοτήτων. Η περιγραφή της μικρασιατικής καταστροφής σαν «συνωστισμού» στην προκυμαία της Σμύρνης είναι, βέβαια, παραπλανητική.
Αν μιλάμε, όμως, για πραγματικά βιβλία ιστορίας κι όχι για ασκήσεις φαιάς προπαγάνδας, η καταγραφή των βιαιοτήτων δεν μπορεί να είναι μονόπλευρη: δίπλα στις σφαγές των Ελλήνων από τους κεμαλικούς πρέπει ν' αναφέρονται οι λεηλασίες και οι βιασμοί που συνόδευσαν την απόβαση στη Σμύρνη, η συστηματική καταστροφή των τουρκικών χωριών της ενδοχώρας και η σωρεία εγκλημάτων πολέμου που διέπραξε στο διάβα του ο ελληνικός στρατός. Και πάνω απ' όλα πρέπει να εξηγηθεί, με βάση τις επίσημες ελληνικές στατιστικές της εποχής, ποια ήταν ακριβώς η εθνολογική σύνθεση των «υπό απελευθέρωση» πολεμικών θεάτρων.
Απέναντι σ' ένα τέτοιο ενδεχόμενο, οι περισσότεροι «εθνικά ανησυχούντες» μάλλον θα προτιμούσαν τη φόρμουλα του «συνωστισμού»...
Μια φωνή και μια γροθιά
Πόσο διαφέρουν μεταξύ τους οι επιμέρους συνιστώσες του μετώπου για «επανεθνικοποίηση» των σχολικών βιβλίων Ιστορίας;
Σας προτείνουμε ένα μικρό τεστ: δοκιμάστε να «ταυτοποιήσετε» τους συγγραφείς των παρακάτω κειμένων του εν λόγω «κινήματος», να ξεχωρίσετε τους «προοδευτικούς» από τους «συντηρητικούς» ή τους «ακροδεξιούς» και τους «ακτιβιστές» από τους «επιστήμονες».
Οι απαντήσεις δίνονται (αντεστραμμένες) στο τέλος.
1. Δικτατορία προοδευτικών
«Η Ελλάδα δεν διαθέτει ούτε μεγάλη έκταση, ούτε μεγάλο πληθυσμό, ούτε στρατηγικούς οικονομικούς πόρους. Για έναν ιστορικό λαό, που επιβιώνει τρεις ή τέσσερις χιλιάδες χρόνια, τα σημερινά συρρικνωμένα πληθυσμιακά και γεωγραφικά του μεγέθη δεν αντιστοιχούν καθόλου στην τεράστια πολιτιστική, γλωσσική και ιστορική του κληρονομιά. Ετσι, ο εξανδραποδισμός του διέρχεται, υποχρεωτικά, από τη ριζοτόμηση της ιστορίας και της παράδοσής του. Επομένως, ο ελληνικός λαός αντιστέκεται σήμερα στην ισοπεδωτική παγκοσμιοποίηση, κατ' εξοχήν μέσα από τον πολιτισμό και την ιστορία του. Γι' αυτό η "μάχη" για την ιστορία και τον πολιτισμό είναι ίσως η σημαντικότερη πολιτική μάχη που διεξάγεται στη χώρα. (...)
Εντρομοι οι Ελληνες ανακαλύπτουν ότι ακόμα και στο δημοτικό σχολείο -όπως συμβαίνει με το βιβλίο της Ιστορίας της 6ης- διοχετεύεται από την κάλαμο των "προοδευτικών" συγγραφέων της "λάιτ" Αριστεράς, και υπό την εποπτεία της νεοφιλελεύθερης Δεξιάς του υπουργείου Παιδείας, η λογική της εθνικής αποσύνθεσης και διάλυσης. Και ίσως να είναι κιόλας αργά. Τα περισσότερα πανεπιστήμια και ιδιαιτέρως οι σχολές της Ιστορίας, της Κοινωνιολογίας, των Πολιτικών Επιστημών κ.λπ. έχουν καταληφθεί εξ εφόδου από τους "προοδευτικούς" οπαδούς της Νέας Τάξης, συχνά και της "εναλλακτικής παγκοσμιοποίησης", που στο όνομα του πολυπολιτισμού υπονομεύουν καθημερινά το αντιστασιακό ήθος των νέων».
2. Δημοκρατία κατά «Αριστείας»
«Η "Νέα Ιστορία" θέλει να είναι Αγωγή του Πολίτη της υπό κατασκευήν μεταεθνικής "διαπολιτισμικής" συλλογικότητας στην οποία καλείται να μεταλλαχθεί η Ελλάδα. (...) Η λέξη-κλειδί εδώ είναι "κριτική σκέψη". Από εδώ προκύπτει, ως δημοκρατικό αίτημα προς τον μεταμοντέρνο ιστορικό, η ενασχόληση με τους κοινούς ανθρώπους και την καθημερινή ζωή. Το ότι πολλοί κοινοί αρχικά άνθρωποι ανεδείχθησαν σε ήρωες όταν οι περιστάσεις το απαίτησαν, δεν αλλάζει τίποτα, εφόσον το ζητούμενο της προκείμενης περί δημοκρατίας αντίληψης είναι να αποκλείσει την αριστεία, η οποία δημιουργεί θετικά προς μίμησιν και ταύτισιν πρότυπα, που συμπυκνώνουν μέσα τους τις αρετές και τα πεπρωμένα μιας συλλογικότητας, ενός λαού. (...) Τα ίδια ισχύουν για τη δημογραφική αλλοίωση το ελληνικού έθνους, μέσω λαθρομετανάστευσης και τους απολογητές της. (...)
Γι' αυτούς τους λόγους είναι επιβεβλημένη η απόσυρση του περί ου ο λόγος βιβλίου ιστορίας από τα ελληνικά σχολεία».
3. Οι υγιείς δυνάμεις της ελληνικής κοινωνίας
«Το θέμα των νέων βιβλίων ιστορίας είχε ανακινήσει εδώ και καιρό, πρώτη η εφημερίδα μας την περασμένη άνοιξη, καθώς είχαμε έγκαιρα αντιληφθεί τον σκοπό για τον οποίο γινόντουσαν αυτές οι πολυσυζητημένες αλλαγές των σχολικών βιβλίων: να ξεριζωθεί η εθνική συνείδηση του λαού μας και να καλλιεργηθεί ένα κόμπλεξ "ανθρωπισμού". Από τότε και άλλες υγιείς δυνάμεις της ελληνικής κοινωνίας αντελήφθησαν το μονοπάτι στο οποίο μας οδηγεί η "νεοταξική" θεώρηση της Ιστορίας αλλά και γενικότερα της Παιδείας».
4. Αναρχομαρξιστές
«Η εργαλειακή ιδεολογικοπολιτική χρήση της ιστορικής γνώσης ως μέσου κατήχησης ανυποψίαστων μαθητών, φοιτητών και αναγνωστών είναι απαράδεκτη και πολιτικά ύποπτη. (...) Ενσαρκώνουν, ουσιαστικά, την ύστερη εκδοχή αυτοκαταστροφικών διεθνοαναρχικών τάσεων στο χώρο των διανοουμένων στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και ευρύτερα. Δεν πρόκειται περί ατόμων οι δραστηριότητες των οποίων εμπίπτουν, κατ' ανάγκην, στην σφαίρα εισαγγελικών και αστυνομικών αρμοδιοτήτων. (...) Αναμφίβολα, κυρίως λόγω του ιδεολογικού τους φανατισμού -σημειώνεται ότι οι ιδέες τους απορρέουν κυρίως από το αναρχικό βιβλίο του Μαρξ που έγραψε πολύ νεαρός, που υποστήριζε ότι θέλει να κατεδαφίσει τον κόσμο ανεξάρτητα του τι θα προκύψει μετά και που στην ΕΣΣΔ ήταν απαγορευμένο κείμενο- αποτελούν σήμερα μια από τις πιο επικίνδυνες τάσεις που υπονομεύει την αμιγή επιστημονική γνώση.
Πέραν του φανατισμού και της επιστημονικής ασυναρτησίας, η επικινδυνότητά τους οφείλεται κυρίως στον διεθνικό και κατ' επέκταση αναγκαστικά κοινωνικοπολιτικά ανεξέλεγκτο χαρακτήρα των ιδεολογικοπολιτικών τους δραστηριοτήτων».
5. Αποχριστιανοποίηση
«Η διδασκαλία της ιστορίας έχει διεθνώς πολλές φορές χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο κατασκευής ταυτότητας ή αποδόμησής της. Αυτοί που στοχεύουν να αλώσουν ένα λαό επιχειρούν να ελέγξουν το φαντασιακό και τη συνείδησή του. Μέσο τους η παραχάραξη της ιστορίας του διά του κατακερματισμού της μνήμης του. (...) Αυτό το βιβλίο χαρακτηρίζεται κυρίως από τη βασική ασθένεια της προσέγγισης της ιστορίας, που ορισμένοι σύγχρονοι Ελληνες, κατ' εξοχήν Ελληνες ιστορικοί, έχουν, δηλαδή την αποεθνοποίηση της ιστορίας, την αποχριστιανοποίηση της ιστορίας. Γι' αυτό δεν βλέπετε καμία ουσιαστική αναφορά στον ρόλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Επανάσταση του '21 και γενικά στα σκιρτήματα του ελληνισμού εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας».
6. Το έθνος ως «βιολογική οντότητα»
«Γιατί όμως τέτοια μανία για "αναγραφή της Ιστορίας", που σημαίνει κατ' ουσίαν τη χαριστική βολή στην εθνική συλλογική μας μνήμη;
Είναι σαφές ότι στόχος των κοσμοεξουσιαστών της Παγκοσμιοποίησης είναι το ελληνικό έθνος, ως βιολογική και πολιτισμική οντότητα. Κι αυτό συμβαίνει για δυο λόγους:
α) Εχει τις αρχαιότερες - βαθύτερες ρίζες. Είναι το μοναδικό ίσως από τα αρχαία έθνη που κατάφεραν να επιζήσουν ώς σήμερα.
β) Οι αξίες του πολιτισμού του ορθώνουν το μεγαλύτερο εμπόδιο στην πορεία προς την ισοπέδωση: Ελευθερία, κριτική σκέψη, υπεύθυνο Πρόσωπο, αμφισβήτηση, έρευνα, έλεγχος, διάλογος, διαφωνία, αδέσμευτη δημιουργία δεν μπορούν να συνυπάρξουν με την Παγκοσμιοποίηση που επιδιώκουν οι κοσμοεξουσιαστές. Εξ ου και ο εγγενής ανθελληνισμός τους».
7. Κρεμάστε τους!
«Αυτούς τους αναθεματισμένους "προοδευτικούς" συγγραφείς του βιβλίου της Στ' Δημοτικού πρέπει να τους στήσουν σε αγχόνες στην Πλατεία Συντάγματος γιατί οι "επτά σοφοί" αυτοί δεν είναι απλά ανιστόρητοι, είναι προδότες, είναι σκουλήκια και διορίστηκαν για να συγγράψουν τα νέα βιβλία του Δημοτικού επί της επάρατης Πασοκοκρατίας αλλά δυστυχώς δεν αποσύρθηκαν ακόμα από την κυβέρνηση της Ν.Δ.».
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1. Γιώργος Καραμπελιάς, «Ρήξη» 16/12/06.
2. Κων/νος Ρωμανός (καθηγητής φιλοσοφίας στο Παν/μιο Αιγαίου), «Το Παρόν» 3/12/06.
3. «Ελεύθερος Κόσμος» 28/1/06.
4. Παναγιώτης Ηφαιστος (καθηγητής Παντείου), «Η διαμάχη για τα βιβλία ιστορίας, οι πανεπιστημιακοί και οι "κριτικοί κονστρουκτιβιστές"», κείμενο στο οποίο παραπέμπει η ιστοσελίδα www.antibaro.gr.
5. Στέλιος Παπαθεμελής, επερώτηση (23/1/07) και παρέμβαση στη Βουλή (27/1/07).
6. Γιάννης Μακρινός («ιστορικός συγγραφέας-ερευνητής»), «Ρεσάλτο» 12/2006.
7. Γ. Φωτιάδης, «Αδέσμευτος Τύπος» 3/1/07.
Μου ξανάρχονται ένα ένα
«Πανσπουδαστική» 1/1966.
Η περιπέτεια του βιβλίου του Κώστα Καλοκαιρινού «Ιστορία Ρωμαϊκή και Μεσαιωνική» για τη Β' Γυμνασίου παρουσιάζει εξαιρετική ομοιότητα με την τρέχουσα εκστρατεία κατά του βιβλίου της Στ' Δημοτικού. Αν και η υπάρχουσα βιβλιογραφία την εντάσσει στην καλλιέργεια του κλίματος για την κατάλυση της δημοκρατίας (Ανδρέας Λεντάκης, «Παρακρατικές οργανώσεις και 21η Απριλίου»), στην πραγματικότητα όμως η καμπάνια που οδήγησε στην απόσυρση του βιβλίου συνδέεται περισσότερο με δομικές αγκυλώσεις του ελληνικού εθνικισμού.
- Ολα ξεκίνησαν στις 9/10/65, με πρωτοσέλιδο άρθρο του (μετέπειτα κεντρικού προπαγανδιστή της χούντας) Σάββα Κωνσταντόπουλου στην «Απογευματινή», σύμφωνα με το οποίο «παραποιείται η Ελληνική ιστορία εις τα Γυμνάσια»: το βιβλίο του Καλοκαιρινού, διαβάζουμε, «είναι αντίθετον προς τον προορισμόν του. Πρώτον απορούμεν διατί η λέξις "Μεσαιωνική" αντικατέστησε την λέξιν "Βυζαντινή"... Διατί το Βυζάντιον, το ελληνικώτατον Βυζάντιον εξηφανίσθη από τον τίτλον του βιβλίου;
Δεύτερον, το έργον βρίθει ανακριβειών. Και τρίτον και σπουδαιότερον, παραποιεί την ιστορικήν αλήθειαν και δημιουργεί εις τον μαθητήν πεπλανημένας εντυπώσεις».
- Ακολούθησε σύσσωμος ο δεξιός τύπος και στις 20/10/65 ο ΥΠΕΠΘ Αλλαμανής διόρισε ειδική επιτροπή για να εξετάσει την «καταλληλότητα» του εγχειριδίου. Τη μεθεπομένη, η Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, προπύργιο τότε της συντήρησης, ανακοίνωσε ότι «συνελθούσα και συζητήσασα διά μακρών, απεφάσισε να διαμαρτυρηθή διά την κυκλοφορίαν και το περιεχόμενον του εν λόγω βιβλίου, όπερ κρίνει επιστημονικώς, παιδαγωγικώς και εθνικώς απαράδεκτον, επιφυλάσσεται δε να δημοσιεύση προσεχώς μακράν και λεπτομερή έκθεσιν».
Η τελευταία δημοσιεύθηκε στις 11/11/65, μετά τη δημοσιοποίηση του (απαλλακτικού) πορίσματος του υπουργείου. Τελικά, το βιβλίο αποσύρθηκε με κυβερνητική απόφαση -για να επανέλθει, δικαιωμένο, μετά τη μεταπολίτευση.
Το πιο ενδιαφέρον σημείο της διαμάχης αφορά την επιχειρηματολογία των υποστηρικτών της πολτοποίησης του «αντεθνικού» εγχειριδίου. Επιχειρηματολογία ταυτόσημη με όσα σέρνουν σήμερα στο βιβλίο της Στ' Δημοτικού οι επίγονοι του Κωνσταντόπουλου:
* Αμφισβήτηση της συνέχειας του ελληνισμού: «Είναι απαράδεκτος ο τίτλος Ιστορία Ρωμαϊκή και Μεσαιωνική, ως αγνοουμένου του επιτεύγματος της επιστήμης καθ' ο η Βυζαντινή Ιστορία είναι ουχί συνέχεια της Ρωμαϊκής αλλ' αυτή αύτη η συνέχεια της ελληνικής ιστορίας κατά τους μέσους χρόνους, πλήττει δε τα διδάγματα περί ενότητος και συνεχείας του ελληνικού έθνους».
* Υπονόμευση της εθνικής ταυτότητας: «Στερείται πνοής φρονηματισμού και καταλύει τα σύμβολα διά των οποίων παιδαγωγείται θρησκευτικώς, εθνικώς και κοινωνικώς ο μαθητής».
* Μαρξιστικό υπόβαθρο: «Σκοπίμως ασχολείται με οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα ακατάλληλα διά την ηλικίαν και την μόρφωσιν του μαθητού, παρέχουσαν δε την εντύπωσιν εντέχνου προπαγάνδας επί εντέχνου σχεδίου κοινωνικών ιδεών». Απόδειξη της «περιέργου προτιμήσεως του συγγραφέως προς το χθαμαλόν ή σεσηπός» θεωρείται και η χρήση (ρωμαϊκής) εικόνας «δυσειδούς τοκογλύφου»!
* Αντιθρησκευτικότητα: «Σφαλερά και καινόδοξος αντίληψις περί των δογμάτων» της Ορθοδοξίας, «αστεία αντίληψις» περί αντιπαράθεσης χριστιανισμού - ειδωλολατρίας τον 4ο μ.Χ. αι. (ενώ οι Πατέρες της Εκκλησίας «συμβιβάζουν την ελληνικήν προς την χριστιανικήν σκέψιν») κ.ο.κ.
* Επιλεκτικότητα: «Υπάρχουν σύντομοι και μακραί διαπραγματεύσεις, κατά τας προτιμήσεις του συγγραφέως. [...]
Ο συγγραφεύς ηκολούθησε ξένα πρότυπα εγχειριδίων, εις τα οποία μετά την ιστορικήν έκθεσιν επιτάσσονται κείμενα αναφερόμενα εις αυτά. Η μέθοδος αύτη ηδύνατο να ευρύνη τους ορίζοντας των μαθητών, εάν εγίνετο καλή χρήσις αυτής. Ομως ο συγγραφεύς επέλεξε συχνά τμήματα συγγραφών τα οποία είναι ακατάλληλα».
* Μεροληψία υπέρ των Σλάβων: «Οσα γράφονται περί σκοπού του Δουσάν "να ενισχύσει τα Βαλκάνια που είχαν διαιρεθεί με την επικράτησιν των τοπικών αρχόντων" είναι ανακριβή και μέχρι σήμερον ανευρίσκοντο μόνον εις τα σχολικά βιβλία των βορείων γειτόνων μας».
* Εθνικά επικίνδυνη χαρτογράφηση: των «προσκαίρων βουλγαρικών κατακτήσεων» του Σαμουήλ, της Μεγάλης Σερβίας του Δουσάν («ίνα ίδουν οι μαθηταί ότι ο Σέρβος ηγεμών εδημιούργησε δικαιώματα των Νοτιοσλάβων επί πάσης σχεδόν της σημερινής Ελλάδος»), ακόμη και του κατακερματισμού των Βαλκανίων μετά το 1204 (όπου «παρουσιάζεται τεράστιος χώρος της Δυτικής Μακεδονίας υπό τον προσφιλή τω συγγραφεί τίτλον "Βούλγαροι"»). Οι χάρτες ήταν βέβαια ιστορικά ακριβείς, η γειτονιά μας όμως έπρεπε ν' αποτυπώνεται -ψευδώς- στη συνείδηση των μαθητών σαν ανέκαθεν ελληνική...
ΔΙΑΒΑΣΤΕ
Πασχάλης Κιτρομηλίδης - Τριαντάφυλλος Σκλαβενίτης (επιμ.)
«Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας, 1833-2002» (ΕΙΕ, Αθήνα 2004).
Οι εισηγήσεις του συνεδρίου που οργάνωσε το 2002 το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών στην Αθήνα αποτυπώνουν τις επεξεργασίες, τους προβληματισμούς και τις αντιπαραθέσεις των ελλήνων ιστορικών κατά τις τελευταίες δεκαετίες.
Χριστίνα Κουλούρη
«Ιστορία και γεωγραφία στα ελληνικά σχολεία (1830-1914). Γνωστικό αντικείμενο και ιδεολογικές προεκτάσεις» (Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, Αθήνα 1988).
Η διαδικασία διαμόρφωσης της «σχολικής ιστορίας». Εκτενής ανθολόγηση των κατά καιρούς συγγραμμάτων -και πολλές εκπλήξεις, για όσους νομίζουν ότι όσα έμαθαν στο σχολείο συνιστούν εξ αποκαλύψεως αλήθειες.
Αννα Φραγκουδάκη - Θάλεια Δραγώνα (επιμ.)
«Τι είν' η πατρίδα μας; Εθνοκεντρισμός στην εκπαίδευση» («Αλεξάνδρεια», Αθήνα 1997).
Συλλογή κριτικών κειμένων για τα σχολικά εγχειρίδια, τα ιδεολογήματα και τη στάση των εκπαιδευτικών απέναντι στα ζητήματα της εθνικής συνείδησης και της ετερότητας.
Πανελλήνια Ενωση Φιλολόγων, «Εθνική συνείδηση και ιστορική παιδεία» (Αθήνα 1994).
Πρακτικά σεμιναρίου που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα το 1993, με τους πρώτους προβληματισμούς για το ζήτημα.
Εφη Αβδελά
«Ιστορία και σχολείο» («Νήσος», Αθήνα 1998).
Ανατομία των ζητημάτων που θέτει η διδασκαλία της ιστορίας στο σημερινό ελληνικό σχολείο.
Α. Ζαβορίτης (Ανδρέας Λεντάκης)
«Η έκθεση της έκθεσης, ή τα αποκαλυπτήρια της Φιλοσοφικής Σχολής» («Πανσπουδαστική», τχ. 49 [1.1966], σ.14-20).
Αναλυτική παρουσίαση -και απόκρουση- των επιθέσεων που δέχτηκε το βιβλίο του Καλοκαιρινού.
Ο ΙΟΣ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ
Πλαστογραφώντας την Ιστορία
Επιστολή του Γ. Καραμπελιά
Προς τον κ. Αθανάσιο Τεγόπουλο εκδότη της «Ελευθεροτυπίας»
Προς τον κ. Σεραφείμ Φυντανίδη. Διευθυντή της «Ελευθεροτυπίας»
«Συκοφαντείτε, συκοφαντείτε, κάτι θα μείνει»
Γ. Γκαίμπελς (χωρίς συστάσεις)
Που να το φανταστεί κανείς, ότι η σκέψη ενός εκ των «ογκολίθων» του ναζισμού θα επιβεβαιωνόταν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο σ’ ένα δημοσίευμα του «Ιού της Κυριακής» στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία (18/02/07). Βεβαίως και αναφερόμαστε στο άρθρο «Μεζούρα της Εθνικοφροσύνης», ένα άρθρο που καταπιάνεται με το ζήτημα των βιβλίων της σχολικής Ιστορίας και του… «αλλάζει τα φώτα», παραχαράσσοντας τον χαρακτήρα και το περιεχόμενό του, προσπαθώντας να ταυτίσει κάθε φωνή που ασκεί κριτική στο περιεχόμενο των βιβλίων με το «σκότος» και την «άκρα δεξιά». Ένας από τους κύριους στόχους αυτής της επίθεσης είναι ο Γ. Καραμπελιάς, η ομάδα του περιοδικού Άρδην και της εφημερίδας Ρήξη.
Η μεταμοντέρνα θεωρία περί ιστορίας, θέλει την τελευταία να υπάρχει ως «επινόηση», ως αφήγηση που εξαρτάται πλήρως από τα κίνητρα του αφηγητή. Ως προς αυτό, ο «Ιός της Κυριακής» εμφανίζεται ως ακραιφνής «μεταμοντέρνος». Προσπαθεί με κάθε μέσο να επινοήσει την δική του «ιστορία», επιστρατεύοντας βεβαίως όλο το κλασσικό οπλοστάσιο των μεθόδων που απαιτούνται προκειμένου να επιτευχθεί κάτι τέτοιο: την συκοφαντία και το ψεύδος. Το δημοσίευμα, λοιπόν, του «Ιού»:
Α) Αποπειράται να εφεύρει την διαπλοκή «χώρων», «κέντρων» και «προσώπων» μέσω ενός ορυμαγδού πληροφοριών και περιπτωσιολογίας, ενώ, την μοναδική φορά που αναφέρεται στο περιεχόμενο απόψεων (το οποίο κανονικά έπρεπε ν’ αποτελεί και μοναδικό κριτήριο για την πολιτική κατηγοριοποίηση προσώπων και ομάδων) διαπράττει ανοιχτή πλαστογραφία, χρεώνοντας με μέ λόγια τρίτων, που στην πραγματικότητα δεν έχει δημοσιεύσει ούτε η Ρήξη, ούτε το Άρδην. Αναφέρομαι στο περίφημο «κουΐζ» που δημοσιεύει ο «Ιός», με τίτλο «Μια φωνή και μια γροθιά», στις σελίδες 54-55, το οποίο μου χρεώνει ένα εξωφρενικό κείμενο με τίτλο «Κρεμάστε τους!», που λίγο ως πολύ ζητά… τον απαγχονισμό των συγγραφέων του σχολικού βιβλίου στην… πλατεία Συντάγματος.
Β) Προσπαθεί να εκτρέψει μια διαμάχη επάνω σ’ ένα ζήτημα ιστορικής συνείδησης και μνήμης, το οποίο εμπλέκει ευρύτερα γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα, πολιτικά κέντρα και διαπερνά κάθετα όλους τους πολιτικούς χώρους, σε μια σύγκρουση της «προόδου» με το «σκότος». Στην προσπάθειά του αυτή:
* Κάνει επιλεκτική χρήση των πηγών που ασκούν κριτική στο βιβλίο, προσέχοντας να γέρνει η ζυγαριά εκεί όπου επιθυμεί, αγνοώντας τις φωνές δεκάδων άλλων συγγραφέων, αρθρογράφων και απλών πολιτών που ξεκινούν από διαφορετική αφετηρία, ανάμεσά τους και κείμενα που έχουν επανειλημμένα δημοσιευτεί και στην ίδια την Ελευθεροτυπία, από τον «Στάθη» και πολλούς άλλους, στον Ριζοσπάστη, το Παρόν, το Ποντίκι κ.λπ.
* Αγνοεί εσκεμμένα ότι στο ζήτημα «σχολική ιστορία στην Ελλάδα» παρεμβαίνουν ανοιχτά φορείς –όπως το Κέντρο για την Συμφιλίωση και την Δημοκρατία στην Νοτιο-Ανατολική Ευρώπη– όπου διαπλέκονται ανοιχτά Ξένες Πρεσβείες, Υπουργεία και Κρατικές Υπηρεσίες (όπως είναι το Γερμανικό και το Βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών η USAID των ΗΠΑ), το ντόπιο και ξένο μεγάλο κεφάλαιο (Coca Cola HBC, Regency Casino, ΤΙΤΑΝ Α.Ε.).
Στόχος τους, βεβαίως, είναι να παρακάμψουν την ουσία του ζητήματος και τις πραγματικές του πολιτικές διαστάσεις, που είναι ευρύτερες και αφορούν όλον τον ελληνικό λαό και έχουν να κάνουν με την δράση της νεοαποικιοκρατίας στην Ελλάδα.
Προφανώς, σ’ αυτό το επίπεδο, που συνιστά και το πραγματικό πεδίο διεξαγωγής αυτής της διαμάχης, τα επιχειρήματά είναι ανύτπαρκτα. Γι’ αυτό και η ταύτιση οποιουδήποτε αντιδρά σ’ αυτές της εκφράσεις της νεο-αποικιοκρατίας με τον «εθνικισμό», είναι σ’ αυτήν την συγκυρία απαραίτητη, ως ο μπαμπούλας που μαντρώνει συνειδήσεις σε σχήματα κι απόψεις οι οποίες είναι εντελώς ανίκανες να σταθούν από μόνες τους. Σ’ αυτό το σημείο οι γραφίδες του «Ιού» συναντούν τις πιο ολοκληρωτικές παραδόσεις. Γι’ αυτό και καταφεύγουν στην ανοικτή πλαστογραφία.
Βεβαίως, δεν είναι οι πρώτοι διδάξαντες. Ήδη από το 1999 οι «Νιου Γιορκ Τάιμς» είχαν επεξεργαστεί την μέθοδο με την οποία αντιμετωπίζει η καθεστωτική δημοσιογραφία τους ποικιλώνυμους αγώνες εναντίον της παγκοσμιοποίησης, αποκαλώντας του διαδηλωτές του Σηάτλ: «ένα παράδοξο μείγμα νεοσυντηρητικών, νοσταλγών του έθνους-κράτους, ακροδεξιών… οικολόγων και αντιεξουσιαστών». Στην Ελλάδα είναι δήθεν «αριστεροί» τύπου «Ιού» σε αγαστή σύμπλευση με τους οπαδούς του νεοφιλελευθερισμού χρησιμοποιούν κατά κόρον αυτές τις πρακτικές.
Ωστόσο διάλεξαν λάθος άνθρωπο να συκοφαντήσουν, διότι όλη η Ελλάδα γνωρίζει το ήθος και τους αγώνες του υποφαινόμενου, όπως και εκείνο των πλαστογράφων, και ξέρει να χρησιμοποιεί μια διαφορετική «μεζούρα».
Είναι προφανές πως αναμένω από την εφημερίδα σας άμεση επανόρθωση της ηθικής και πολιτικής βλάβης που προκάλεσαν σε μένα και τους συντρόφους μου οι άθλιοι συκοφάντες του «Ιού», με την δημοσίευση της παρούσης, καθώς και με την δημοσίευση απάντησής μου σε όσα συκοφαντικά και καταφρονητικά γράφτηκαν για μένα, στο επόμενο φύλο της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας», όπου δημοσιεύτηκε και το συκοφαντικό κείμενο εναντίον μου.
Όσο για τους ίδιους τους συκοφάντες επιφυλάσσομαι για την αναγκαία και κατάλληλη αντιμετώπισή τους.
Με τιμή
Γιώργος Καραμπελιάς
Δευτέρα 19 Φεβρουαρίου 2007
Αν δεν σας έφτασαν αυτά αφιέρωμα για το βιβλίο της Ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού http://www.antibaro.gr/istoria.php
Θέση blog σας προσφέρει το ίδιο υποβάλει το άλλο συντάκτη του άρθρου, αλλά εγώ σαν σας πολύ καλύτερα.
Η μαρτυρία μου Γεια σε όλους. Είμαι εδώ για να καταθέσω πώς πήρα το δάνειο μου από τον κ. Μπέντζαμιν αφού υπέβαλα αίτηση αρκετές φορές από διάφορους δανειστές δανείων που υποσχέθηκαν να βοηθήσουν, αλλά δεν μου έδωσαν ποτέ το δάνειο. Μέχρι που ένας φίλος μου με εισήγαγε στον κ. Benjamin Lee υποσχέθηκε να με βοηθήσει και πράγματι το έκανε όπως υποσχέθηκε χωρίς καμία καθυστέρηση. Ποτέ δεν πίστευα ότι υπάρχουν ακόμα αξιόπιστοι δανειστές δανείων μέχρι που συνάντησα τον κ. Benjamin Lee, ο οποίος πράγματι βοήθησε το δάνειο και άλλαξε την πεποίθησή μου. Δεν ξέρω αν χρειάζεστε με κανέναν τρόπο ένα γνήσιο και επείγον δάνειο, Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον κ. Benjamin μέσω του WhatsApp +1-989-394-3740 και το email του: 247officedept@gmail.com ευχαριστώ.
Δημοσίευση σχολίου